Bạo lực gia đình là sự vi phạm quyền tự do và nhân phẩm con người, vi phạm quyền bình đẳng giữa nam và nữ, vì vậy ngăn chặn và tiến tới đẩy lùi nạn bạo lực gia đình là mối quan tâm không những của Việt Nam mà của tất cả các quốc gia trên thế giới.
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản, chính sách pháp luật thể hiện rõ nguyên tắc bình đẳng nam nữ như: Hiến pháp 1992, Bộ luật Lao động, Luật Hôn nhân và Gia đình, Bộ luật Dân sự, Luật Bình đẳng giới… nhưng những văn bản đó cũng không đủ sức điều chỉnh, ngăn chặn được những hành vi bạo lực gia đình.
Mỗi hành vi bạo lực gia đình đều trực tiếp hoặc gián tiếp tác động và ảnh hưởng xấu đến hạnh phúc gia đình và trật tự xã hội. Bởi nó trực tiếp gây tổn thương đến sức khỏe và tinh thần, gây hoảng loạn, rối loạn về tâm lý, tình cảm của con người, nhất là sự phát triển nhân cách của những đứa trẻ, làm gia đình tan vỡ, ảnh hưởng xấu đến xã hội. Theo số liệu điều tra xã hội học, bạo lực gia đình ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của trẻ chiếm 91%, gây tổn hại sức khỏe, thể chất 87,5%, gây tổn thương về tâm lý, tinh thần 89,4%, gây tan vỡ gia đình 89,7% và làm rối loạn trật tự, an toàn xã hội 89%. Có thể nói rằng rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nạn bạo hành gia đình, nhưng có thể rút ra một số nguyên nhân chính: Người chồng hoặc người vợ mắc phải các tệ nạn xã hội, như nghiện rượu, sa vào cờ bạc, con cái vi phạm pháp luật; cuộc sống nghèo đói, túng quẫn. Do thiếu hiểu biết pháp luật, trình độ học vấn thấp, nên khi bị bạo hành không tự bảo vệ được chính bản thân mình, không đấu tranh vì cái đúng và có thể họ còn bị phụ thuộc vào phong tục tập quán của từng vùng miền địa phương. Ngoài ra một trong những lý do đưa đến tình trạng bạo hành gia đình là do đồng tiền chi phối. Sự tha hóa lối sống, sự đua đòi không phù hợp với hoàn cảnh gia đình, đưa đến sự phũ phàng tình cảm… Những nạn nhân của bạo lực gia đình cam chịu không muốn tố cáo, không muốn “vạch áo cho người xem lưng”. Mặt khác, các vụ bạo lực gia đình gây hậu quả nghiêm trọng hiện nay hình phạt còn quá nhẹ, không tương xứng với hậu quả mà nó gây ra, tính phòng ngừa răn đe còn hết sức hạn chế.
Để tiếp tục thực hiện pháp luật phòng chống bạo lực gia đình, tiến tới xây dựng một xã hội Việt Nam văn minh, giàu mạnh, chúng ta cần thực hiện một số biện pháp sau:
Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình nhằm thay đổi nhận thức, hành vi trong ứng xử về gia đình và bạo lực gia đình góp phần tiến tới xóa bỏ bạo lực gia đình và nâng cao nhận thức về truyền thống tốt đẹp của con người, gia đình Việt Nam. Nâng cao trình độ hiểu biết và năng lực của người phụ nữ trong gia đình và xã hội thông qua việc tổ chức các buổi sinh hoạt, các lớp tập huấn dành riêng cho chị em hoặc xây dựng các câu lạc bộ và các trung tâm tư vấn về hôn nhân và gia đình cho chị em. Nâng cao trình độ cho chị em phụ nữ khu vực nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi nuôi dưỡng, là môi trường quan trọng hình thành và giáo dục nhân cách của trẻ em. Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và bền vững là giải pháp nội lực để phòng tránh bạo lực gia đình. Các tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể địa phương xây dựng được quy ước, hương ước nhằm hạn chế những mâu thuẫn có thể bùng phát thành xung đột, cùng với các gia đình có ý thức xây đắp các chuẩn mực; no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và phát triển bền vững. Vì vậy, mỗi cá nhân và cả cộng đồng hãy góp sức hạn chế, đẩy lùi nạn bạo lực gia đình đối với phụ nữ nói riêng, bạo lực gia đình nói chung, góp phần xây dựng xã hội ngày càng tươi đẹp, văn minh.
NGUYỄN VĂN THANH
