Bà Lê Thị Siêm, trú tại xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa, hỏi: Nguyên trước đây, bà A có chồng là liệt sĩ. Chồng bà A hy sinh đã để lại cho bà A hai đứa con gái nhỏ và một người cha chồng già yếu, thường xuyên ốm đau bệnh tật. Sau khi chồng hy sinh, bà A đã một mình nuôi hai con nhỏ cho đến tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, thời kỳ loạn lạc, bà A có gá nghĩa với một người đàn ông khác (đang có vợ) và cũng sinh được hai người con nữa. Mặc dù vậy, bà A vẫn sống chung nhà với cha liệt sĩ, khi cha liệt sĩ qua đời, bà A đã tự mình đứng ra lo tang chế, cúng giỗ. Thế nhưng, hiện nay, hai con gái của bà A lại cho rằng bà đã không nuôi dưỡng họ (mặc dù khi liệt sĩ hy sinh, 2 người con này còn rất nhỏ), nên đã làm đơn tố cáo đến chính quyền, yêu cầu cắt bỏ trợ cấp thân nhân liệt sĩ của bà A. Vậy, trường hợp nêu trên, bà A có thuộc diện được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng hay không?
Trả lời: Theo hướng dẫn tại Nghị định số 54/2006/NĐ-CP ngày
1. Cha đẻ, mẹ đẻ của liệt sĩ;
2. Vợ hoặc chồng liệt sĩ là người có quan hệ hôn nhân hợp pháp hoặc hôn nhân thực tế được pháp luật công nhận;
Trường hợp vợ hoặc chồng liệt sĩ đã lấy chồng hoặc lấy vợ khác nhưng đã nuôi con liệt sĩ đến tuổi trưởng thành hoặc chăm sóc bố mẹ liệt sĩ khi còn sống được UBND cấp xã công nhận thì được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng.
3. Con liệt sĩ gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp và con ngoài giá thú theo quy định của pháp luật;
4. Người có công nuôi dưỡng liệt sĩ là người đã thực sự nuôi dưỡng liệt sĩ khi còn dưới 16 tuổi, đối xử như con đẻ, thời gian nuôi từ mười năm trở lên.
Đối chiếu với các quy định nêu trên, thì bà A (vợ liệt sĩ) thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi theo quy định.
Trường hợp bà A đã lấy chồng khác nhưng đã nuôi con liệt sĩ đến tuổi trưởng thành hoặc chăm sóc bố liệt sĩ khi còn sống được UBND cấp xã công nhận thì cũng được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng. Trường hợp này, bà A nên làm đơn yêu cầu UBND cấp xã xem xét, xác nhận.
Nếu UBND cấp xã không công nhận bà A đã nuôi con liệt sĩ đến tuổi trưởng thành, nhưng công nhận việc bà A đã phụng dưỡng cha liệt sĩ khi còn sống, thì bà A vẫn được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng. Trường hợp UBND cấp xã không công nhận việc bà A đã nuôi con liệt sĩ đến tuổi trưởng thành hoặc chăm sóc bố mẹ liệt sĩ khi còn sống, nếu có đủ cơ sở chứng minh thì bà A có quyền khiếu nại lần đầu đến UBND cấp xã để được xem xét giải quyết. Nếu không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu, thì bà A có quyền khiếu nại tiếp theo lên cấp trên trực tiếp hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án.
Tuy nhiên, theo Luật Hôn nhân và Gia đình, chỉ được xem là bà A đã lấy chồng khác khi bà A và người đàn ông khác nói trên đã sống chung với nhau như vợ chồng và được pháp luật công nhận họ là vợ chồng.
Luật sư NGÔ MINH TÙNG
