Những năm qua, huyện Sông Hinh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các biện pháp KHHGÐ đến từng người dân. Ðặc biệt, việc triển khai mô hình “Thôn, buôn không có người sinh con thứ ba trở lên” đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Cộng tác viên dân số và các già làng ở huyện Sông Hinh trao đổi công việc tư vấn DS-KHHGĐ. - Ảnh: T.THẢO
HIỆU QUẢ CAO
Tại Sông Hinh, tư tưởng sinh con gái để nuôi bố mẹ vẫn còn hằn sâu trong nếp nghĩ của nhiều người dân tộc thiểu số, tạo áp lực rất lớn đến các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Trước thực trạng đó, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Sông Hinh phối hợp các ngành và UBND các xã, thị trấn tổ chức mô hình “Thôn, buôn không có người sinh con thứ ba trở lên”, quyết tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, các gia đình thực hiện tốt những tiêu chí về dân số. Đó là việc tham gia chương trình KHHGĐ, thực hiện mô hình gia đình ít con, xây dựng gia đình hạnh phúc, giúp nhau xóa đói giảm nghèo, chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế. Địa phương còn tổ chức hội nghị cho các già làng, trưởng thôn, buôn ký cam kết thôn, buôn mình không có người sinh con thứ ba trở lên. Nhờ đó, mức sinh giảm xuống đáng kể và sự mất cân bằng giới tính cũng theo đó mà giảm xuống. Đồng bào dân tộc thiểu số đã hiểu hơn về quyền trẻ em trai, trẻ em gái là bình đẳng như nhau. Đồng thời, các hoạt động truyền thông, tư vấn tại gia đình và sinh hoạt đoàn thể thực hiện các chương trình khác của phụ nữ, thanh niên, nông dân... cũng phát huy hiệu quả khi lồng ghép với mô hình này.
Ma Minh ở buôn Thu (xã Ea Bia) cho biết: “Chúng tôi thấy vui vì đã được thoát nghèo nhờ việc sinh ít con. Giờ đây, tôi có thêm điều kiện để phát triển sản xuất”. Anh Đặng Văn Cán chia sẻ: “Hoàn cảnh gia đình tôi rất nghèo, không đủ tiền để cho con đi học. Giờ được hỗ trợ từ mô hình này, vợ tôi không bị đau ốm do phải sinh con liên tiếp”. Còn theo già làng Ô Mai ở buôn Bưng (xã Ea Lâm), mô hình này đã thực sự mang lại hiệu quả cho các hộ nghèo trong buôn. Do đó, tiêu chí này được đưa vào hương ước, xét danh hiệu thi đua đối với buôn và các gia đình.
Bà Nguyễn Thị Minh Trang, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Sông Hinh, cho biết: “Hiện nay, mô hình “Thôn, buôn không có người sinh con thứ ba” hoạt động rất hiệu quả. Đặc biệt, vai trò của trưởng thôn, buôn thể hiện rất rõ trong việc tổ chức các cuộc họp cho hộ dân trong thôn, buôn ký cam kết không sinh con thứ ba trở lên. Nhờ vậy, mức sinh thay thế và tỉ lệ sinh con thứ ba trở lên giảm đáng kể, tỉ lệ tử vong ở bà mẹ, trẻ em giảm”.
CẦN NHÂN RỘNG
Hàng năm, phải đến chiến dịch tăng cường tuyên truyền, vận động lồng ghép cung cấp dịch vụ SKSS, KHHGĐ đến vùng đông dân, vùng có mức sinh cao và vùng khó khăn, người dân vùng sâu, vùng xa, vùng có mức sinh cao mới có điều kiện tiếp cận với kiến thức KHHGĐ và CSSKSS. Nhưng từ khi có mô hình “Thôn, buôn không có người sinh con thứ ba”, đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Sông Hinh thường xuyên được tuyên truyền, cung cấp các dịch vụ SKSS, KHHGĐ. Số người thực hiện sinh đẻ có kế hoạch ngày một nhiều, góp phần đáng kể vào công tác giảm sinh cho toàn huyện.
Mô hình này ở huyện Sông Hinh được thực hiện điểm để nhân rộng ra các huyện miền núi khác. Do đó, từ năm 2011, Chi cục Dân số - KHHGĐ Phú Yên trích kinh phí hỗ trợ cho các già làng mỗi khi tham vận động người dân tham gia mô hình này. “Mô hình này phù hợp với người dân tộc thiểu số, thu hút rất nhiều sự tham gia của các già làng, người có vai trò vận động giúp người dân nghe theo thực hiện KHHGĐ, đồng thời giúp cho các hộ nghèo từng bước phát triển kinh tế gia đình thoát nghèo. Để thực hiện thành công mô hình này, cần phải đặt lợi ích của người nghèo lên hàng đầu và vai trò quyết định đến sự thành công chính là các già làng”, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Phú Yên Đỗ Thị Như Mai cho biết.
Theo bà Nguyễn Thị Minh Trang: “Mô hình “Thôn, buôn không có người sinh con thứ ba trở lên” từ lâu đã trở thành một mô hình truyền thông hiệu quả với nhiều hoạt động phong phú trong truyền thông, tư vấn tại nhà, cung cấp dịch vụ. Năm 2005, khi mô hình mới thành lập, toàn huyện chỉ có 15 địa bàn không có người sinh con thứ ba trở lên, tỉ lệ người sinh con thứ ba trở lên chiếm 22%. Hiện nay, địa phương đã có 51 thôn, buôn không có người sinh con thứ ba trở lên, tỉ lệ người sinh con thứ ba trở lên giảm xuống còn 18%. Đặc biệt, có hơn 78% cặp vợ chồng tự nguyện lựa chọn biện pháp tránh thai thích hợp. Năm 2011, có hơn 30 thôn, buôn của huyện Sông Hinh tiếp tục đăng ký mô hình “Thôn, buôn không có người sinh con thứ ba trở lên”.
PHONG NHÃ
