1. Mới hơn bốn giờ rưỡi sáng, nhà ông T đã làm vang động cả khu phố vốn rất yên tĩnh. Trước hết là nhạc nổi lên ầm ĩ, giựt rầm rầm nghe muốn điếc tai, làm kinh động các cụ cao niên và trẻ nhỏ. Rồi tiếng xe máy nổ phành phạch, tiếng người gọi nhau í ới… Vào tầm hơn 8 giờ, xe con lớn nhỏ đủ loại biển số ở đâu không biết nối đuôi nhau chạy kìn kìn vào ngõ nhà ông, bấm còi inh ỏi. 10 giờ, nhà ông T mở tiệc ăn nhậu tưng bừng trong tiếng nhạc ầm ào và kéo dài đến gần 1 giờ chiều mới chịu ngưng!
Ông T vừa trúng số độc đắc cặp mười nên khao bà con và “chiến hữu” chăng? Hay là tổ chức đám cưới cho trai đầu gái út? Hay là… Hỏi ông khu phố trưởng, ông lắc đầu, cho biết: “Không phải mấy chuyện đó đâu. Năm nay cha ông T tròn 70 tuổi nên con cháu xúm lại tổ chức lễ mừng thọ cho cụ ấy mà. Ông T là trai trưởng, lại là “trùm” kinh doanh vật liệu xây dựng, quan hệ làm ăn rộng nên người ta mới đến mừng thọ cụ nhà ông đông như vậy. Chỉ hơi đáng trách là làm lễ mừng thọ người cao tuổi mà ồn ào quá, làm ảnh hưởng đến hàng xóm chung quanh”.
2. Cũng là mừng thọ mẹ mình vào tuổi 80 nhưng hôm ấy nhà ông V lại có cách làm khác hẳn. Tuy là cán bộ kha khá và đương chức hẳn hoi, song ông V tổ chức mừng thọ thân mẫu đơn giản và ấm cúng. Ông chỉ mời con cháu nội ngoại trong họ cùng đại diện Hội Người cao tuổi phường, khu phố dự. Trong phần lễ, sau khi đón giấy chứng nhận thượng thọ và lời chúc mừng của đại diện Hội Người cao tuổi địa phương, thay mặt toàn gia, ông chúc thọ mẹ ngắn gọn, trang trọng, xúc động. Rồi cả nhà quấn quýt chung quanh cụ bà để vấn an, chúc phúc. Con cháu trò chuyện, hàn huyên, nhắc nhau sống sao cho lúc nào cũng trên dưới, trong ngoài thuận hòa, vui vẻ, không làm điều xấu để cho mẹ, bà mình phải phiền lòng mà thọ lâu hơn. Tuy tuổi cao, sức yếu nhưng mẹ ông V vẫn còn khá minh mẫn, móm mém cảm ơn con cháu mà mắt già lấp lánh niềm vui. Ông V tâm sự: “Đây là lần thứ năm anh em chúng tôi mừng thọ mẹ. Theo tôi, đây là chuyện riêng của nhà mình nên cần phải tổ chức sao cho khỏi phiền đến người khác. Quan trọng là mẹ tôi vui và nhất là con cháu luôn ý thức được trách nhiệm, bổn phận của mình là tốt rồi…”.
3. Mấy năm gần đây, lễ mừng thọ, chúc thọ người cao tuổi đã trở thành hoạt động phổ biến ở các khu dân cư. Bên cạnh những lễ mừng thọ diễn ra theo tinh thần tiết kiệm, gọn gàng nhưng có ý nghĩa, vẫn còn đâu đó những lễ mừng thọ theo kiểu đua đòi “con gà tức nhau tiếng gáy”, “giải quyết khâu oai” để lại những hệ lụy không tốt về sau. Có nhà tuy gia cảnh rất khó khăn nhưng lại cố chạy vạy tiền bạc để tổ chức mừng thọ ông bà, cha mẹ sao cho “xứng tầm” và sau đó phải hì hục lo “kéo cày trả nợ”. Có nhà cậy nhiều của nả tổ chức mừng thọ linh đình, ầm ĩ, khiến hàng xóm phiền lòng. Có nhà lại biến lễ mừng thọ thành dịp “đền ơn đáp nghĩa” theo kiểu “bánh ít đi, bánh quy lại” trong cuộc sống nên làm nảy sinh nhiều lời dị nghị khó nghe. Tóm lại, lễ mừng thọ, chúc thọ đang có xu hướng biến tướng theo chiều tiêu cực.
Lễ mừng thọ, chúc thọ là một hoạt động truyền thống lâu nay ở nước ta. Đây là một nét đẹp văn hóa không chỉ đối với gia đình, họ mạc mà đã được cấp ủy, chính quyền, đoàn thể quan tâm, là sự tôn vinh, tri ân người cao tuổi, qua đó nhắc nhở thế hệ hậu sinh sống, làm việc sao cho xứng đáng với sự hy sinh của cha ông, của lớp người đi trước. Vì vậy, cần tổ chức lễ mừng thọ, chúc thọ như thế nào để cả gia đình cũng như những người chung quanh thật sự vui, thật sự thoải mái, đó mới là điều hạnh phúc nhất. Có lẽ đã đến lúc Mặt trận, các đoàn thể nên có biện pháp rà soát, vận động, khéo léo giáo dục, tuyên truyền để lễ chúc thọ, mừng thọ giữ được nét đẹp lâu đời, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
TÂN LÂM
