BHXH, BHYT là chính sách quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta, là quyền lợi thiết thân đối với bất kỳ người lao động (NLĐ) ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo luật định. Với chức năng bảo vệ quyền lợi NLĐ, tổ chức Công đoàn các cấp có trách nhiệm tuyên truyền vận động người sử dụng lao động, NLĐ và các cơ quan liên quan thực thi đúng Luật BHXH, BHYT.
Các công nhân, lao động của CĐCS Công ty TNHH KCP Việt
Nhiều NLĐ tại các đơn vị, doanh nghiệp hiện nay biết rõ quyền lợi của mình về chế độ chính sách BHXH, BHYT. Điển hình ở một số doanh nghiệp ngoài quốc doanh, NLĐ yêu cầu phải đóng BHXH, BHYT trong thỏa ước lao động với chủ doanh nghiệp. Đồng thời về phía doanh nghiệp, khi tuyển dụng lao động họ cũng thông báo công khai quyền lợi tham gia BHXH, BHYT của NLĐ. Nhiều công đoàn cơ sở ở các doanh nghiệp đã tổ chức tuyên truyền Luật BHXH, BHYT thông qua nhiều hình thức như mời cán bộ BHXH đến báo cáo về chính sách BHXH, BHYT, tổ chức lồng ghép vào các hội thi tìm hiểu pháp luật lao động, phát hành sổ tay NLĐ có in các chế độ về BHXH, BHYT… Ông Hoàng Minh Quang, ủy viên ban chấp hành công đoàn một đơn vị ngoài quốc doanh, nói: “Đơn vị luôn thông báo rộng rãi trên bản tin nội bộ những thông tin mới về BHXH để NLĐ biết, đôi khi chính NLĐ nhắc nhở cán bộ kế toán thực hiện quyền lợi đảm bảo đúng cho họ”. Thận trọng hơn, Công ty TNHH một thành viên Vật tư tổng hợp Phú Yên cho in hướng dẫn các bước thực hiện hưởng chế độ BHXH, BHTN ngay trên sổ BHXH của những lao động nghỉ việc, tạo thuận lợi cho công nhân khi liên hệ nhận chế độ, hạn chế sự thiệt thòi hoặc lúng túng khi đến giải quyết ở các cơ quan liên quan. Chính nhờ sự quan tâm tích cực và đầy trách nhiệm của nhiều công đoàn cơ sở đã giúp NLĐ được hưởng quyền lợi chính đáng, đồng thời nhận thức sâu sắc hơn trách nhiệm của mình trong quan hệ lao động.
Bà Trịnh Thị Ngọc Thủy, Phó Ban Chính sách đời sống LĐLĐ tỉnh phụ trách Phòng Tư vấn pháp luật, cho biết: “Phần nhiều đơn thư cần tư vấn gởi về văn phòng là nội dung về chính sách BHXH, BHYT”. Tại Phòng Tiếp dân của BHXH tỉnh cũng thường xuyên tiếp nhận đơn thư hỏi về các chế độ BHXH, BHYT, chủ yếu về quyền lợi được hưởng. Ông Ngô Hưng, Trưởng phòng Kiểm tra BHXH tỉnh, cho biết: “Đa số các đối tượng đến đây là công nhân lao động ở các doanh nghiệp, có cả doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, các nông trường, một số đơn vị giải thể. Vấn đề được nhiều NLĐ quan tâm đó là những quyền lợi mà NLĐ được hưởng khi tham gia BHXH, BHYT”. Điều đó cho thấy, trong số những quy định của Bộ luật Lao động, NLĐ rất quan tâm chính sách chế độ BHXH, nhưng thực tế nhiều người chưa hiểu rõ các quy định về chính sách này trong các trường hợp như: ốm đau, nghỉ dưỡng sức – phục hồi sức khỏe, tai nạn lao động… Nhiều NLĐ do không hiểu rõ Luật BHXH nên đã bị các ông chủ phớt lờ quyền lợi, giải quyết không thỏa đáng hoặc thoái thác trách nhiệm, gây thiệt thòi cho NLĐ, dẫn tới những bức xúc, khiếu nại. Ngược lại, không ít vụ việc NLĐ đòi hỏi quyền lợi vượt quá quy định, ảnh hưởng thời gian và công sức giải thích của chủ sử dụng lao động… Nguyên nhân là do công tác tuyên truyền của ngành chức năng còn hạn chế, tổ chức Công đoàn cơ sở ít quan tâm đến công tác này.
Công đoàn cơ sở có điều kiện gần gũi, tiếp xúc với NLĐ nên việc chuyển tải những thông tin trên đến NLĐ là tương đối thuận lợi. Chỉ có điều, phương thức thông tin và sự quan tâm đến NLĐ được thực hiện như thế nào của ban chấp hành từng công đoàn cơ sở. Mong rằng, tất cả vì quyền lợi NLĐ, các cấp công đoàn, nhất là công đoàn cơ sở quan tâm và có nhiều cách làm thiết thực trong công tác tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT đến NLĐ, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng cho NLĐ tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.
QUANG PHƯƠNG
