Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam đang triển khai thí điểm dự án “Nâng cao khả năng ứng phó của phụ nữ với biến đổi khí hậu: Trao quyền cho phụ nữ cơ sở để ứng phó với thiên tai”. Báo Phú Yên phỏng vấn đồng chí Phạm Hạnh Sâm, Trưởng ban Tuyên giáo Hội LHPN Việt Nam, Giám đốc dự án xung quanh vấn đề này.  

Hội LHPN Việt Nam tổ chức tập huấn chương trình nâng cao năng lực cho phụ nữ ứng phó với biến đổi khí hậu cho cán bộ thực hiện, quản lý dự án cấp trung ương và cấp tỉnh tại Phú Yên - Ảnh: N.DUNG

* Đồng chí có thể cho biết tầm quan trọng của dự án đang triển khai tại Phú Yên?

- Trước những tác động của biến đổi khí hậu, tất cả mọi người đều bị ảnh hưởng, trong đó phụ nữ vẫn là đối tượng dễ bị tổn thương nhất, bởi họ ít có cơ hội tiếp cận các nguồn hỗ trợ. Hơn nữa, họ là người đóng vai trò chính trong việc chăm sóc trẻ em, người già và những người tàn tật trong gia đình. Điều này cũng có nghĩa là khả năng của phụ nữ trong việc huy động các nguồn lực của cộng đồng ít hơn nam giới, trong khi họ gặp khó khăn trong việc tái định cư và dễ bị mất việc làm khi xảy ra thiên tai. Vì phải làm công việc trong gia đình, phụ nữ thường gặp khó khăn khi tham gia vào những hoạt động mưu sinh. Ngoài ra, họ còn là nạn nhân của bạo lực gia đình và lạm dụng tình dục sau quá trình xảy ra thiên tai.

Tuy phụ nữ thuộc nhóm dễ bị tổn thương, nhưng không phải là nạn nhân thụ động. Vai trò của họ trong gia đình, kiến thức về gia đình và lịch sử cộng đồng cũng như những am hiểu về môi trường địa phương là những điều khiến họ trở thành nguồn lực quan trọng trong việc lập kế hoạch thực hiện những biện pháp giảm nhẹ, thích ứng với thiên tai ở cộng đồng và cấp cao hơn. Chính vì vậy, phụ nữ cần được trao quyền để đáp ứng nhu cầu riêng của bản thân, giúp gia đình và cộng đồng ứng phó với thiên tai. Phụ nữ cũng cần được xem là những nhân tố đóng góp quan trọng cho các giải pháp biến đổi khí hậu cũng như trong chiến lược thích ứng, giảm nhẹ thiên tai ở tất cả các cấp.

Xuất phát từ ý nghĩa đó, Quỹ Hỗ trợ phát triển phụ nữ của cơ quan Liên Hợp Quốc (UNIFEM), nay đổi tên thành Cơ quan của Liên Hợp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) và Hội LHPN Việt Nam xây dựng dự án Trao quyền cho phụ nữ cơ sở để ứng phó với thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

* Những hoạt động mà dự án sẽ triển khai ở Phú Yên là gì, thưa đồng chí?

- Dự án chủ yếu tổ chức các lớp tập huấn giảng viên về quản lý và giảm thiểu rủi ro thiên tai cho cán bộ ở các bộ, ngành Trung ương liên quan và Hội LHPN tỉnh, huyện, thành phố, các thành viên UBND các cấp; tập huấn cho 120 cán bộ phụ nữ chủ chốt cấp cơ sở của 20 xã thuộc 5 huyện được thụ hưởng dự án; 40 khóa tập huấn cho nhóm phụ nữ cấp cơ sở, dự kiến khoảng 2.000 người tham gia. Đồng thời phát sóng trước mùa mưa bão tại địa phương bốn câu chuyện truyền thanh (mỗi câu chuyện có 5 chương) trên Đài Phát thanh Phú Yên (có sự tham khảo những câu chuyện truyền thanh đã thực hiện thành công ở Mỹ - La tinh).

Thông qua các hoạt động đó, hy vọng dự án sẽ tăng cường vai trò của phụ nữ trong bối cảnh biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro thiên tai và quản lý rủi ro thiên tai. Tuyên truyền kịp thời, rộng rãi đến người dân, đặc biệt là các nhóm người dễ bị thiệt hại về các thông điệp phòng ngừa và ứng phó với thiên tai. Thu hút nhiều phụ nữ tham gia vào việc ra quyết định trong các cuộc thảo luận về quản lý và giảm thiểu rủi ro thiên tai ở cấp địa phương. Đồng thời, duy trì và thúc đẩy các hành vi, thói quen, nếp văn hóa trong công tác phòng chống thiên tai. Dự án này hướng về phụ nữ, tuy nhiên không chỉ phụ nữ được thụ hưởng mà toàn xã hội cũng được thụ hưởng. Đó là lý do chúng tôi tiến hành dự án này. 

* Vì sao Trung ương Hội LHPN Việt Nam chọn Phú  Yên để thí điểm dự án?

- Phải nói rằng, các tỉnh khu vực miền Trung hay những vùng miền khác của Việt Nam đều bị ảnh hưởng thiên tai bão lũ. Phú Yên là một trong những tỉnh chịu nhiều thiệt hại do thiên tai gây ra. Bên cạnh đó, Hội LHPN tỉnh Phú Yên là một trong những tỉnh Hội có kinh nghiệm hoạt động khi triển khai các dự án thông qua sự tài trợ của các tổ chức nước ngoài. Vì thế, khi chúng tôi chọn triển khai thí điểm dự án, một mặt chọn tỉnh, thành bị ảnh hưởng bởi thiên tai, mặt khác cũng chọn đối tác để thực hiện. Bởi vì, khi dự án triển khai thì chủ yếu Hội LHPN tỉnh sẽ đứng ra vận hành dự án. Trong quá trình triển khai, một số bộ, ngành trung ương sẽ được mời làm đối tác, hỗ trợ kỹ thuật cho dự án như Bộ Tài nguyên - Môi trường, Bộ NN-PTNT, Ủy ban Phòng chống lụt bão, Đài Tiếng nói Việt Nam và một số sở ban, ngành liên quan tại tỉnh Phú Yên.

Tuy nhiên, dự án này do Trung ương Hội LHPN Việt Nam phối hợp với UN Women tổ chức nên các hoạt động ở tầm thiết kế, kế hoạch là do Trung ương tổ chức, như: xây dựng các chương trình tập huấn cấp trung ương, cấp tỉnh, xây dựng các câu chuyện truyền thanh, tổ chức họp báo về dự án. Nhưng khi bắt đầu triển khai dự án, Hội LHPN Phú Yên tổ chức các lớp tập huấn ở cấp huyện, cấp xã; tổ chức đối thoại giữa lãnh đạo tỉnh với phụ nữ ở cơ sở về biến đổi khí hậu… Để nâng cao năng lực cho Hội LHPN tỉnh triển khai các hoạt động này, Trung ương Hội hỗ trợ tài liệu các lớp tập huấn. Tôi tin tưởng, Hội LHPN tỉnh Phú Yên có đủ năng lực để triển khai và hy vọng dự án sẽ thành công để nhân rộng ra nhiều tỉnh, thành khác ở Việt Nam. 

* Xin cảm ơn đồng chí! 

NGỌC DUNG (thực hiện)