Sốt xuất huyết (SXH) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính gây dịch do virus Dengue gây ra. Bệnh truyền từ người bệnh sang người lành qua muỗi vằn Aedes aegypti. Phú Yên là một trong những tỉnh hàng năm đều có bệnh nhân bị SXH, thậm chí gây thành dịch.
Tự giác diệt bọ gậy là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng dịch sốt xuất huyết - Ảnh: PV
Từ đầu năm 2010 đến trung tuần tháng 5/2010, toàn tỉnh ghi nhận có 51 ca mắc SXH. Nhưng chỉ 3 tuần gần đây số ca mắc SXH tăng vọt lên trên 300 ca, tập trung ở một số địa phương của TP Tuy Hòa, TX Sông Cầu. Đặc biệt theo số liệu báo cáo của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, các trường hợp SXH vào viện tuy chưa nhiều nhưng đã có 10 trường hợp bệnh SXH có choáng, trong đó 1 trường hợp bệnh nhi chỉ mới 25 tháng tuổi. Điều đó cho thấy nguy cơ bùng phát dịch SXH trên diện rộng là rất lớn. Vì vậy cần phải đẩy mạnh hoạt động phòng chống SXH tích cực để dập tắt dịch ngay từ đầu. Để phòng chống dịch SXH có hiệu quả bên cạnh nỗ lực của các cơ quan chức năng thì ý thức của người dân đóng vai trò quyết định. Các hoạt động phòng chống dịch như vệ sinh môi trường, diệt muỗi, diệt bọ gậy phải được triển khai liên tục, đồng bộ, cùng với chuẩn bị cơ sở vật chất, thuốc men trang thiết bị, nhân lực của ngành y tế để có thể tiếp nhận số lượng bệnh nhân khi có dịch lớn xảy ra. Có thể nói trong thời gian vừa qua công tác phòng chống SXH ở Phú Yên đã đạt được nhiều thành tích đáng kể, nhưng để kết quả đó duy trì bền vững đòi hỏi ý thức của mỗi người dân cần phải được nâng cao hơn nữa. Mỗi địa phương, mỗi địa bàn dân cư và từng gia đình cần đẩy mạnh các hoạt động như: hàng tuần có một ngày tổng vệ sinh môi trường, dọn dẹp rác thải xung quanh nhà, khai thông cống rãnh, lấp các ao tù nước đọng, đổ nước trong các dụng cụ chứa nước… Nhân viên y tế thôn, khóm khu phố tăng cường đi từng ngõ, gõ từng nhà để tuyên truyền vận động nhân dân tích cực phòng chống SXH.
Trước diễn biến phức tạp của SXH tại Phú Yên, nhất là ở trẻ nhỏ, các bậc phụ huynh cần lưu ý một số điểm như sau:
Nhận biết trẻ bị SXH: Dấu hiệu đầu tiên là trẻ bị sốt trong 7 ngày trở lại; trẻ không ho, không sổ mũi, không tiêu chảy; trên người nổi những nốt xuất huyết, thường là ở cánh tay, cẳng chân. Các nốt này tròn, nhỏ như vết muỗi cắn, nhưng khác ở chỗ khi căng ra những điểm này không biến mất; trẻ có thể đau bụng ở hạ sườn phải do gan to lên; chảy máu cam, nôn hoặc đi ngoài ra máu (đi ngoài phân đen). Nếu nặng hơn, trẻ có thể bị trụy tim mạch (sốc): tay chân lạnh, người lừ đừ, kêu mệt. Triệu chứng này thường xuất hiện vào ngày thứ ba đến ngày thứ năm của đợt sốt.
SXH là bệnh do virus gây ra, phần lớn tự khỏi. Tuy nhiên, khoảng 1/4 số bệnh nhân có biến chứng sốc (choáng), xuất huyết tiêu hóa. Tỉ lệ tử vong ở những người bị biến chứng sốc là 2-3%.
Khi phát hiện trẻ bị SXH:
- Theo dõi sát.
- Cho trẻ uống nhiều nước (bất kỳ nước gì mà trẻ thích).
- Nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C thì cho uống thuốc hạ nhiệt như Paracetamol (tuyệt đối không dùng Aspirin vì thuốc này làm tăng nguy cơ chảy máu).
- Cần đưa trẻ đến viện ngay nếu thấy có dấu hiệu nặng như chảy máu cam, lừ đừ, kêu đau bụng.
- Nếu nhà xa, cần đưa trẻ đến trạm y tế gần nhất. Tại đây, trẻ có thể được truyền dịch theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế và nếu cần sẽ chuyển đến bệnh viện tuyến trên.
BÁC SĨ NGUYỄN VINH QUANG
Giám đốc Trung Tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe Phú Yên
