Làm thế nào để phòng chống tai nạn thương tích (TNTT) cho trẻ em là vấn đề được toàn xã hội quan tâm. Cùng với việc nêu thực trạng TNTT trẻ em thời gian qua, chúng tôi xin được đề xuất một số giải pháp để bảo vệ an toàn cho trẻ.

Truyền thông phòng chống tai nạn thương tích cho cán bộ chuyên trách trẻ em thị trấn Phú Hòa (huyện Phú Hòa) - Ảnh: T.THẢO

Những năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em ở Phú Yên được các huyện, thị xã, thành phố triển khai khá tốt, đảm bảo các quyền cơ bản của các em theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, tình hình tai nạn nói chung và TNTT trẻ em nói riêng trên địa bàn tỉnh đang diễn biến phức tạp, làm cho tình trạng trẻ em bị tai nạn thương tích bị xâm hại gia tăng.

NHIỀU MỐI NGUY RÌNH RẬP TRẺ

Trẻ dưới 16 tuổi ở Việt Nam chiếm gần 33% dân số, là lực lượng đang trong quá trình phát triển mạnh mẽ về tâm lý, thể lực và hình thành các kỹ năng cần thiết cho cuộc đời. Để đảm bảo cho sự phát triển đầy đủ về thể lực cũng như tinh thần, đối tượng này cần có một môi trường sống an toàn, lành mạnh. Hiện nay, với sự phát triển của nền y học hiện đại, số lượng các ca tử vong của trẻ em tại các bệnh viện do những bệnh truyền nhiễm và không truyền nhiễm ngày càng ít. Nhưng số lượng các trường hợp tử vong do tai nạn ngày càng cao và không ít trường hợp tuy thoát khỏi lưỡi hái của tử thần nhưng vẫn để lại di chứng suốt đời, làm hạn chế khả năng sinh hoạt, lao động ảnh hưởng đến chất lượng dân số, trở thành gánh nặng cho xã hội.

Mật độ trẻ em ở thành phố cao, trong khi các điểm vui chơi giải trí cho trẻ còn thiếu, nhiều khi trẻ phải chơi dưới lòng đường, hệ thống kênh mương xen kẽ trong khu dân cư, bom mìn, vật liệu cháy nổ, các hóa chất do chiến tranh để lại… Cuối cùng là vấn đề môi trường gia đình, nơi tưởng chừng như an toàn nhất, lại chính là “thủ phạm” gây nên tai nạn cho các em.

Qua phân tích số liệu, khi trẻ bị TNTT thì chỉ có 0,35% là không có thương tích, tỉ lệ chết 7,78%, gãy xương chi 51,01%, tổn thương phần mềm 28,28%, chấn thương sọ não 2,92%, mất một phần cơ thể 0,97%, còn lại là những tổn thương khác. Trẻ em nông thôn bị tai nạn nhiều hơn trẻ em thành thị, song kiến thức về phòng chống tai nạn ở khu vực này lại ít hơn.

Vì vậy, giảm tỉ lệ tai nạn và giảm mức độ gây thương tích là vấn đề cấp bách và lâu dài. Để góp phần xóa đói giảm nghèo, giảm tải và chi phí y tế, góp phần ổn định bức xúc xã hội và thực hiện chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta, đảm bảo cam kết quốc tế về thực hiện các quyền trẻ em, thực hiện chương trình hành động vì trẻ em giai đoạn 2001-2010 trên địa bàn Phú Yên.

BẢO VỆ TRẺ AN TOÀN, CÁCH NÀO?

Ở lứa tuổi từ 1-6, trẻ thường bị té ngã, bỏng, súc vật cắn, do đó, rất phù hợp với mô hình ngôi nhà an toàn. Điều kiện cho trẻ an toàn với mô hình này là phải luôn có người trông coi trẻ, không để sàn nhà bị ướt, phải có rào chắn với các nơi nguy hiểm. Để phòng bỏng tốt nhất, các phích nước sôi, thức ăn nấu nóng, bàn ủi… phải đặt trên cao, xa tầm tay trẻ. Nguy hiểm nhất là tai nạn điện giật nên các ổ cắm, dây điện phải được bịt kín và thường xuyên kiểm tra độ an toàn… Ngoài ra, cần quan tâm dặn dò trẻ không chơi, chọc phá súc vật.

Tạo sân chơi an toàn cho trẻ với sự giám sát của người lớn. Trong ảnh: Trẻ em vui chơi tại một nhà trẻ ở TP Tuy Hòa. - Ảnh: T.THỦY

Khi bắt đầu đi học trẻ cần một ngôi trường an toàn, đây là nơi trẻ đến học tập hàng ngày nên cần an toàn tuyệt đối. Trước tiên là nhà trẻ an toàn, có các phòng chức năng riêng biệt, sự phân công các cô theo từng phần việc. Ngành giáo dục cần tăng cường kiểm tra điều kiện an toàn, chuyên môn của người giữ trẻ… Tiếp đến là trường mẫu giáo an toàn cần chú ý các thiết bị vui chơi trong khuôn viên trường không bị hư hỏng, không quá cao, trơn trợt và nhất thiết phải có sự hướng dẫn của cô giáo. Mô hình trường tiểu học và THCS an toàn phải được chú trọng, nhất là hệ thống nước uống, nhà vệ sinh, thức ăn vặt… để phòng tránh ngộ độc, té ngã. Bên cạnh đó, cần trang bị những kiến thức giữ an toàn cho trẻ như tránh các trò chơi nguy hiểm, phòng tránh đuối nước, súc vật cắn, thực hiện giao thông an toàn…

Còn tại cộng đồng, cần chú ý xây dựng những khu vui chơi giải trí an toàn cho các em. Hiện nay, khu vui chơi giải trí ở địa bàn các xã không nhiều, điều này góp phần làm cho tai nạn trẻ em tăng lên. Do đó, một khi được trang bị các thiết bị như: đu quay, bập bênh, sân chơi đa năng… cần đảm bảo kiểm tra độ an toàn thường xuyên. Môi trường xóm làng địa phương thì cũng rất cần độ an toàn cao. Đó là, đường đi không bị ổ gà, không có gạch đá, ve chai vứt bừa bãi, trang bị đủ ánh sáng vào ban đêm. Nếu đường có sông, suối phải có cầu, kiểm tra giếng lạng, ao hồ, các đường dây điện cao thế…

Việc tạo một môi trường an toàn để trẻ phát triển toàn diện là trách nhiệm thuộc về người lớn chúng ta. Nếu trong gia đình là ông bà, cha mẹ, trong trường học là các thầy cô giáo, ở khu vui chơi thì người phụ trách điểm vui chơi, tại cộng đồng là các bộ phận chuyên trách trẻ em và tiếp đến là các thành viên khác. Đặc biệt, kiến thức về phòng chống TNTT cho trẻ thì tất cả mọi người ai cũng phải biết để xử lý những sơ cứu ban đầu và giúp giảm tối đa những tổn thương cho trẻ…

PHẠM THỊ TƯƠNG LAI

Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh – Xã hội Phú Yên