Xã An Chấn (huyện Tuy An) là một trong những địa phương đầu tiên ở Phú Yên xây dựng và triển khai thực hiện hương ước bảo vệ môi trường. Qua thực hiện, tình trạng ô nhiễm môi trường nhiều năm liền ở xã biển này cơ bản được khắc phục.
Tranh vẽ làm sạch trường lớp do học sinh vẽ về môi trường – Ảnh: LÊ BIẾT
Hương ước bảo vệ môi trường của xã An Chấn, huyện Tuy An được triển khai từ tháng 2/2007, với sự hỗ trợ của chương trình hợp tác Việt Nam - Thụy Điển về tăng cường năng lực quản lý đất đai và môi trường (SEMLA). Bản hương ước bảo vệ môi trường của 5 thôn được chính ban soạn thảo của từng thôn chắp bút, với sự tham gia đóng góp ý kiến của cộng đồng. Ông Hồ Hoàng Bá - Phó chủ tịch UBND xã An Chấn - cho biết: Trước khi hương ước được soạn thảo, ban quản lý dự án đã tổ chức các buổi mít tinh để lấy ý kiến nhân dân từng thôn. Những điều khoản gì chưa phù hợp đều được nhân dân góp ý một cách thẳng thắn, dân chủ. Trên cơ sở đó nhân dân cử đại diện để chắp bút. Vì vậy, khi triển khai thực hiện rất thuận lợi và được nhân dân đồng tình. Bà con xem đây chính là việc làm của mình.
Điều đáng mừng là ngay từ khi mới bắt đầu triển khai, chương này đã được sự hưởng ứng nhiệt tình của chính quyền và nhân dân trong toàn xã. Những vấn đề bức xúc về môi trường của từng thôn được người dân bàn bạc, đưa vào hương ước. Trước khi địa phương triển khai các chương trình bảo vệ môi trường, như nhiều làng biển khác, bãi biển An Chấn vốn rất đẹp nhưng luôn trong tình trạng ô nhiễm rác thải. Đây cũng là nơi tập trung hàng chục lò chế biến cá cơm xuất khẩu. Nước thải từ các lò chế biến cá chảy tràn trên bãi biển, mùi hôi tanh nồng nặc và ruồi nhặng dày đặc. Khi triển khai xây dựng hương ước, bà con đã đưa vào nội dung chính của hương ước các quy định về thu gom và xử lý rác thải; các quy định về thoát nước và xử lý nước thải; quy định về xử lý khí thải, tiếng ồn; quy định bảo vệ hệ sinh thái, đa dạng sinh học; tổ chức những ngày xanh - sạch - đẹp hàng tháng. Các quy định về khen thưởng, xử phạt cũng được quy định rất cụ thể, chi tiết dựa trên cơ sở của các văn bản pháp luật về môi trường. Từ khi có hương ước, bản thân mỗi người dân thấy được vai trò trách nhiệm của mình trong công tác bảo vệ môi trường tại địa phương. Ông Lê Văn Cấy, người dân thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn, nói: Mỗi buổi sáng và chiều làm vệ sinh, gia đình tôi cũng như bà con lối xóm đều gom rác đến vị trí quy định để xe thu gom rác vận chuyển đến bãi rác, nhờ vậy, nhà cửa, làng xóm sạch đẹp.
Không chỉ có người lớn tham gia vào nhiệm vụ này, học sinh ở các trường tiểu học cũng tham gia thực hiện hương ước bằng việc vẽ tranh về môi trường dựa vào các nội dung của hương ước. Các tranh vẽ được in thành những áp phích lớn treo tại thôn, làm nền in các quy định của hương ước để cấp phát cho từng hộ dân. Học sinh còn thi tuyên truyền về bảo vệ môi trường bằng các tiết mục văn nghệ, biểu diễn thời trang, qua đó thu hút đông đảo nhân dân đến các buổi tuyên truyền về môi trường và quan trọng hơn là bản thân các em sẽ là những hạt nhân trong công tác bảo vệ môi trường tại chính nhà và ngôi trường của mình.
Đối với các hội đoàn thể, hội phụ nữ xã là đoàn thể tích cực nhất triển khai công tác bảo vệ môi trường. Chị Nguyễn Thị Ẩm, Hội Phụ nữ xã An Chấn cho biết: Trước đây, vì bức xúc trước tình trạng ô nhiễm môi trường, nhất là khu vực bờ biển hai thôn Mỹ Quang Nam và Mỹ Quang Bắc, hội phụ nữ xã đã đứng ra vận động chị em thành lập các tổ thu gom rác và định kỳ hằng tuần các mẹ, các chị phân công nhau làm sạch bờ biển. Từ khi có hương ước về bảo vệ môi trường, đã góp phần tích cực cho các tổ trong công tác bảo vệ môi trường thôn xóm.
Khẳng định kết quả sau 2 năm triển khai dự án SEMLA về hạng mục xây dựng hương ước bảo vệ môi trường, Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường Phú Yên Nguyễn Kim Phúc cho rằng: Hương ước bảo vệ môi trường có sự tham gia của cộng đồng tại xã An Chấn là mô hình tích cực về bảo vệ môi trường ở nông thôn. Hương ước đã giúp người dân nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, chuyển biến được một bước hành vi ứng xử với môi trường. Người dân trực tiếp tham gia giải quyết những vấn đề bức xúc về môi trường của chính họ một cách tự giác, góp phần làm cho quê hương, làng xóm ngày càng khang trang, sạch đẹp. Trên cơ sở những bài học kinh nghiệm đúc kết từ việc xây dựng hương ước bảo vệ môi trường tại An Chấn, và mới đây là xã Xuân Thọ 2 (TX Sông Cầu), Ban quản lý dự án SEMLA đã tổ chức hội thảo và xây dựng được các quy trình xây dựng hương ước để nhân rộng trong cộng đồng những năm tiếp theo.
LÊ BIẾT
