Phát triển nguồn nhân lực qua đào tạo nghề là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nên thời gian qua, tỉnh đã quan tâm ban hành nhiều chính sách về giáo dục nghề nghiệp (GDNN) và giải quyết việc làm. Nhờ đó, công tác GDNN trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Cung chưa đủ cầu

Theo số liệu thống kê của Sở LĐ-TB-XH, toàn tỉnh hiện có 20 cơ sở GDNN. Năm 2020, các cơ sở này đã tuyển sinh hơn 8.070 người, đào tạo các ngành nghề như: hàn, tiện, sửa chữa ô tô, may thời trang, tin học, điện máy, điện lạnh... Số lao động sau khi tốt nghiệp có việc làm là 6.465 người, đạt 80,02%.

Ông Võ Văn Binh, Giám đốc Sở LĐ-TB-XH, cho biết: Công tác GDNN đang từng bước gắn với nhu cầu học nghề, cơ cấu việc làm và đặc điểm kinh tế của địa phương. Các cơ sở GDNN đã từng bước chú ý đến việc giải quyết việc làm cho người lao động (NLĐ) sau khi đào tạo bằng các hình thức như: Ký hợp đồng đào tạo theo địa chỉ của doanh nghiệp, giới thiệu việc làm cho NLĐ sau khi tốt nghiệp, mời các doanh nghiệp về cơ sở tuyển dụng sau mỗi khóa học… tạo thuận lợi cho NLĐ tìm kiếm việc làm, tự tạo việc làm.

Bà Nguyễn Thị Mỹ An, Trưởng Phòng Nhân sự Công ty CP Đầu tư quốc tế Phong Phú Phú Yên, chia sẻ: Với đặc thù ngành nghề sản xuất kinh doanh gia công xuất khẩu hàng may mặc, công ty cần rất nhiều nguồn nhân lực. Hiện nay, công ty có khoảng 2.100 công nhân lao động và hàng năm vẫn tuyển dụng. Công ty đưa ra nhiều chính sách để thu hút nguồn lực lao động như: hỗ trợ chi phí bồi dưỡng nghề nghiệp miễn phí, hỗ trợ xăng xe, suất ăn; trong quá trình đào tạo, làm ra sản phẩm tính lương bổ sung... Tuy nhiên, công ty vẫn còn thiếu lao động, đặc biệt là lao động có tay nghề.

Bà Lê Thị Vĩnh Tâm, Phó Giám đốc nhân sự Công ty TNHH Công nghiệp KCP Việt Nam, cho biết: Qua hơn 20 năm hoạt động trên địa bàn tỉnh, công ty từng bước mở rộng nhiều hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm ổn định việc làm và thu nhập cho hơn 700 NLĐ. Sắp tới, công ty tiếp tục đầu tư thêm nhiều dự án mới nên nhu cầu tuyển dụng NLĐ rất lớn, cần khoảng 650 lao động (phổ thông và có chuyên môn), bình quân thu nhập 7 triệu đồng/người/tháng.

Để đảm bảo đủ lao động đáp ứng cho hoạt động sản xuất, công ty luôn phối hợp với các đơn vị đào tạo nghề và giới thiệu việc làm trong việc tăng cường phối hợp xây dựng và triển khai chương trình đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, có kiến thức và kỹ năng làm việc đáp ứng tốt nhu cầu của doanh nghiệp.

Theo đánh giá của một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, nguồn nhân lực có trình độ, chất lượng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Thời gian qua, các cơ sở GDNN cung cấp ra thị trường chủ yếu là dựa trên khả năng đào tạo hiện có của các trường, việc đáp ứng như cầu của doanh nghiệp còn hạn chế, chưa phù hợp nhu cầu thị trường lao động, dẫn đến tình trạng lao động qua đào tạo vừa thừa lại vừa thiếu. Hàng năm, căn cứ vào chỉ tiêu được giao, các cơ sở GDNN tuyển sinh và đào tạo học viên theo các ngành nghề được giao; việc định hướng nghề nghiệp của học viên chưa thực sự rõ ràng.

Đối với các hệ đào tạo ngắn hạn, sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng theo các chương trình, dự án của Nhà nước nhằm chuyển dịch cơ cấu lao động, phát triển kinh tế cho khu vực nông thôn, cho các đối tượng thuộc diện chính sách… thường được thực hiện theo các kế hoạch được duyệt. Nhưng những kế hoạch này lại được lập trên cơ sở khả năng đào tạo hiện có và nguồn kinh phí được cấp, không căn cứ vào nhu cầu của thị trường lao động và khả năng tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm của người học...

Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề gắn với việc làm

Nhằm tìm ra các giải pháp đẩy mạnh công tác đào tạo nghề gắn với việc làm trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới hiệu quả hơn; khuyến khích doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tham gia vào hoạt động GDNN, mới đây, Sở LĐ-TB-XH đã tổ chức hội nghị gắn kết GDNN với việc làm và nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

TS Đặng Văn Lái, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Nghề Phú Yên, cho biết: Hàng năm, sau khi học sinh, sinh viên tốt nghiệp, nhà trường tổ chức ngày hội tư vấn giới thiệu việc làm để các em có cơ hội lựa chọn công việc phù hợp với năng lực và ngành nghề được đào tạo. Bên cạnh đó, trường cũng ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác đào tạo và tuyển dụng lao động với một số công ty nhằm giải quyết đầu ra cho người học.

Th.S Huỳnh Mạnh Nhân, Trưởng Phòng Quản lý đào tạo (Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung), chia sẻ: Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng nhìn chung các cơ sở GDNN đang phát huy hiệu quả trong công tác đào tạo. Trong thời gian tới, việc hợp tác giữa cơ sở GDNN và doanh nghiệp ngày càng chặt chẽ hơn, đáp ứng yêu cầu cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ông Võ Văn Binh cho biết: Sở LĐ-TB-XH sẽ có những chỉ đạo để tăng cường mối liên kết giữa cơ sở GDNN - Trung tâm Dịch vụ việc làm - Doanh nghiệp. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề bằng các giải pháp hữu hiệu như: tăng thời lượng thực hành; đẩy mạnh liên kết tạo điều kiện cho người học nghề thực hành tại doanh nghiệp. Khuyến khích thúc đẩy việc “Công nhận, tuyển dụng, sử dụng, trả lương, tiền công cho NLĐ dựa vào kỹ năng và thực hành nghề”.

Một giải pháp quan trọng nữa mà ông Võ Văn Binh nhấn mạnh, đó là đề nghị các doanh nghiệp cần xây dựng chế độ tiền lương, các chính sách ưu đãi phù hợp và thỏa đáng nhằm thu hút nguồn nhân lực GDNN sau khi đào tạo. Tránh tình trạng vì thu nhập quá thấp không đáp ứng nhu cầu cuộc sống, các em học xong lại đi đến các địa phương khác làm việc để có thu nhập cao hơn.

KIM CHI