Bạn tôi công tác tại TP Hồ Chí Minh, nhưng vừa mới tổ chức đám cưới tại quê nhà Phú Yên. “Tháp tùng” đám cưới này là một “binh đoàn” bạn bè từ phía Nam. Họ “đòi” thưởng thức bằng được món gì đặc trưng của Phú Yên. Sau một hồi suy nghĩ, tôi chọn món cá ngừ đại dương.

Tiềm “đèn pha đại dương” - Ảnh: L.KHA

Từng lát cá mỏng tươi cuốn với cải xanh, rau thơm, tía tô cùng với chuối chát, cộng thêm nước tương hòa với mù tạt cay xè làm cả nhóm đỏ mắt, ngửa cổ lên trời mà nước mắt cứ ứa ra. Mọi người thay nhau hít hà mà vẫn… khoái. Tôi lại “nổ”: Đây là món cá ngừ đại dương. Nhiều tỉnh có cá này, làm món này nhưng chỉ có Phú Yên là nhất.

Khi chủ quán hỏi món tiếp theo, tôi chỉ nói gọn: “Đèn pha”. Cả bọn ngồi chờ.  Sau đó, từng chiếc tiềm đặt trên đĩa được bày ra. Ông bạn gốc Vĩnh Long tò mò: “Món gì lạ quá, sao có muối ở trong đĩa?”. Khi đủ mỗi người một tiềm, một đĩa, chủ quán lại ung dung cầm chai rượu cồn đổ vào trong đĩa và đốt lên.

Tất cả mọi người đều nhìn và làm theo tôi, từ động tác giở nắp đến cho các loại rau thơm đã được thái nhỏ vào tiềm. Mùi tanh của cá bị át bởi sức nóng, mùi vị của rau, ớt, vị ngọt của những vị thuốc Bắc. Tuy có rất nhiều gia vị, nhưng mùi vị đặc trưng nhất của mắt cá ngừ đại dương hay còn gọi là “đèn pha đại dương” là mùi vị của biển.

Món “đèn pha đại dương” phải ăn nhanh, ăn nóng mới ngon và không bị tanh. Cả bọn vừa ăn vừa hít hà từng ngụm rượu gạo, gật gù khen ngon. Khi nghe tôi nói sẽ có một lễ hội cá ngừ đại dương, cả bọn ai cũng xung phong trở lại Phú Yên để có thể tự tay đốt lên ngọn lửa đèn cồn nung nóng mắt cá ngừ đại dương.

Lần trước, khi những người bạn Hàn Quốc được thưởng thức món ăn này, họ cũng ngạc nhiên không kém. Và ai cũng bảo với tôi rằng, sao cứ phải gọi là cá ngừ đại dương chi cho mệt mà hãy đem hai tiếng “bò gù” phổ thông hóa nó đi, càng rộng rãi càng tốt. Tôi nghĩ, đó cũng là một cách làm thương hiệu.

LY KHA