Giữa tháng 4 vừa qua, Báo Phú Yên đã có bài viết phản ánh tình trạng đào đãi vàng trái phép với quy mô công nghiệp trên dòng sông Hinh thuộc huyện Sông Hinh. Hiện nay, nhiều đối tượng khai thác vàng trái phép cũng đã di chuyển sang huyện Sơn Hòa, ngang nhiên dùng sà lan hút cát đãi vàng sa khoáng trên sông Ba.
 |
|
Chiếc sà lan khai thác vàng trên Sông Ba |
Từ khi nút cống tích nước thủy điện Sông Ba Hạ, nước sông Ba cạn dần. Cùng với việc đào đá cảnh xô bồ, trên sông Ba đoạn qua huyện Sơn Hòa còn xuất hiện hàng trăm người đến đào đãi vàng sa khoáng. Theo những người khai thác, hàm lượng vàng thu được do đào đãi thủ công ở đây không phải là lớn, song so với thù lao ngày công lao động bình thường, thì thu nhập từ đãi vàng vẫn cao hơn đến 4-10 lần. T.V.C, 21 tuổi ở xóm Mới, khu phố Tây Hòa, thị trấn Củng Sơn và bạn bè cùng trang lứa bị cuốn vào dòng người tham gia đào đãi vàng trên sông Ba. C bộc bạch: “Do nước sông cạn nhiều ngày qua, hàng trăm người đã đổ về đào đãi vàng thủ công xung quanh các khe đá gần mép nước. Mỗi người một ngày đãi được vài lai vàng, kiếm được 200.000– 300.000 đồng”.
Bên cạnh những người đãi vàng thủ công, còn có một số đối tượng dùng sà lan với đầy đủ thiết bị hiện đại khép kín, hút cát, đá sàng lọc vàng quy mô lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng chảy, làm xói mòn, sạt lở sông. Đáng báo động hơn là đãi vàng bằng sà lan sử dụng hóa chất để phân kim, cô đọng vàng như: cyanur, thủy ngân, axít… dẫn đến nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước rất cao, khiến người dân địa phương lo lắng. Một người dân ở khu phố Đông Hòa, thị trấn Củng Sơn bức xúc: “Chiếc sà lan đứng chễm chệ giữa sông, hút cát đất đùng đùng cả ngày lẫn đêm. Chúng tôi thực sự lo sợ nguồn nước bị nhiễm hóa chất, gia súc và con người đều có thể bị hại. Không hiểu sao chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng không vào cuộc để “đuổi” chiếc sà lan này đi?”
Rất đông người đào vàng thủ công trên sông Ba đoạn chảy qua huyện Sơn Hòa
Theo những người am hiểu nghề đãi vàng, với cường độ hoạt động như hiện nay, bình quân một ngày chiếc sà lan trên có thể đãi được 1-2 cây vàng. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc những người đãi vàng trên sà lan phải sử dụng 5 – 10 kg cyanur. Trong lúc nước sông Ba đang cạn, một lượng lớn cyanur thải trực tiếp ra sông hàng ngày như vậy là rất nguy hiểm. Ngoài việc hủy diệt môi trường sinh thái, lượng cyanur nói trên có thể làm ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm.
Tình trạng khai thác vàng trái phép quy mô lớn trên sông Ba không phải là chuyện mới, nhưng do không có sự giải quyết triệt để, chưa có sự phối hợp tốt giữa các địa phương giáp ranh nên chẳng bao lâu đã tái diễn. Chúng tôi đề nghị chính quyền và các ngành chức năng của hai huyện Sông Hinh – Sơn Hòa cần ngồi lại với nhau, tìm giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn nạn khai thác vàng sa khoáng trái phép trên sông Ba, nhằm giữ gìn sự trong lành của môi trường, bảo vệ nhân dân và giữ vững an ninh trật tự ở địa phương.
PHƯƠNG
