Triển khai đề án của Chính phủ và kế hoạch của UBND tỉnh về trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng (PHCN) cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng giai đoạn 2011-2020, ngành LĐ-TB-XH Phú Yên đã tập trung huy động sự tham gia của xã hội, nhất là gia đình, cộng đồng trợ giúp về vật chất, tinh thần, PHCN cho người tâm thần để họ ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.
Theo thống kê của Sở LĐ-TB-XH, toàn tỉnh có hơn 2.500 người mắc bệnh tâm thần nặng; trong đó 1.433 người bị tâm thần phân liệt, 657 người bị rối loạn tâm thần và 397 người chưa xác định được dạng tật cụ thể, có nhu cầu được chăm sóc và PHCN. Tuy nhiên trước đây, do tỉnh chưa có trung tâm nuôi dưỡng người tâm thần nên rất khó quản lý.
Có nơi tiếp nhận, nuôi dưỡng người tâm thần
Năm 2019, được sự hỗ trợ của Bộ LĐ-TB-XH, tỉnh đã đầu tư xây dựng Phân khu Tâm thần trong Trung tâm Nuôi dưỡng người có công và Bảo trợ xã hội (NDNCC-BTXH) tỉnh, quy mô từ 80-100 đối tượng. Từ cuối năm 2019, phân khu này đã được đưa vào sử dụng, góp phần giải quyết những khó khăn vướng mắc trong quản lý chăm sóc và điều trị PHCN cho người tâm thần trên địa bàn tỉnh, thiết thực thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước.
Trung tâm NDNCC-BTXH tỉnh có chức năng tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng, điều trị và PHCN cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí nặng không nơi nương tựa, không tự lo được cuộc sống; tham mưu giúp Sở LĐ-TB-XH thực hiện quản lý nhà nước về lĩnh vực chăm sóc, PHCN cho người tâm thần trong tỉnh theo quy định của pháp luật. Bà Nguyễn Thị Thúy Nga, Giám đốc trung tâm cho biết: Từ khi đưa vào sử dụng cuối năm 2019 đến nay, Phân khu Tâm thần đã tiếp nhận hơn 30 người tâm thần về chăm sóc và PHCN. Trong đó có một số bệnh nhân là con của người có công với cách mạng, hộ nghèo, cận nghèo...
Theo bà Nga, quản lý, chăm sóc, nuôi dưỡng và PHCN cho người bệnh tâm thần không phải là việc ai cũng làm được; công việc của cán bộ, điều dưỡng phát sinh nhiều tình huống “dở khóc, dở cười”. Bởi vậy, chỉ có những người chịu khó và nhẫn nại, coi những bệnh nhân tâm thần như người thân của mình, đặc biệt phải đặt chữ tâm lên hàng đầu mới làm tốt công việc này.
Anh Nguyễn Văn Tòng, cán bộ phụ trách Phân khu Tâm thần, chia sẻ: “Với người bình thường, việc chăm sóc, quản lý đã khó. Với bệnh nhân tâm thần, việc chăm sóc, quản lý còn khó khăn, vất vả gấp nhiều lần. Đặc thù của hầu hết người bệnh tâm thần là không còn khả năng tự phục vụ bản thân trong các sinh hoạt hàng ngày. Một số bệnh nhân thường lên cơn kích động, đập phá, kêu la, có những hành vi nguy hiểm cho bản thân và ảnh hưởng tới cả người chăm sóc. Do vậy, người chăm sóc bệnh nhân đòi hỏi phải hiểu, quan sát thật kỹ, gần gũi với người bệnh để hiểu rõ tâm tính, bệnh tình của từng người để đưa ra phương án điều trị phù hợp, hiệu quả”.
Giúp người tâm thần hòa nhập cộng đồng
Nhằm giúp các đối tượng tâm thần ổn định bệnh lý, bên cạnh duy trì uống thuốc đều đặn theo đúng phác đồ điều trị, thời gian qua, Trung tâm NDNCC-BTXH tỉnh còn đẩy mạnh công tác PHCN, hướng dẫn các bệnh nhân tâm thần tự vệ sinh cá nhân, vệ sinh nơi ăn ở, bảo đảm môi trường sống sạch sẽ, gọn gàng.
Bà Nguyễn Thị Thúy Nga cho biết tại Phân khu Tâm thần có thể nuôi dưỡng và chăm sóc đảm bảo từ 80-100 bệnh nhân. Trung tâm phân bổ 5 cán bộ để nuôi dưỡng và chăm sóc cho các bệnh nhân ngủ nghỉ, ăn uống ngày 3 bữa, chăm sóc y tế, cho uống thuốc điều trị theo quy định. Trung tâm dự kiến sẽ thành lập Phòng Chăm sóc sức khỏe người tâm thần trong năm nay.
“Mặc dù đảm nhiệm công việc khó khăn, nặng nề nhưng hiện nay, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ việc chăm sóc, điều trị PHCN cho người bệnh tại trung tâm chưa được đầu tư đồng bộ, còn nhiều thiếu thốn. Vì vậy, cùng với sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước, chúng tôi rất cần sự chia sẻ của toàn xã hội để giúp người bệnh tâm thần sớm PHCN và tái hòa nhập cộng đồng. Trước mắt, để đáp ứng được phần nào nhu cầu, nguyện vọng của các gia đình có bệnh nhân tâm thần, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội của địa phương, cần bổ sung đội ngũ cán bộ, nhân viên để thực hiện công tác chăm sóc, nuôi dưỡng các bệnh nhân tâm thần được hiệu quả và tốt hơn”, bà Nga chia sẻ.
KIM CHI
