Nạn tảo hôn tưởng chừng như đã là câu chuyện của quá khứ, tuy nhiên, thời gian gần đây, tình trạng này đang có chiều hướng gia tăng trở lại, và điều đáng nói là cô dâu, chú rể nhí cưới nhau không hoàn toàn do hủ tục hay bị cha mẹ ép buộc.
Chồng mất khi đứa con nhỏ mới 14 tháng tuổi, một mình Mí Nhái ở xã Ea Bar (huyện Sông Hinh) phải nuôi 4 người con. Nhà không có đàn ông, 3 đứa con trai thì còn quá nhỏ, nên khi nghe tin đứa con gái lớn H’.T, 15 tuổi có thai với một thanh niên trong buôn, Mí Nhái cảm thấy mừng và nhanh chóng tổ chức đám cưới cho hai đứa. H’.T chia sẻ: “Em bỏ học năm lớp 6, rồi bắt chồng, hàng ngày, chồng đi rẫy với cha mẹ, còn em ở nhà bồng con, nhiều việc chưa biết làm. Con nhỏ, lại ốm đau suốt, chỉ biết trông cậy người lớn hai bên. Vất vả khổ sở đủ bề, giờ em thấy hối hận vì bắt chồng sớm”.
Nạn tảo hôn không chỉ xảy ra đối với đồng bào dân tộc thiểu số do phong tục, tập quán lạc hậu mà còn xuất hiện ở người Kinh. Ví như trường hợp của em N.T.B.Đ, 16 tuổi ở xã Đức Bình Đông, lấy chồng ở cái tuổi mà bạn bè vẫn còn tung tăng cắp sách tới trường. Đ và bạn trai quen nhau được khoảng 1 tháng thì về ở với nhau. Cũng do có bầu nên việc cưới xin diễn ra rất nhanh gọn, kẻo người ta cười.
Nhanh gọn cưới, thì cũng nhanh gọn chia tay vì những cuộc cãi vã trẻ con sau hơn 1 năm chung sống. Em N.T.B.Đ bộc bạch: “Hai vợ chồng còn trẻ nên chồng ham chơi, mình cũng ham chơi dẫn đến thường cãi nhau và chia tay, giờ thì em một mình nuôi con, cuộc sống rất vất vả…”.
Theo Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Sông Hinh, tình trạng tảo hôn đang gia tăng. Năm 2016 có 13 trường hợp tảo hôn, con số này tiếp tục tăng trong năm 2017 với 32 trường hợp và năm 2018 đã có đến 37 trường hợp tảo hôn.
Tình trạng tảo hôn làm ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Về lâu dài sẽ dẫn đến tình trạng thoái hóa giống nòi, trẻ sơ sinh dễ mắc bệnh, suy dinh dưỡng, nguy cơ tử vong… ảnh hưởng đến chất lượng dân số. Nhiều cặp vợ chồng lấy nhau về không có việc làm, không ổn định kinh tế dẫn đến mâu thuẫn, xô xát, bạo lực gia đình, ly hôn...
Ông Lê Văn Tấn, Phó Trưởng Phòng Dân tộc huyện Sông Hinh cho hay: “Tỉ lệ tảo hôn trên địa bàn huyện Sông Hinh ngày một tăng, nhiều nhất là ở các xã Ea Trol, Ea Lâm, mỗi xã 10 trường hợp. Khi để xảy ra tảo hôn, cơ quan có trách nhiệm cũng chỉ đưa ra kiểm điểm, phê bình, rút kinh nghiệm là chính, chứ không xử phạt theo Luật Hôn nhân và Gia đình. Bởi điều kiện kinh tế, cũng như trình độ dân trí ở miền núi còn khá thấp. Sự can thiệp của chính quyền địa phương khi xảy ra tảo hôn cũng không kiên quyết, nên chưa có tính răn đe”.
Ðể hạn chế tình trạng tảo hôn, những năm qua, cấp ủy, chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, tập trung vào những đối tượng vị thành niên, đặc biệt là học sinh trong các nhà trường. Ðây là những đối tượng có nguy cơ cao về tảo hôn nếu không được giáo dục kịp thời. Có thể thấy, nguyên nhân tảo hôn đã được nhận diện, các giải pháp đã triển khai, nhưng kết quả chưa được như mong muốn. Câu chuyện tảo hôn ở vùng miền núi Sông Hinh vẫn chưa có hồi kết.
Không phải chỉ ở Ea Trol, Ea Lâm mà nạn tảo hôn vẫn âm thầm diễn ra và đang có chiều hướng gia tăng ở nhiều địa phương khác trong huyện. Điều đáng nói, tình trạng này diễn ra chủ yếu là do các em tự nguyện yêu và lấy nhau chứ không chỉ là do cha mẹ ép gả, hay hủ tục lạc hậu.
NGỌC LY
