Thu hút người chơi mọi thế hệ, mọi lứa tuổi bằng vẻ đẹp mảnh dẻ ẩn tàng sự mạnh mẽ, quyến rũ, lan rừng mang lại cho người yêu hoa một tâm hồn thư thái, đầy đam mê. Và niềm đam mê ấy đã lan tỏa, kết nối những người dành tình yêu cho loại hoa này.
Truyền cảm hứng đam mê
Ẩn mình trong vùng núi hoang sơ, lan rừng mong manh nhưng khỏe khoắn, quyến rũ và tràn đầy sức sống, tạo nên sức hút mãnh liệt với những người yêu hoa. Từ sức hút ấy, hoa được mang về phố, vườn nhà và trở thành “bạn tâm giao” của nhiều người chơi lan rừng.
Tuổi đã 80, tai có lúc nghễnh ngãng nhưng ông Bốn Thung (Trần Ngọc Thung) ở xã Hòa Xuân Tây, huyện Đông Hòa, vẫn rất rôm rả khi nhắc đến lan rừng. Có thâm niên chơi lan rừng trên 50 năm, người thầy giáo từng học khóa 1 Trường sư phạm Quy Nhơn (cùng khóa với cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn) nói một cách rành rẽ các loại lan rừng thông dụng ở Phú Yên, ở các tỉnh phía Bắc và các tỉnh Tây Nguyên. Mỗi loài có những đặc điểm riêng, mùi hương riêng và ông Thung chưa bao giờ nhầm lẫn. Vậy nên, dù tuổi đã cao nhưng trong vườn nhà ông Thung, hoa thơm cỏ lạ quanh năm xanh tốt, những nhành lan rung rinh trên các giàn mỗi khi gió thổi qua. Thỉnh thoảng, ông lão tuổi 80 còn đi xe máy ra TP Tuy Hòa, ghé vào các cửa hàng bán lan rừng hoặc tìm đến giao lưu với các chủ vườn lan để “cập nhật” các giống lan mới. Trong thế hệ đàn em, ông Thung tâm đắc với ông Đinh Thu Vịnh (70 tuổi) ở cùng xã Hòa Xuân Tây. “Vịnh là lứa đàn em nhưng giới chơi lan trong huyện, trong tỉnh ai cũng biết vì chú ấy chơi có bài bản, kỹ thuật đâu ra đó và trồng lan rừng với số lượng nhiều”, ông Thung nói.
Vườn lan của ông Đinh Thu Vịnh hiện có hơn 500 giò các loại. Trên thị trường có loại lan rừng gì thì hầu như vườn nhà ông có loại lan đó. Trong đó có nhiều loại quý như giả hạc trắng Di Linh, lan trầm, nghinh xuân, long tu, hỏa hoàng… Ông Vịnh có thâm niên chơi lan khoảng 30 năm nên kinh nghiệm về chơi lan rừng khá phong phú, tuy nhiên, do tuổi đã cao nên ông không có tiềm lực bằng những người trẻ. Hiện những người tuổi từ 30-40 chơi lan khá bài bản và họ lập hẳn một trang facebook để chia sẻ kinh nghiệm. “Tôi không tham gia sôi nổi vào các nhóm như họ nhưng tôi có những người bạn rất thân thiết và nhiều thâm tình trong giới chơi lan. Chúng tôi nhờ hoa lan “mai mối” từ khi tuổi còn rất trẻ và tình bạn ngày càng được thắt chặt qua thời gian”, ông Vịnh tự tình.
Yêu lan để học sống trầm tĩnh
50 năm chơi lan rừng, ông Bốn Thung chưa bao giờ tự nhận mình nắm được hết bí quyết để chơi tốt loại hoa quý này. Ông Thung cho biết chơi lan rừng lắm công phu, nhưng đổi lại, con người qua đó cũng được bồi dưỡng thêm những tính cách tốt đẹp.
Lan rừng có sức sống bền bỉ, nhưng để lan thích nghi với vườn nhà và sớm ra hoa, người chơi lan rừng phải mất từ 2-3 năm hoặc nhiều hơn nữa để thuần dưỡng hoa. Trong quá trình đó, lan cần nhận được sự chăm sóc tỉ mỉ và quan tâm đặc biệt. “Lan rừng cần được tưới một lượng nước vừa đủ để tạo độ ẩm nhất định, bón phân thuốc phải đủ số lượng và đúng thời gian, cắt cành đúng thời điểm để cây cho hoa vào các dịp lễ, tết… Lan rừng là một loại hoa kiêu sa và thích được chiều chuộng nên người làm bạn với lan rừng cũng cần kiên nhẫn và điềm tĩnh mới “thương” nổi loại lan này”, ông Vịnh bộc bạch.
Trong số những người trẻ chơi lan rừng có anh Lê Tiến Lực, hiện công tác tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên. Anh Lực xem chơi lan là một thú vui mang lại nhiều cảm xúc. Với anh, việc được tưới nước cho lan vào mỗi sáng sớm, ngồi trong vườn lan vào những buổi chiều mang lại sự thư thái không gì đánh đổi được. Hiện anh Lực có đến vài trăm giò lan các loại và vẫn luôn cập nhật các loại lan mới. “Với tôi, cách thư giãn tốt nhất là chăm sóc cho các giò lan, nhìn chúng mỗi ngày một xanh thêm, vui mừng khi thấy có thêm một cái lá mới nhú lên và mãn nguyện khi cây cho hoa đẹp và đúng thời điểm. Tất nhiên, cuộc sống vẫn còn rất nhiều thú vui khác nhưng khi hòa mình với thiên nhiên, với lan rừng, tôi thấy lắng lòng và tìm được cảm giác bình yên”.
Hiện diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp, không gian sinh trưởng của lan rừng vì thế cũng không nhiều như trước. Những người chuyên đi hái lan rừng phải đi xa ở các vùng núi ngoài tỉnh và đối mặt với vô vàn hiểm nguy mới hái được loại lan này. “Mỗi tháng tôi đi 3-4 chuyến vừa lấy mật ong vừa hái lan rừng ở các vùng núi thuộc tỉnh Đắk Lắk. Công việc này rất vất vả và nguy hiểm bởi những loài lan đẹp thường sống bám trên các cây cổ thụ lớn, chúng tôi phải dùng dây thừng, dao, rựa, đinh để leo lên hái. Nhiều cây cao quá đọt dừa, tôi chỉ leo lên mà không dám nhìn xuống vì sợ rơi xuống đất. Ăn của rừng rưng rưng nước mắt, nên những nhánh lan rừng thu hái được cũng có cái giá của nó”, anh N.V.T, một người đi hái lan rừng chuyên nghiệp ở huyện Sơn Hòa, cho biết.
Theo ông Nguyễn Văn Trúc, Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh Phú Yên, hiện người chơi lan có mặt khắp các địa phương trong tỉnh; trong đó, tại TP Tuy Hòa, phong trào chơi lan phát triển rất mạnh mẽ, tạo nên một cộng đồng rất trật tự, quy củ. So với cách đây 3 năm, lực lượng người chơi lan rừng đã tăng lên từ 7-10 lần. Không chỉ nhiều về số lượng mà kỹ thuật, quy mô của vườn lan cũng phát triển mạnh mẽ. “Tuy nhiên, lan rừng của tự nhiên thì nên để nó ở trong tự nhiên. Bởi chỉ ở giữa nơi mà nó sinh ra, lan rừng mới rực rỡ và phô bày mọi nét đẹp của chúng. Và để thay thế lan rừng hái trong tự nhiên, giải pháp nuôi cấy mô lan rừng cần được ứng dụng rộng rãi”, ông Trúc cho biết.
THÁI HÀ
