Giải thưởng báo chí Phú Yên lần thứ X (năm 2016) vừa được UBND tỉnh trao cho các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc. Đó là những tác phẩm bám sát dòng thời sự, phản ánh nhiều vấn đề “nóng” được dư luận quan tâm, có tính phát hiện, được đầu tư công phu, mang lại hiệu quả xã hội cao… Đằng sau các tác phẩm báo chí thiết thực, truyền cảm hứng đến độc giả, khán giả là quá trình tác nghiệp công phu với nhiều kỷ niệm.
Những nhà báo xông pha
“Hơn cả nỗi đau mất rừng” - chỉ nghe qua tên phóng sự, khán giả cũng đã tò mò: Nỗi đau nào hơn cả nỗi đau mất rừng? Thực hiện phóng sự này là hai nhà báo An Bang và Thế Hoan (Đài Phát thanh - Truyền hình Phú Yên). Phóng sự có thời lượng chỉ hơn 10 phút nhưng hai nhà báo phải mất 6 tháng liền để thực hiện. Những thước phim giá trị đem đến cho bạn xem truyền hình những hình ảnh khó quên về nạn phá rừng phòng hộ ở xã Phú Mỡ (huyện Đồng Xuân). Hạn hán, lũ lụt là tác nhân trực tiếp gây nên cảnh đói kém, mất mùa cho cư dân thiểu số ở khu vực này. Nhưng tác giả An Bang đã chỉ ra nạn phá rừng phòng hộ với quy mô lớn lên đến hàng trăm hecta có sự tiếp tay của một số cán bộ chính quyền địa phương là nguyên nhân dẫn đến hạn hán, lũ lụt.
Nỗi thống khổ từ nạn mất rừng, người dân nơi đây thấu nhất. Trong phóng sự xuất hiện nhiều nhân vật phản ánh nỗi khổ của người dân bản địa, tố giác hàng loạt hành vi sai phạm. Nói về hành trình đi tìm công lý trong phóng sự “Hơn cả nỗi đau mất rừng”, nhà báo An Bang chia sẻ: “Sở dĩ tôi có thể thuận lợi hoàn thành phóng sự “Hơn cả nỗi đau mất rừng” là nhờ sự nhiệt tình cung cấp thông tin của người dân địa phương. Họ chính là những người thấm thía nhất sự mất mát do tình trạng mất rừng. Tôi chân thành cảm ơn sự hỗ trợ, giúp đỡ vô tư và nhiệt tâm của người dân nơi đây”. UBND tỉnh đã trao giải A cho tác phẩm “Hơn cả nỗi đau mất rừng”.
Những chuyện khuất tất cần phải được đưa ra ánh sáng. Nhà báo Đặng Dự và Thế Hoan (Đài Phát thanh - Truyền hình Phú Yên) đã có 2 năm ròng rã theo đuổi chuyện “Trục lợi từ Quyết định 48 của Chính phủ” để mang đến cho người xem những thước phim đầy giá trị. Nhà nước hỗ trợ tiền dầu theo Quyết định 48 của Thủ tướng Chính phủ lên đến hàng trăm triệu đồng. Một số chủ tàu cá chỉ khai thác vùng biển gần bờ (vùng lộng) nhưng lợi dụng chính sách hỗ trợ của Nhà nước dành cho các chủ tàu khai thác hải sản trên các vùng biển xa, hợp thức hóa giấy tờ để được hỗ trợ hàng chục triệu đồng/chuyến biển. Chuyện trục lợi từ chính sách của một số chủ tàu cá có sự tiếp tay của một bộ phận cán bộ chính quyền địa phương, gây bức xúc trong nhân dân đã được phản ánh đầy đủ trong phóng sự của hai nhà báo Đặng Dự và Thế Hoan.
Họ đã trải qua nhiều khó khăn trong quá trình tác nghiệp như: việc ghi hình các tàu không khai thác vùng biển đúng quy định bị “lộ” sớm, đại diện chính quyền cơ sở làm khó không trả lời, những cuộc gọi đe dọa nhà báo và gia đình. Nhưng tất cả những điều ấy không làm nản lòng các nhà báo. Nhà báo Đặng Dự chia sẻ: “Tôi được biết thông tin trục lợi gây bức xúc trong nhóm ngư dân từ một bài viết cách đây 2 năm. Với mong muốn lên tiếng để góp phần chấm dứt sự khuất tất này, tôi và đồng nghiệp của mình đã vượt qua nhiều khó khăn để hoàn thành phóng sự”. UBND tỉnh đã trao giải C cho tác phẩm “Trục lợi từ Quyết định 48 của Chính phủ”.
Những tác phẩm truyền cảm hứng
Không chỉ các phóng sự mang tính chiến đấu mới thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả, độc giả, tác phẩm chuyên đề với những hình ảnh đẹp cũng tác động mạnh đến cảm xúc người xem. Bình minh rực rỡ, hoàng hôn yên ả. Nông dân thu hoạch cói, trông như những nghệ sĩ tạo hình. Cư dân bản địa ngâm người dưới nước đầm tìm sò huyết đặc sản. Đời sống của người dân quanh đầm Ô Loan (huyện Tuy An) được tái hiện rất sinh động trong cảnh sắc thiên nhiên khi rực rỡ lúc nhẹ nhàng làm say mê người thưởng thức. Tập “Đầm Ô Loan” nằm trong serie “Ký sự đầm vịnh” của nhóm tác giả Kông Thành, Phương Vũ, Trung Hiếu, Thanh Giảng, Anh Tài (VTV Phú Yên) đã mang đến cảm xúc cho khán giả theo cách như thế.
Đạo diễn Phương Vũ chia sẻ: “Cả ê kíp đã thức khuya dậy sớm, “canh” đúng thời điểm để có được những cảnh quay đẹp cho tập “Đầm Ô Loan”. Chúng tôi muốn mang đến cho khán giả những thước phim về phong cảnh thiên nhiên và sinh hoạt thường ngày của người dân mà trước đó ít người biết đến. Khán giả đón nhận nhiệt tình là niềm vui cho ê kíp chúng tôi”. UBND tỉnh trao giải A cho tập “Đầm Ô Loan”.
Trong số các tác phẩm báo chí truyền cảm hứng, được UBND tỉnh trao giải thưởng lần này phải kể đến phóng sự đoạt giải B “Tiến sĩ Toán học Huỳnh Bá Lân: Cánh chim xa nghiêng mình về phía quê nhà” của nhà báo Minh Nguyệt, Trưởng Phòng Thư ký tòa soạn Báo Phú Yên. Chân dung TS Huỳnh Bá Lân, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Hiệu trưởng Trường phổ thông Duy Tân, được khắc họa qua hai kỳ của phóng sự này: “Toán một bên, thương trường một bên”, “Người Trường Duy Tân”.
Nhà báo Minh Nguyệt đã tỉ mẩn khắc họa chân dung tiến sĩ Toán học được sinh ra trong một ngôi làng nhỏ ở Hòa Thắng (huyện Phú Hòa), thành đạt ở TP Hồ Chí Minh và có nhiều đóng góp cho ngành Giáo dục trong và ngoài tỉnh. Qua ngòi bút của nhà báo Minh Nguyệt, gương sáng điển hình trở nên hấp dẫn, thu hút và truyền cảm hứng say mê nghề nghiệp, cống hiến cho cộng đồng. “tiếp lửa” và “giữ lửa” cho Nhà báo Minh Nguyệt đã vào TP Hồ Chí Minh, gặp và trao đổi với nhân vật để thực hiện phóng sự này. Chị chia sẻ: “Tôi nhận thấy học sinh Trường phổ thông Duy Tân được tiếp cận với nền giáo dục hiện đại. TS Huỳnh Bá Lân có rất nhiều đóng góp trong việc tạo ra môi trường giáo dục hiệu quả. Không chỉ là một nhà sư phạm, TS Huỳnh Bá Lân còn cống hiến cho sự phát triển của xã hội ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Một người con Phú Yên có khả năng truyền cảm hứng cho người khác thì chính là gương điển hình mà nhà báo cần phải đưa lên mặt báo. Chân dung nhân vật báo chímà tôi theo đuổi cũng có tiêu chítruyền cảm hứng tích cực đến độc giả”.
Với những nhà báo tâm huyết, điều quan trọng hơn mang lại niềm vui và động lực làm việc, tiếp tục “chiến đấu” bằng ngòi bút chính là khi những sai phạm bị phơi bày để được xử lý, chấn chỉnh; khi những thước phim đẹp do ê kíp kỳ công thực hiện, những nhân vật độc đáo được tác giả kỳcông khai thác, tái hiện trên mặt báo có sức sống trong lòng khán giả, độc giả.
DIỆU ANH
