Tình trạng ô tô tải chở hàng nông sản vượt quá tải trọng cho phép, vượt quá kích thước thành thùng xe (gọi tắt là quá tải, quá khổ) lưu thông trên các tuyến quốc lộ 29, 25, 19C qua địa bàn 4 huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân và Tây Hòa trong thời gian qua đã gây ra nhiều hậu quả xấu và đe dọa đến an toàn giao thông. Mặc dù lực lượng Cảnh sát giao thông đã tăng cường xử lý nhưng tình trạng vi phạm vẫn tái diễn, nhất là thời điểm vào vụ thu hoạch nông sản hiện nay.

Bức xúc xe quá tải, quá khổ

Có mặt trên tuyến quốc lộ 29 qua địa bàn huyện Tây Hòa, Sông Hinh vào lúc 19 giờ một ngày gần đây, chúng tôi đã ghi nhận được nhiều vấn đề về thực trạng ô tô tải chở hàng nông sản quá tải, quá khổ. Hiện đang vào thời cao điểm thu hoạch mía nên từng đoàn xe tải tấp nập nối đuôi nhau chở mía tập kết về nhà máy. Tại km64 thuộc thôn Đá Mài (xã Sơn Thành Tây, huyện Tây Hòa), Tổ tuần tra của Đội Cảnh sát giao thông số 1, thuộc Phòng Cảnh sát giao thông Công an Phú Yên đã sớm có mặt làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát, xử lý các trường hợp ô tô chở hàng nông sản quá tải, quá khổ. Phát hiện có lực lượng Cảnh sát giao thông, nhiều lái xe không cho dừng xe, canh đến hết giờ Cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ mới đưa xe ra hoạt động để “né” phạt. Tình trạng này không chỉ gây khó khăn cho công tác xử lý của lực lượng chức năng mà còn gây ra việc ùn ứ trên đoạn đường này.

Các tuyến quốc lộ 25, 29 và 19C là những tuyến đường huyết mạch, nối các tỉnh miền Trung với Tây Nguyên, có ý nghĩa quan trọng trong tránh bão, lũ, cứu hộ cứu nạn, gắn kết phát triển kinh tế - xã hội giữa các vùng và đảm bảo an ninh quốc phòng. Tuy nhiên, vào thời điểm thu hoạch các vùng nguyên liệu mía, sắn, các loại phương tiện tập trung hoạt động ngày đêm, nhất là các loại ô tô tải, xe công nông độ chế không có đăng ký, đăng kiểm, lái xe chở hàng quá tải, quá khổ… Điều này đã gây ra nhiều hậu quả xấu, tác động lớn đến trật tự an toàn giao thông trên các tuyến đường. Dễ nhận thấy nhất là sự xuống cấp của nhiều đoạn đường trên quốc lộ 25, 29, 19C. Khảo sát của các cơ quan chức năng thời gian qua cho thấy, trên các tuyến quốc lộ này đã xuất hiện nhiều “điểm đen” về tai nạn giao thông.

Theo thống kê, trong năm 2016, trên các tuyến quốc lộ 25, 29, 19C qua địa bàn Phú Yên đã xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông, làm chết 33 người, bị thương 57 người, gây thiệt hại tài sản hơn 1,2 tỉ đồng. Trong số đó, không ít trường hợp là xe chở nông sản quá tải, quá khổ. Điển hình, mới đây nhất, vào khoảng 9 giờ 50 ngày 28/2, tại km 77+870m quốc lộ 29 (thuộc buôn Nhum, xã Ea Bia, huyện Sông Hinh), ô tô tải 78C-002.42 chở mía do anh Phan Trọng Sơn (SN 1985, trú thôn Tuy Bình, xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh) điều khiển đi hướng Sông Hinh - Tây Hòa khi đến địa điểm trên, không làm chủ tốc độ đã ngã vào tường hộ lan đường, gây hư hỏng 26m tường hộ lan. Tài xế may mắn khi chỉ bị xây xát nhẹ.

Hiện trường vụ lật xe chở mía - Ảnh: XUÂN THẠNH

“Lợi bất cập hại”

Như một giải pháp đột phá để tìm ra lời giải cho bài toán xe chở hàng nông sản quá tải, quá khổ, hội nghị đối thoại với các cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh vận tải về công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông mới đây đã được Công an Phú Yên tổ chức tại UBND huyện Sông Hinh. Tham gia hội nghị, ngoài các cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh vận tải, đại diện các hộ trồng nông sản; lãnh đạo Công an, Sở GTVT, UBND 3 huyện miền núi của tỉnh và các lực lượng nghiệp vụ có liên quan của Công an tỉnh. Hội nghị nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động kinh doanh vận tải nông sản nhằm đảm bảo tốt trật tự an toàn giao thông và phục vụ tốt cho việc vận chuyển nông sản của bà con nông dân về nhà máy.

Tại hội nghị, các lái xe, chủ doanh nghiệp vận tải đều thừa nhận, thời gian qua đã chở nông sản quá tải, quá khổ nhưng nêu lý do tại các rẫy sắn, ruộng mía không có cân để xác định tải trọng nên không thể biết được chính xác tải trọng hàng hóa. Một số trường hợp khi vận chuyển chuyến cuối cùng nhưng vẫn còn nguyên liệu thì bà con nông dân đưa hết các sản phẩm cho vừa đủ một chuyến xe nhằm tiết kiệm chi phí vận chuyển. Đối thoại với bà con, đại tá Nguyễn Phi Lương, Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông, chỉ rõ: Việc cho rằng không có cân thì không thể xác định tải trọng của xe là không đúng. Bởi chỉ cần nhìn vào “nhíp” xe, xem khoảng cách giữa thùng xe với bề mặt của lốp sau thì các lái xe không chỉ biết, mà còn biết khá chính xác với lượng hàng hóa đó, xe sẽ vượt tải trọng bao nhiêu tấn. Trong quá trình xử lý xe quá tải, quá khổ, các lái xe luôn tìm mọi cách để trốn tránh sự kiểm soát của lực lượng Cảnh sát giao thông, cơi nới thùng xe, nêu nhiều lý do khó khăn trong việc hạ tải hoặc không hợp tác khi bị phát hiện, xử lý.

Cũng theo đại tá Nguyễn Phi Lương, việc chở quá tải, quá khổ là việc làm “lợi bất cập hại”. Bởi khi chở quá tải, bộ phận giảm xóc của xe phải chịu lực rất lớn làm xe khó giữ thăng bằng trên đường. Khi qua cua với lực ly tâm rất lớn hoặc khi đổ dốc, lái xe khó làm chủ được tốc độ dễ dẫn đến tình trạng lật xe, xảy ra tai nạn. Không những thế, việc xe chở quá tải, quá khổ còn làm cho hạ tầng giao thông xuống cấp nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho Nhà nước.

Cần thượng tôn pháp luật

Chung tay giải quyết thực trạng xe chở hàng nông sản quá tải, quá khổ, nhiều nhà máy, doanh nghiệp sản xuất đã đề ra nhiều biện pháp như vào đầu vụ ép, các nhà máy đều phối hợp với công an địa phương tổ chức tuyên truyền pháp luật về an toàn giao thông cho các lái xe tham gia vận chuyển nông sản. Một số đơn vị như Nhà máy đường KCP Sơn Hòa đã nâng giá cước 17% đối với những xe chở đúng tải. Tuy nhiên, hiện vẫn còn tình trạng một số doanh nghiệp, chủ hàng vì chạy theo lợi nhuận đã giao khoán khối lượng, thời gian vận chuyển cho lái xe dẫn đến vi phạm. Tình trạng cải tạo, cơi nới kích thước thùng xe còn khá phổ biến. Ý thức tự giác chấp hành pháp luật về an toàn giao thông của nhiều lái xe chưa cao, nhiều trường hợp lái xe khi phát hiện có lực lượng làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát đã tìm mọi cách để trốn tránh, không hợp tác hoặc có lời nói chưa đúng mực, xúc phạm đến lực lượng làm nhiệm vụ.

Đại tá Lê Xuân An, Phó Giám đốc Công an tỉnh, đề nghị: “Lãnh đạo các nhà máy sản xuất, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải phải tăng cường quản lý, giáo dục cho nhân viên, lái xe chấp hành nghiêm pháp luật về an toàn giao thông, không tự ý thay đổi kết cấu, kích thước xe, không đưa những phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật tham gia giao thông, không chở hàng quá tải, quá kích thước, chạy quá tốc độ. Khi tham gia giao thông phải chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của lực lượng Cảnh sát giao thông, không gây khó khăn trong việc kiểm tra, xử lý. Trường hợp phát hiện lực lượng Cảnh sát giao thông có hành vi vi phạm quy trình, quy định, tiêu cực, mãi lộ thì kịp thời phản ánh với lãnh đạo Công an tỉnh qua đường dây nóng: 057.3822.998 để được xử lý”.

Phát biểu tại hội nghị, đại diện lãnh đạo 4 huyện Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh và Tây Hòa đã bày tỏ sự đồng tình với việc lực lượng công an tổ chức đối thoại để tìm cách tháo gỡ việc chở nông sản cho bà con nông dân về nhà máy, đồng tình với việc cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông để đảm bảo tính mạng, tài sản của người dân và hạ tầng cơ sở. Đồng thời, lãnh đạo các địa phương cũng kêu gọi những doanh nghiệp chế biến sắn, mía đường, các doanh nghiệp vận tải cần tăng cường đầu tư phương tiện để đủ khả năng vận chuyển nông sản. Như vậy mới thật sự chia sẻ với nông dân.

Trong năm 2016, lực lượng Cảnh sát giao thông toàn tỉnh đã bố trí 10.568 ca tuần tra kiểm soát với 27.917 lượt cán bộ chiến sĩ tham gia, tổ chức dừng kiểm tra, xử lý 15.121 trường hợp vi phạm, trong đó đã xử lý 689 trường hợp ô tô tải chở hàng nông sản vượt quá tải trọng cho phép, chở hàng vượt quá kích thước thành thùng xe.

HỮU PHỈ - HOA SIÊM