Bộ Y tế vừa phê duyệt Chương trình hành động truyền thông chuyển đổi hành vi về dân số và phát triển giai đoạn 2016-2020. Theo đó, hoạt động truyền thông chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) sang dân số và phát triển nhằm bảo đảm cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Những mục tiêu trọng tâm
Theo kết quả đánh giá Chương trình hành động truyền thông chuyển đổi hành vi về DS-KHHGĐ giai đoạn 2011-2015, công tác truyền thông, giáo dục về DS-KHHGĐ đã đạt được kết quả khả quan về mục tiêu, nhiệm vụ và hoạt động. Theo đó, các chỉ tiêu được đặt ra hoàn thành kế hoạch giai đoạn này bao gồm: 95% các cặp vợ chồng, phụ nữ, nam giới có hiểu biết cơ bản về lợi ích của KHHGĐ và các biện pháp tránh thai; 85% vị thành niên/thanh niên (VTN/TN) được thông tin về dân số, phòng ngừa nhiễm HIV, bình đẳng giới; 85% người di cư nhận được thông tin về lợi ích của KHHGĐ, các biện pháp tránh thai và tác hại của phá thai; 97% cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội nhận được thông tin về các vấn đề DS-KHHGĐ; cơ cấu “dân số vàng”; mất cân bằng giới tính khi sinh trên toàn quốc và tại địa phương.
Tuy nhiên, trong 12 mục tiêu đặt ra trong chương trình truyền thông chuyển đổi hành vi giai đoạn 2011-2015 có đến 8 mục tiêu ngành chưa đạt được kế hoạch đề ra. Trong giai đoạn 2016-2020, ngành Dân số hướng đến các mục tiêu giải quyết toàn diện các vấn đề dân số cả về quy mô, cơ cấu, phân bổ và nâng cao chất lượng dân số chuyển trọng tâm từ KHHGĐ sang dân số và phát triển. Theo đó, các mục tiêu cụ thể cần đạt được nêu ra trong chương trình truyền thông chuyển đổi hành vi giai đoạn 2016-2020 là: 75% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có kiến thức về lợi ích của sàng lọc trước sinh, sơ sinh và 65% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đồng ý tham gia sàng lọc trước sinh, sơ sinh nếu mang thai, sinh đẻ; 70% VTN/TN (15-24 tuổi) chưa kết hôn được tư vấn về sức khỏe tiền hôn nhân trước khi đăng ký kết hôn và 50% VTN/TN trong độ tuổi này chưa kết hôn đồng ý tham gia khám sức khỏe tiền hôn nhân; 75% người cao tuổi có kiến thức về các biện pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp và biết cách tự xử lý ban đầu trong một số bệnh thường gặp ở người cao tuổi; 90% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ (15-49 tuổi) có đầy đủ kiến thức về các hành vi vi phạm pháp luật về lựa chọn giới tính thai nhi và 70% nam giới, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đồng ý không lựa chọn giới tính thai nhi; 95% cặp vợ chồng, phụ nữ, nam giới có đầy đủ kiến thức về chính sách mỗi cặp vợ chồng có đủ 2 con để duy trì mức sinh thay thế càng lâu càng tốt…
Theo ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ, chương trình truyền thông giai đoạn 2016-2020 đưa ra 4 mục tiêu và trong đó có 22 chỉ tiêu cụ thể. Nhóm dân số đích hướng tới chuyển đổi hành vi là phụ nữ, nam giới, cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ (15-49 tuổi); VTN/TN; người cao tuổi và các nhóm đối tượng đặc thù: người di cư, người tàn tật, người dân tộc thiểu số, người cư trú ở vùng khó khăn, núi cao, biên giới, hải đảo.
Đẩy mạnh truyền thông
Chương trình hành động truyền thông chuyển đổi hành vi giai đoạn 2016-2020 đề ra các nhiệm vụ cụ thể gồm: hoạt động nâng cao kiến thức, vai trò của Đảng và các cấp chính quyền với công tác dân số và phát triển; truyền thông chuyển đổi hành vi được tăng cường dưới mọi hình thức; khuyến khích mở rộng các đơn vị tư vấn tham gia và các hình thức tư vấn về dân số và phát triển.
Theo đó, nội dung truyền thông chuyển đổi hành vi về dân số và phát triển được chú trọng phổ biến là: giáo dục các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đẩy mạnh truyền thông của các cơ quan truyền thông đại chúng, truyền thông trực tiếp của hệ thống DS-KHHGĐ các cấp; các trung tâm, điểm tư vấn thuộc hệ thống DS-KHHGĐ giữ vai trò bảo đảm tính pháp lý, tính chính xác của các nội dung tư vấn, truyền thông chú trọng tư vấn chuyên môn, kỹ thuật về SKSS/KHHGĐ; phối hợp với các đơn vị chức năng của ngành Giáo dục, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, cộng đồng dân cư hình thành, mở rộng mô hình giáo dục, truyền thông; vận động tạo môi trường đồng thuận, ủng hộ và cam kết thực hiện của các cấp, các ngành, đoàn thể và cộng đồng được đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao hiệu quả giáo dục dân số và phát triển; bồi dưỡng cán bộ truyền thông.
Chương trình truyền thông chuyển đổi hành vi về dân số và phát triển giai đoạn 2016-2020, ngành Dân số tập trung thực hiện các giải pháp cơ bản về kinh phí và cơ chế hợp tác, điều phối, thực hiện hoạt động truyền thông hiệu quả. Theo đó, ngành Dân số ngoài sử dụng ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương thì chú trọng tìm kiếm nguồn xã hội; phát huy hiệu quả việc hợp tác hoạt động, hỗ trợ kỹ thuật, kinh nghiệm, đầu tư kinh phí cho hoạt động truyền thông của các đơn vị chức năng; tạo sự chủ động để các cơ quan thông tin đại chúng, trung tâm tư vấn, điểm tư vấn, đơn vị sự nghiệp thực hiện hoạt động truyền thông về dân số và phát triển.
Ông Vũ Ngọc Dững, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, cho biết: “Ở địa phương, Tổng cục DS-KHHGĐ cho phép vận dụng chương trình truyền thông thay đổi hành vi dân số và phát triển để xây dựng kế hoạch truyền thông phù hợp với thực trạng của nội dung tuyên truyền, tạo sự tập trung để giải quyết vấn đề dân số một cách thống nhất, hiệu quả. Theo đó, Phú Yên chú trọng đến các vấn đề giảm tỉ lệ sinh con thứ 3 ở các huyện miền núi, tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản VTN/TN, sự phát triển của đại dịch HIV/AIDS, chất lượng dân số thấp, di dân, an toàn cho các bà mẹ, sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại bền vững”.
DIỆU ANH - NHƯ NGUYỆN
