Theo số liệu nghiên cứu của GS.TS Nguyễn Thị Hợp, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Việt Nam, hiện nay chiều cao trung bình của người Việt Nam là 164,4cm (nam) và 153cm (nữ). Chiều cao này thấp hơn chuẩn của thế giới là 13,1cm (nam) và 10,7cm (nữ). Tuy đã có sự cải thiện trong vòng 35 năm qua nhưng tính trung bình 10 năm, chiều cao của người Việt Nam chỉ tăng 1cm; trong khi ở Thái Lan, Trung Quốc..., bình quân chiều cao của họ tăng 2cm trong cùng thời gian đó.

Rèn luyện thể chất để nâng cao sức khỏe. Trong ảnh: Học sinh mầm non tập aerobic - Ảnh: YÊN LAN

Không chỉ thua kém về chiều cao, cân nặng mà người dân Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng còn thua kém dân các nước, ngay cả các nước trong khu vực, về sức khỏe, sức bền… Dễ thấy nhất là trong các giải thi đấu thể dục thể thao quốc tế, vận động viên (VĐV) Việt Nam thường không đoạt giải là do thể lực không bằng VĐV các nước, dẫn đến sa sút phong độ ở những hiệp cuối.

Bên cạnh đó, tuy có sự cải thiện về tuổi thọ, hiện nay tuổi thọ trung bình của người Việt Nam xấp xỉ 74 tuổi, nhưng trong đó có khoảng 8-10 năm sống với nhiều bệnh tật của tuổi già, chất lượng cuộc sống giảm.

Theo thống kê của Tổng cục DS-KHHGĐ thuộc Bộ Y tế, hiện nay, dân số Việt Nam khoảng 92 triệu người. Trong đó, người trong độ tuổi lao động chiếm 69-70%, số người từ 60 tuổi trở lên chiếm khoảng 10,8%. Như vậy, dân số Việt Nam đang ở giai đoạn dân số vàng, với nhiều thuận lợi nhưng cũng lắm thách thức nếu chúng ta không tận dụng tốt giai đoạn dân số này. Tuy nhiên ở Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng, tốc độ già hóa dân số nhanh, do đó chúng ta đang đứng trước những thách thức của già hóa dân số trong các vấn đề về an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi...

Với những thuận lợi và thách thức trên, Việt Nam cần làm gì để nâng cao chất lượng sống cho người dân nói chung, chất lượng nguồn nhân lực nói riêng, đáp ứng xu hướng phát triển kinh tế xã hội, hội nhập quốc tế?

Trước hết, chúng ta cần cải thiện thể lực của người Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng bằng cách giải quyết tốt quy mô dân số, giảm mức sinh, đảm bảo quy mô gia đình có 1-2 con; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, chú ý giảm suy dinh dưỡng bào thai (giảm tỉ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân), tiêm chủng đầy đủ cho trẻ, phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi, nhất là 2 năm đầu sau sinh, chú trọng chăm sóc trẻ trong giai đoạn dậy thì, phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ ở tất cả các thể nhẹ cân, thấp còi...

Bên cạnh việc phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ, cần chú ý đến môi trường giáo dục tạo cho trẻ phát triển tốt về trí tuệ, rèn luyện cho trẻ kỹ năng sống, giúp trẻ hình thành kỹ năng tư duy khám phá chứ không chỉ làm theo đơn thuần; giúp cho trẻ có môi trường thuận lợi để phát triển năng lực cá nhân. Nói một cách đơn giản là cần cải tiến phương pháp giáo dục để trẻ phát triển nhân cách theo hướng chủ động chứ không thụ động như hiện nay.

Người trong độ tuổi lao động, nhất là ở vùng nông thôn, cần được tạo điều kiện để có việc làm, được đào tạo nghề phù hợp. Nhà nước cần có chính sách khuyến khích đối với những phát minh, sáng kiến, cải tiến áp dụng hiệu quả trong lao động sản xuất. Mặt khác, Nhà nước có các chính sách an sinh, chăm sóc người lao động để họ phát huy hết năng lực của mình, tạo được nhiều của cải cho xã hội.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hiện tại và tương lai không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, của riêng ban ngành nào, mà phải có sự chung tay góp sức, vào cuộc của mọi người và cả cộng đồng xã hội.

BS NGUYỄN VINH QUANG

Giám đốc Trung tâm TTGDSK Phú Yên