Những ngày giáp Tết Bính Thân, làng nghề bánh tráng Hòa Đa (xã An Mỹ, huyện Tuy An) lại nhộn nhịp vào vụ chính. Công việc truyền thống này đã tăng thêm thu nhập đáng kể cho mỗi hộ gia đình trong dịp cận tết, vừa tạo được một sản vật ngon trên thị trường cả nước, góp phần làm phong phú thực đơn ngày tết.
NHỘN NHỊP LÀNG NGHỀ
Từ cuối tháng 11, làng nghề bánh tráng Hòa Đa đã bận rộn. Gần tết, làng nghề càng “tăng tốc”, hoạt động liên tục suốt ngày, thâU đêm mới có đủ số lượng bánh cung ứng cho thị trường. Trước tết chừng một tháng, những hộ có con em đi làm công nhân, thợ hồ, làm thuê, đi biển… khắp nơi cũng phải tập trung về nhà để giúp gia đình tráng bánh tết. Dịp này, những nhà có lò bánh tráng rộn ràng như hội. Ông Phùng Trọng Phú vui vẻ: “Ngày thường chỉ có vợ chồng làm nhưng đầu tháng Chạp thì phải gọi chị và em trai đang đi làm công nhân ở TP Hồ Chí Minh về phụ giúp mới có đủ số bánh bán sỉ cho bạn hàng”.
Hàng trăm lò bánh đỏ lửa hoạt động từ sáng đến nửa đêm. Riêng lò ông Phú có 4 nhân công: một người tráng, một người phơi, một người lo củi lửa và một người gỡ bánh. Mỗi ngày ông Phú cung ứng ra thị trường trên 2.000 cái, giá bánh bán sỉ hiện tại dao động từ 1.000 đến 1.200 đồng/cái. Ông cho biết, nếu công việc cứ diễn ra bình thường thì trong tháng trước tết, trừ chi phí lãi lời cũng được mươi triệu, có sắm tết. Bà Nguyễn Thị Diệu Hiền ở xóm 5 tiếp nối nghề tráng bánh đã ba đời, chia sẻ: “Mỗi năm chỉ có một mùa làm bánh ngon nhất là dịp tết nên mình phải cố gắng. Do vậy, năm nào cũng vậy, con trai làm thợ hồ công chính cũng phải xin chủ thầu nghỉ về phụ làm bánh với tôi cho có bán”. Ông Nguyễn Hai, hộ tráng bánh có quy mô lớn nhất Hòa Đa thì đã mạnh dạn chuyển từ mô hình làm bánh thủ công sang làm máy. Sản phẩm của ông có đủ cỡ và hình dáng từ vuông đến tròn, từ bánh mè đến bánh gạo nguyên chất. Lò bánh của ông hiện có gần 10 nhân công làm. Nếu trời nắng ráo, một ngày hộ này sản xuất khoảng 10.000 cái bánh, cung cấp nhiều thị trường trong và ngoài tỉnh… Người ta nói đắt như bánh tráng mùa tết, từ lò thủ công cho tới cơ sở làm bằng máy, bánh ra bao nhiêu đều được tiêu thụ nhanh chóng. Riêng ở làng bánh tráng Hòa Đa có một hộ quanh năm vẫn sản xuất đều đều, tết thì làm nhiều hơn đưa vào siêu thị Co.opMart Tuy Hòa với nhãn hiệu Bánh tráng Hòa Đa - Kim Luân đã nhiều năm nay được thị trường chấp nhận.
Theo bà Hồ Thị Minh Cầm, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã An Mỹ, toàn xã có 375 hộ làm bánh tráng, trong đó chiếm số nhiều ở thôn Hòa Đa. Nghề làm bánh tráng ở đây có từ xa xưa, đến năm 2012, Liên minh HTX Phú Yên trao giấy chứng nhận Nhãn hiệu tập thể Bánh tráng Hòa Đa một số hộ; Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) cũng đã cấp Nhãn hiệu tập thể “Bánh tráng Phú Yên”. Từ đó, người làm bánh ở đây đã có ý thức nâng cao số lượng, chất lượng để bảo vệ uy tín cho sản phẩm làng nghề.
MÓN “KHÔNG THỂ THIẾU” TRONG NGÀY TẾT
Bánh tráng là một món ăn phổ biến của người Việt Nam từ xưa đến nay. Ở các tỉnh miền Trung, món bánh này trở nên gần gũi với mọi người, đặc biệt là trong ngày tết. Ngoài các món truyền thống, trong mâm cỗ cúng tổ tiên ông bà ngày đầu năm mới không thể thiếu những cái bánh tráng nướng. Nó biểu trưng cho hương vị đồng quê gắn với nghề trồng lúa nước, như một sự hiện hữu lòng thảo thơm của con cháu tưởng nhớ ông bà cha mẹ. Ông Đào Đức Tuấn ở phường 9, TP Tuy Hòa, cho biết: “Ở Phú Yên có nhiều làng nghề bánh tráng nhưng gia đình tôi vẫn chọn bánh Hòa Đa vì nó thơm giòn, nhúng nước khô ráo, không dính”.
Ngày tết, gia đình thường chỉ nấu cơm một lần để cúng gia tiên, thời gian còn lại tranh thủ đi thăm bà con, chúc tết. Lúc đi chơi về đói bụng, bánh tráng cuốn thịt heo, rau sống là món thay cơm. Vậy nên đối với người Phú Yên, bánh tráng nói chung và bánh tráng Hòa Đa nói riêng đã trở thành đặc sản, tạo dấu ấn của một vùng đất giữa miền Trung. Trước tết, người ta mua bánh tránh Hòa Đa gửi đi làm quà, sau tết, món dân dã ấy được mang đi xa, nhất là với những cô cậu sinh viên trọ học xa nhà. Từ một làng quê, nhờ bánh tráng mà nhiều hộ nơi đây đã khấm khá, cuộc sống ngày một đổi thay.
ĐÀO TẤN TRỰC
