Giai đoạn 2011-2015, Phú Yên đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động, qua đó làm thay đổi tích cực nhận thức và hành vi của người dân về DS-KHHGĐ. Trong giai đoạn mới 2016-2020, phát huy các thành quả đạt được, ngành Dân số Phú Yên tiếp tục triển khai các nhiệm vụ trọng tâm nhằm thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số. 

CÒN THÁCH THỨC

Giai đoạn 2011-2015, Phú Yên là một trong những địa phương đạt mức sinh thay thế cách đây 5 năm với tổng tỉ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) là 2,2 con. Hàng năm, gần 55.000 người tự nguyện chấp nhận các biện pháp tránh thai hiện đại, chiếm tỉ lệ 76% số người trong độ tuổi sinh đẻ; hơn 1.600 thai phụ đến khám sàng lọc trước sinh và hơn 1.400 trẻ sơ sinh được lấy máu gót chân để sàng lọc sơ sinh... Chị Lê Thị Mười ở xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu), chia sẻ: “Tôi thường tham gia các lớp truyền thông chăm sóc SKSS/KHHGĐ của xã Xuân Thịnh. Qua các buổi sinh hoạt, tôi hiểu ra, nghề vươn khơi bám biển nhiều rủi ro, chi bằng cho con ăn học đàng hoàng để sau này có nghề nghiệp ổn định. Vì thế, tôi chỉ sinh 2 con thôi”.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác DS-KHHGĐ hiện nay còn nhiều vấn đề khó khăn và thách thức mới. Nhóm dân số dễ bị thiệt thòi, tổn thương như người dân tộc thiểu số, người di cư, vùng biển, hải đảo vẫn chưa thể tiếp cận đầy đủ các dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ. Bà Nguyễn Thị Minh Trang, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Sông Hinh, cho biết: “Tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống vẫn còn xảy ra ở các địa phương, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ở huyện Sông Hinh, từ năm 2011-2014 có 183 trường hợp tảo hôn, 52 trường hợp kết hôn cận huyết thống (100% là người đồng bào dân tộc thiểu số)”.

Vấn đề khó khăn nữa là tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Phú Yên đang ở mức cao. Hiện nay, tỉ lệ là 113 bé trai/100 bé gái, trong khi tỉ lệ bình quân là 103-107 bé trai/100 bé gái. Số người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên trên địa bàn tỉnh chiếm 11,8% dân số. Phú Yên đã bước vào thời kỳ “già hóa dân số”. Tuy nhiên, vấn đề an sinh xã hội và cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ.

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DÂN SỐ

Ngành Dân số Phú Yên xác định, ổn định quy mô, cơ cấu, từng bước nâng cao chất lượng dân số là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2016-2020. Để thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, ngành Dân số cũng đề ra những giải pháp cụ thể. Trước tiên là việc đẩy mạnh tuyên truyền, đưa công tác DS-KHHGĐ thành một nội dung quan trọng trong chương trình hoạt động của các cấp ủy đảng và chính quyền. Củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác DS-KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở. Vận động toàn xã hội chấp nhận và thực hiện mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh hai con. Quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, chất lượng hoạt động của cán bộ, cộng tác viên làm công tác dân số, đảm bảo thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động và đưa dịch vụ KHHGĐ đến tận người dân. Nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị chăm sóc SKSS.

Theo ông Nguyễn Ngọc Nha, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên, năm 2016, Chi cục DS-KHHGĐ sẽ tập trung thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi nhóm dân số sử dụng dịch vụ sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh; đồng thời đảm bảo 100% trung tâm y tế và bệnh viện tuyến huyện đáp ứng đầy đủ nhu cầu tư vấn và khám sàng lọc sơ sinh, sàng lọc trước sinh. Trang bị đầy đủ máy siêu âm cho đội lưu động DS-KHHGĐ cấp tỉnh và cấp huyện. Ưu tiên công tác chăm sóc SKSS/KHHGĐ vùng đồng bào dân tộc thiểu số; phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể và chính quyền địa phương truyền thông, tư vấn, giáo dục cho các đối tượng, đặc biệt là đối tượng vị thành niên, thanh niên nâng cao nhận thức về việc tảo hôn và kết hôn cận huyết thống là vi phạm pháp luật, làm suy giảm chất lượng giống nòi. Xã hội hóa phương tiện tránh thai.

Phát biểu tại hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia về DS-KHHGĐ giai đoạn 2011-2015 và phương hướng nhiệm vụ giai đoạn 2016-2020, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Đình Phùng nhấn mạnh: Công tác dân số góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội. Trong giai đoạn mới, ngành Dân số tỉnh cần tập trung xây dựng các giải pháp, chương trình hành động nhằm nâng cao chất lượng dân số, đặc biệt chú trọng đến nhóm dân tộc thiểu số, người cao tuổi. Tập trung tuyên truyền chuyển đổi nhận thức, hành vi trong công tác dân số là một trong những nhiệm vụ chính trị trong chiến lược phát triển bền vững của tỉnh.

DIỆU ANH