Mang thai sớm là thực trạng mà trẻ em gái vị thành niên trên toàn thế giới đang phải đối mặt. Tại Việt Nam, tình trạng vị thành niên, thanh niên quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn đang có xu hướng gia tăng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm trên thế giới ước tính có đến 70.000 phụ nữ tử vong do phá thai và có hơn 5 triệu phụ nữ khác phải gánh chịu những hậu quả vô cùng đáng tiếc do tai biến từ việc này. Tại Việt Nam, tình trạng nạo phá thai đang ngày càng gia tăng một cách đáng báo động và gây ra những hậu quả khôn lường… Việc nạo phá thai không những ảnh hưởng đến sức khỏe về thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần của người phụ nữ.
Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), mang thai ở tuổi vị thành niên không chỉ đơn thuần là một vấn đề về sức khỏe. Mang thai ở tuổi vị thành niên làm mất đi tiềm năng ở các em gái, rút ngắn cơ hội học hành, đánh mất và hạn chế sự lựa chọn của các em trong cuộc sống, khiến những bà mẹ trẻ và cộng đồng nơi họ sinh sống chìm trong cảnh đói nghèo...
Thiếu sự quan tâm giáo dục từ gia đình, việc giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản ở nhà trường chỉ mang tính hình thức, cộng với ảnh hưởng của phim ảnh người lớn đã vô tình đẩy các em vào thế tự tìm hiểu, mù mờ kiến thức tình dục an toàn. Hậu quả là ngày càng nhiều trẻ vị thành niên mang thai ngoài ý muốn để lại nhiều hệ lụy.
Theo thống kê của Ủy ban quốc gia DS-KHHGĐ, nước ta hiện có tỉ lệ nạo phá thai cao nhất trong khu vực Đông Nam Á, đứng thứ 5 trên thế giới. Mỗi năm, cứ một trẻ em ra đời thì có một bào thai bị phá bỏ. Với 1,2 đến 1,6 triệu trẻ em được sinh ra mỗi năm, đó cũng là số bào thai bị nạo phá. Số trẻ vị thành niên nạo phá thai ở Việt Nam cao hơn nhiều lần so với các quốc gia dẫn đầu về nạo phá thai. Năm 2014, con số đó đã lên tới 300.000 ca, chiếm 40% tổng số ca nạo phá thai trong nước. Chưa kể đến những trường hợp nạo phá thai tại các cơ sở y tế tư nhân hay làm chui. Thực tế cho thấy, tình trạng nạo phá thai ở độ tuổi vị thành niên đang gia tăng ở mức báo động và đã gây ra những hậu quả khôn lường.
Theo GS.TS Lê Thị Quý, Viện trưởng Viện Nghiên cứu giới và phát triển thì nạn nạo phá thai trong giới trẻ đang là hồi chuông báo động. Nguyên nhân xuất phát từ việc các bạn trẻ dễ dàng chấp nhận quan hệ tình dục trước hôn nhân, khi quan hệ các bạn ít có sự cân nhắc về những được mất hay sự chịu trách nhiệm của bản thân mà thường có tâm lý mặc kệ phó mặc cho mọi thứ. Hơn nữa, cho dù có quan hệ tình dục thường xuyên nhưng các bạn lại không tự trang bị các kỹ năng về tình dục an toàn, cụ thể là việc tránh thai và tránh bệnh đường tình dục. Nguyên nhân không thể không nhắc tới chính là sự bận rộn của các bậc phụ huynh khiến chúng ta ít có thời gian gần gũi và tìm hiểu cuộc sống của con mình. Ngoài ra, tâm lý phó mặc con cho nhà trường và thầy cô cũng làm cho phụ huynh chủ quan.
Theo PGS. TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, để không xảy ra những hậu quả khó lường cần triển khai nhiều biện pháp đồng bộ như: Cung cấp kiến thức về sức khỏe sinh sản, các biện pháp tránh thai, dịch vụ tư vấn, nhân rộng mô hình thí điểm chăm sóc sức khỏe sinh sản và tình dục cho thanh niên, vị thành niên cả trong và ngoài trường học. Cùng với đó, các bậc cha mẹ là tư vấn viên đầu tiên về giáo dục giới tính cho con cái.
Ngành Giáo dục cũng cần cụ thể hóa các chương trình giảng dạy giới tính, sức khỏe sinh sản phù hợp theo các cấp học; trang bị kiến thức trong từng giai đoạn phát triển của trẻ để các em có đầy đủ kiến thức về vấn đề này.
Bên cạnh đó, các tổ chức như Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, ngành Y tế cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong công tác tuyên truyền giáo dục lối sống, quan niệm và cách ứng xử trong hôn nhân, tình bạn, tình yêu cho đoàn viên thanh niên, trẻ vị thành niên, nhằm giúp các em nhận thức đầy đủ về giới tính để tự bảo vệ mình.
T.DIỆU (tổng hợp)
