Hội Người cao tuổi (NCT) tỉnh Phú Yên vừa xây dựng Đề án củng cố và phát triển Quỹ chăm sóc và phát huy vai trò NCT ở cơ sở (gọi tắt là Quỹ NCT) giai đoạn 2014-2020. Trao đổi với Báo Phú Yên, ông Nguyễn Trung Thành, Trưởng ban Đại diện Hội NCT tỉnh Phú Yên cho biết:

Người cao tuổi sẽ được tạo điều kiện hơn nhờ vào Quỹ chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi - Ảnh: T.THẢO

- Sau hơn 3 năm triển khai Luật NCT, các chế độ chính sách đối với NCT đã đạt được những kết quả nhất định. Nhà nước đã ban hành được hệ thống văn bản pháp luật, tạo hành lang pháp lý quy định về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm, chính sách, giải pháp chăm sóc và phát huy vai trò NCT. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế còn khó khăn nên nhiều địa phương, nhất là các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nguồn lực dành cho lĩnh vực NCT còn thiếu. Xuất phát từ thực tế đó, Hội NCT tỉnh Phú Yên đã xây dựng Đề án củng cố và phát triển Quỹ chăm sóc và phát huy vai trò NCT ở cơ sở giai đoạn 2014-2020.

* Xin ông cho biết, thực trạng Quỹ NCT ở cơ sở hiện nay như thế nào?

- Quỹ NCT ở cơ sở được thành lập từ năm 2002. Mục đích của quỹ này là chăm sóc về vật chất, tinh thần, sức khỏe NCT, đồng thời, phát huy tiềm năng của NCT vào những lĩnh vực phù hợp tạo sản phẩm cho gia đình và xã hội. Tuy nhiên, đến nay, toàn tỉnh chỉ có 95/112 xã, phường, thị trấn có Quỹ NCT. Ở những nơi có sự quan tâm của cấp ủy, UBND, sự chủ động của Hội NCT tham mưu, đề xuất các giải pháp nhưng số tiền thu của Quỹ NCT cũng chưa nhiều. Các xã, phường, thị trấn còn lại, sau nhiều năm huy động nhưng còn rất hạn chế, chỉ mới bước đầu hình thành cơ chế xây dựng, đóng góp, quản lý, sử dụng Quỹ NCT; thiếu văn bản chỉ đạo của chính quyền địa phương, thiếu ban chỉ đạo, ban vận động tài trợ, bộ phận quản lý, điều hành. Do đó, việc hỗ trợ về vật chất và tinh thần NCT nói chung và công tác về NCT nói riêng rất khó khăn nên khó phát huy hết vai trò NCT. Trong khi hiện nay, mọi hoạt động, nhất là công tác dân vận luôn có mặt của NCT…

Mặt khác, thời gian qua về tổ chức và hoạt động của quỹ này cũng chưa có văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, huyện, xã. Tất cả do các Hội NCT cơ sở chủ động tìm nguồn tài chính xây dựng quỹ để có điều kiện chăm sóc cho hội viên và hỗ trợ một phần cho hoạt động hội.

* Tính cấp thiết của việc xây dựng đề án này trong giai đoạn 2014- 2020 là như thế nào, thưa ông?

- Quỹ NCT được quy định bởi Luật NCT, nhiều văn bản của Chính phủ và các bộ, ngành nhưng đến nay nhiều người dân, kể cả cán bộ các cấp không biết dẫn đến không tham gia, không ủng hộ, đứng ngoài không quan tâm. Một số cơ sở chưa thành lập quỹ với lý do chưa có chủ trương của Tỉnh ủy hay UBND tỉnh và cho rằng đã có chân quỹ nên không cần phải có quỹ này. Tuy nhiên, theo quy định của Luật NCT tài sản đóng góp thành lập quỹ là tối thiểu 20 triệu đồng đưa vào tài khoản tại ngân hàng và 20 triệu đồng để bố trí nơi làm việc và mua sắm trang thiết bị nhưng ở cơ sở không thể có. Mặt khác, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là chủ tịch UBND cấp tỉnh nên càng khó khăn.

Hội NCT cơ sở trong toàn tỉnh đã chủ động xin chủ trương của cấp ủy và đề nghị chính quyền ban hành quyết định thành lập quỹ theo Quyết định 1256/TTg của Thủ tướng Chính phủ nhưng vẫn chưa được. Do hội tự quản lý, tự tổ chức triển khai thực hiện nên hiệu quả hoạt động mang lại không cao, không ổn định, không có hướng phát triển, nhất là thiếu cơ sở pháp lý nên khi đến vận động các tổ chức, doanh nghiệp càng khó.

Bên cạnh đó, người làm công tác quản lý điều hành quỹ chủ yếu là chủ tịch, phó chủ tịch và các chi hội trưởng Hội NCT, không có sự tham gia của chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể. Ngoài ra, các cấp hội chưa được tạo điều kiện tiếp cận với các mô hình thành công về thành lập, quản lý, sử dụng quỹ hiệu quả của các tỉnh trong cả nước nên thiếu kỹ năng chỉ đạo, vận động…

Từ bối cảnh đó, việc xây dựng đề án là hết sức cấp bách. Đây là điều kiện cần thiết để thúc đẩy Luật NCT đi vào cuộc sống và xã hội hóa việc chăm sóc NCT trong giai đoạn già hóa dân số hiện nay.

* Để đạt được những mục tiêu mà đề án đề ra, theo ông cần có những giải pháp gì?

- Theo mục tiêu của đề án, đến năm 2020, 100% xã, phường, thị trấn có Quỹ NCT, trong đó, 80% số quỹ hoạt động có hiệu quả. Để đạt được mục tiêu này, các cấp hội phải thực hiện tốt một số việc, đó là: Làm cho cán bộ và người dân trong toàn tỉnh biết về ý nghĩa, mục đích của quỹ đối với NCT và cộng đồng; trách nhiệm ủng hộ quỹ của các tổ chức, cá nhân từng địa phương. Tất cả các quỹ có đầy đủ cán bộ, văn bản về tổ chức, thành lập, quản lý và sử dụng theo quy định của Nhà nước. Ít nhất có 560 người làm công tác về quỹ ở cấp xã có đủ năng lực vận động cho quỹ, quản lý, điều hành và kiểm soát quỹ.

Hội NCT tỉnh sẽ chủ động làm việc với Sở Nội vụ, Sở LĐ-TB-XH và Sở Tài chính để thống nhất trình UBND tỉnh về chủ trương và các hoạt động cụ thể để củng cố và phát triển Quỹ NCT. Đề nghị UBND tỉnh ủy quyền cho chủ tịch UBND cấp huyện cấp giấy phép thành lập và công nhận điều lệ quỹ theo quy định của Nghị định 30/CP của Chính phủ về tổ chức, hoạt động quỹ xã hội, quỹ từ thiện…

* Xin cảm ơn ông!

PHONG NHÃ (thực hiện)