5 năm nhận nhiệm vụ, Y Tốt (SN 1967), cán bộ chuyên trách dân số xã Ea Bia (Sông Hinh) nắm rõ công việc hàng ngày của mình để tuyên truyền vận động bà con thực hiện đúng chính sách phát triển dân số. Ðiều anh băn khoăn lớn là tình trạng các bạn trẻ yêu sớm ở tuổi vị thành niên, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Ksor Y Tốt - Ảnh: T.DIỆU
Xã Ea Bia có 5 thành phần dân tộc sinh sống, với 2.500 hộ dân, trong đó người Ê Đê chiếm 80% dân số trên toàn xã. Theo phong tục của người Ê Đê, cho phép trai gái kết hôn cận huyết thống để bảo toàn tài sản của dòng họ. Tuy nhiên, năm 2013, xã Ea Bia có 3 trường hợp kết hôn sớm và không xảy ra trường hợp nào kết hôn cận huyết thống.
Anh Y Tốt nói: “Hiện nay ở xã Ea Bia, phần lớn trẻ ở lứa tuổi vị thành niên đều đi học hoặc tiếp xúc nhiều với các phương tiện truyền thông đại chúng đã biết được không nên kết hôn sớm và hôn nhân cận huyết thống. Suy nghĩ từ các em đã thay đổi như thế nên tình trạng kết hôn sớm trên địa bàn xã giảm đáng kể”.
Tuy nhiên, vấn đề tồn tại là: các bà mẹ sinh con nhưng không nhớ tuổi con mình nên thấy con “ra gái” là bắt gả chồng mà không biết con chưa đến tuổi kết hôn. Nhiều người vẫn còn quan niệm sai lầm cho rằng, thực tế trong thôn có những trường hợp kết hôn sớm và hôn nhân cận huyết thống nhưng con cái họ có bị bệnh tật gì đâu? Đây là những những nguyên nhân cơ bản làm cho việc giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vẫn chưa bền vững ở xã Ea Bia.
Nhờ nắm rõ từng đối tượng và cách nghĩ trong cái bụng họ, Y Tốt đã thực hiện nhiều buổi truyền thông sinh hoạt rất hiệu quả. Đối với nhóm vị thành niên/thanh niên sinh hoạt 2 tháng/lần tại Câu lạc bộ (CLB) Cha mẹ và vị thành niên/thanh niên về sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục. Y Tốt cho chính các bạn trẻ đóng kịch tương tác nêu lên tác hại của kết hôn sớm dẫn đến kinh tế khó khăn, con cái không học hành đến nơi đến chốn và không “nở mày nở mặt” được với làng, với họ.
Nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15 đến 49), trong hầu hết các cuộc họp buôn, Y Tốt đều không quên nhắc nhở các chị chỉ nên “dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt”.
Với nhóm người già, xã đã thành lập CLB già làng, trưởng họ, trưởng thôn, người cao tuổi. Trong các sinh hoạt của CLB đã có hẳn những nội dung về phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Ngoài tuyên truyền, Y Tốt còn sưu tầm những câu chuyện, bài báo, tư liệu, hình ảnh liên quan đến sự suy giảm sức khỏe thể chất, tinh thần, chất lượng nòi giống không chỉ người Ê Đê mà còn của các dân tộc khác trên cả nước để làm bằng chứng thuyết phục những người chưa tin hoặc còn nghi ngờ về hậu quả của tảo hôn và kết hôn cận huyết thống.
Bà Nguyễn Thị Minh Trang, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Sông Hinh cho biết: “Trong nhiều năm qua, xã Ea Bia luôn hoàn thành tốt các chỉ tiêu và kế hoạch được giao trong công tác DS-KHHGĐ. Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vẫn còn đang diễn ra, nhưng cán bộ dân số Y Tốt và xã Ea Bia đã có nhiều cách làm hay giảm thiểu tình trạng trên, đóng góp vào thành công chung trong công tác dân số ở huyện Sông Hinh”.
Hầu như năm nào, Ksor Y Tốt cũng nhận được giấy khen của UBND huyện Sông Hinh và xã Ea Bia như là phần thưởng xứng đáng cho nỗ lực của anh trong công tác dân số.
TUYẾT TRẦN
