Hỏi: Mẹ em bị chứng đau chân khi đi được một lúc; khám bệnh được chẩn đoán bị suy giảm động mạch chân. Nghe bác sĩ bảo bệnh có thể tiến triển đến mức phải cắt bỏ chân, có thật sự nghiêm trọng như vậy không?
Nguyễn Hoàng Thao
(xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa)
Trả lời: Suy giảm động mạch chân thường có các triệu chứng sau: đau khi đi, đau cách hồi; lúc mới đi không đau, đi được một lúc thì đau, nghỉ thì hết đau; về sau đau tăng lên, cuối cùng là đau cả lúc nghỉ, đau suốt đêm làm bệnh nhân không ngủ được. Da chân nhẵn, bóng, teo, các móng chân dễ gãy, cơ bị suy dinh dưỡng. Khi sờ có những vùng lạnh (vùng bị thiếu máu) nóng (vùng bình thường) khác nhau. Bệnh diễn tiến qua 4 giai đoạn:
1. Tổn thương chưa có triệu chứng. Chỉ phát hiện
được bằng chụp X quang hay siêu âm động mạch.
2. Đau khi gắng sức, đau khi đi lại, nhẹ thì đi được vài trăm mét, nặng thì đi không quá 100 mét
3. Đau cả khi nghỉ, khi nằm
4. Rối loạn dinh dưỡng ở chi dưới do thiếu máu nuôi dưỡng, bắt đầu hoại tử.
Nguyên nhân thường gặp gồm: xơ vữa động mạch và những yếu tố gây xơ vữa như nghiện thuốc lá, cao huyết áp, tănglipit máu, đái tháo đường, béo phì…; viêm huyết khối gây tắc động mạch.
Điều trị tùy theo nguyên nhân như: giảm béo phì, ổn định đường huyết, ổn định huyết áp, điều chỉnh tình trạng tăng lipit máu. Khi có bệnh tăng huyết áp, việc hạ huyết áp cần lưu ý hạ đến mức thấp nhất mà không làm nặng thêm tình trạng thiếu máu chân, không làm hạ huyết áp đột ngột, vì có thể làm giảm tưới máu chân và làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Ngoài ra cần áp dụng thêm các biện pháp: Đề phòng loét chân bằng cách mang giày đủ rộng, luôn mang tất, giữ vệ sinh 2 bàn chân. Tránh các chấn thương, không đi chân đất. Điều trị tốt các bệnh ngoài da như nấm, nhiễm trùng; đi bộ nhằm làm tăng sự lưu thông máu và tạo thuận lợi cho sự phát sinh tuần hoàn phụ. Người bệnh nên đi bộ theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa; điều trị hỗ trợ bằng các thuốc giãn mạch, chống kết tụ tiểu cầu.
Ở giai đoạn muộn cần điều trị ngoại khoa: bắc cầu động mạch, lấy bỏ huyết khối, làm tiêu sợi huyết bên trong mạch nhằm lập lại sự lưu thông máu. Nếu bệnh nặng, hoại tử lan rộng cần phải cắt bỏ chi.
BS Đoàn Văn Hải
