Hỏi: Có phải chất kẽm giúp bồi bổ trí não, tăng cường trí nhớ và phòng chống suy dinh dưỡng? Nên ăn thức ăn gì để cung cấp nhiều chất kẽm, thưa bác sĩ?
NGUYỄN NGỌC LONG
(Phường 4, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Kẽm là một trong 3 chất vi khoáng (khoáng chất mà cơ thể chỉ cần lượng nhỏ hằng ngày, nhưng không thể thiếu: Fe, Zn, I) được nghiên cứu nhiều về vai trò dinh dưỡng. Cơ thể người trưởng thành chứa khoảng 1,5-2,5g kẽm. Kẽm là chất xúc tác không thể thiếu được của ARN-polymerase, có vai trò quan trọng trong quá trình nhân bản ADN và tổng hợp protein.
Thịt bò là một nguồn thực phẩm giàu kẽm. - Ảnh: Internet
Hệ thống miễn dịch đặc biệt nhạy cảm với tình trạng kẽm của cơ thể. Thiếu kẽm làm giảm phát triển và chức năng của hầu hết các tế bào miễn dịch. Kẽm tham gia vào quá trình chuyển hóa vitamin A (vit.A); tham gia tổng hợp và điều hòa protein vận chuyển vit.A. Vì vậy, thiếu kẽm vit.A bị ứ đọng tại gan không được đưa tới cơ quan đích. Trường hợp này có thể gây biểu hiện thiếu vit.A mặc dù vit.A dự trữ trong gan cao, điều trị chỉ có hiệu quả khi phối hợp vit.A và kẽm.
Hệ thần kinh trung ương luôn duy trì một lượng kẽm ổn định cho hoạt động, chiếm khoảng 1,5% tổng lượng kẽm của cơ thể. Như vậy, kẽm có vai trò rất quan trọng trong dinh dưỡng của cơ thể cũng như trong phát triển trí não. Cho đến nay chưa có chỉ số phản ánh chính xác tình trạng kẽm của cơ thể, nhưng người ta biết chắc rằng thiếu kẽm sẽ gây các triệu chứng như: lười ăn, chậm phát tiển thể lực, giảm khả năng miễn dịch, tổn thương da và niêm mạc, giảm khả năng phát dục và khả năng sinh sản.
Thiếu kẽm thường kết hợp với thiếu protein, thiếu sắt và vitamin. Kẽm đựơc hấp thu chủ yếu tại ruột non. Tỉ lệ hấp thu khoảng 33%, phụ thuộc vào các điều kiện như hàm lượng kẽm trong thức ăn, nguồn gốc thức ăn và sự có mặt của các chất ức chế hay kích thích hấp thu kẽm.
Kẽm có nhiều trong thực phẩm nguồn gốc động vật. Hàm lượng kẽm tính theo mg Zn trong 100g thực phẩm ăn được của một số thực phẩm như sau: Thịt gà 2,7; thịt bò 2,4; thịt cóc 9,8; cá tươi 1,1; trai hến tươi 74,7; trứng 0,5-1; rau quả 0,2-0,8; gạo 0,4. Ăn đa dạng thực phẩm, thay đổi khẩu phần hằng ngày chắc chắn bảo đảm đủ nhu cầu về kẽm cho cơ thể.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
