Hỏi: Mọi người bảo em bị bướu cổ vì cổ hơi bị lớn một bên. Làm sao biết là bướu độc hay không độc, có thể trị được không?

NGUYỄN THỊ TUYẾT

(xã Hòa Vinh, huyện Đông Hòa)

Trả lời: Muốn biết mình có phải bị bướu cổ hay không, cần phải đến khám tại phòng khám chuyên khoa (có thể khám tại Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh). Khám bướu thường chỉ cần nhìn, sờ nắn vùng nghi bướu để đánh giá mức độ lớn của bướu; khám các triệu chứng toàn thân khác. Nếu nghi ngờ, bác sĩ có thể kiểm tra thêm bằng siêu âm. Bướu độc thường kèm theo những triệu chứng toàn thân khác, do sự tăng tiết hocmon tuyến giáp, được chẩn đoán bằng cách xét nghiệm nồng độ hocmon giáp trong máu.

Bướu cổ là sự lớn bất thường của tuyến giáp (cũng gọi là bướu giáp), một tuyến nằm phía trước cổ, gồm 2 thùy, có chức năng tổng hợp hormon Thyroxin từ iốt, có vai trò điều hòa nhiều hoạt động trong cơ thể (thần kinh, tuần hoàn, chuyển hóa cơ bản, phát triển trí tuệ). Tùy theo tuổi, tuyến giáp có trọng lượng khác nhau: 14-15 tuổi 10g, 16-20 tuổi 18g, người lớn khoảng 25g.

Bướu cổ có 3 khả năng bệnh: bướu giáp đơn thuần, bướu độc (cường giáp) và ung thư tuyến giáp. Hơn 90% trường hợp là bướu giáp đơn thuần; ung thư tuyến giáp hiếm gặp.

Nguyên nhân chủ yếu của bướu giáp đơn thuần là sự thiếu I-ốt trong thức ăn nước uống, làm tuyến giáp thiếu nguyên liệu để tạo hocmon nên lớn ra để bù trừ. Còn có nguyên nhân nội sinh khác do yếu tố cơ địa của cá nhân. Một vài loại thực phẩm như họ rau cải được cho là có yếu tố sinh bướu, nhưng tác động khác nhau ở mỗi người.

Bướu cổ đơn thuần có thể là bướu lan tỏa, bướu nhân hay bướu hỗn hợp. Ngoài dấu hiệu bướu to ra, bệnh bướu giáp đơn thuần không có dấu hiệu gì đặc biệt. Điều trị bướu giáp đơn chủ yếu bằng uống thuốc. Chỉ mổ khi bướu lớn gây chèn ép, mất thẩm mỹ…

BS ĐOÀN VĂN HẢI