Đến sáng qua (13-7), 12 bệnh nhân mắc xơ hóa cơ (XHC) Delta ở An Lĩnh (huyện Tuy An) được phẫu thuật tại Bệnh viện (BV) đa khoa Phú Yên trong chiều 11 và sáng 12-7 đã có những diễn biến tốt. Đây là lần đầu tiên các bác sĩ Phú Yên “tự tay” thực hiện phẫu thuật XHC Delta sau khi được chuyển giao công nghệ từ BV Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh). Báo Phú Yên đã phỏng vấn bác sĩ chuyên khoa II Bùi Trần Ngọc, Trưởng khoa Ngoại – Chấn thương BV Phú Yên, xung quanh kỹ thuật phẫu thuật “căn bệnh thời sự” này.
BS Bùi Trần Ngọc (thứ hai từ trái sang) đang chẩn đoán lâm sàng cho một bệnh nhân XHC Delta ở xã An Lĩnh (huyện Tuy An) – Ảnh: K.Duy
* Thưa ông, phác đồ đầu tiên của Bộ Y tế đưa ra cho kỹ thuật phẫu thuật XHC Delta là mổ dọc, nhưng các BS ở Chợ Rẫy và Phú Yên đã mổ ngang. Vậy dưới góc độ khoa học, ông giải thích vấn đề này thế nào?
- Nói chung mổ dọc hay mổ ngang đều đi đến mục đích cuối cùng: cắt cho hết dải xơ để giải phóng hai cánh tay của bệnh nhân. Thực tế phẫu thuật cho thấy vết mổ dọc thuận lợi hơn cho bác sĩ nhờ thấy rõ toàn bộ các dải xơ, thế nhưng khả năng gây thương tổn mô lớn hơn, để lại vết sẹo lớn hơn. Chính vì thế, trong nghiên cứu chung giữa BV Chợ Rẫy và ngành Y tế Phú Yên về căn bệnh này, chúng tôi thống nhất phẫu thuật bằng đường rạch ngang để ít gây thương tổn mô lân cận, đồng thời đảm bảo thẩm mỹ cho bệnh nhân.
Cũng cần phải thông báo một thông tin rất lạc quan là nếu như đợt phẫu thuật đầu tiên (cùng với BS Chợ Rẫy – PV), chúng tôi rạch da dưới mỏm cùng vai bệnh nhân 2-3cm thì với những kinh nghiệm tích lũy được, ở lần phẫu thuật này, chúng tôi chỉ rạch da 1-1,5cm mà thôi. Hơn thế nữa, thời gian thực hiện cho một vai của bệnh nhân trước đây là 20 phút thì hiện nay đã rút ngắn xuống chỉ còn khoảng 5 phút mà thôi!
* Trong việc chẩn đoán và điều trị XHC Delta, điều gì là khó nhất, thưa ông?
- Hiện nay, bằng một số xét nghiệm cơ bản như siêu âm dải xơ, chụp X-quang khớp vai, thăm khám lâm sàng... đã có thể chẩn đoán được bệnh XHC Delta. Về kỹ thuật phẫu thuật chúng tôi cũng không cho là quá khó, chỉ có một số trường hợp khi chụp X-quang chỉ thấy có một dải xơ nhưng khi phẫu thuật thì phát hiện đến 2-3 dải xơ buộc bác sĩ phẫu thuật phải theo dõi và thật tập trung để cắt hết các dải xơ ấy.
Hiện nay ở khoa chúng tôi, hầu hết các bác sĩ phẫu thuật đều có thể mổ tốt XHC Delta với các tiêu chí: nhỏ (vết mổ), nhanh, ít thương tổn mô lân cận và hết dải xơ.
* Được biết mới đây ông có tham gia một hội thảo tại TP Hồ Chí Minh về vấn đề thời sự chỉnh hình, trong đó phần lớn nội dung bàn về căn bệnh XHC Delta; ông cũng tham gia vào các đợt tập huấn của Bộ Y tế mở cho bác sĩ ở các tỉnh phía Nam về căn bệnh này; đồng thời là người trực tiếp phẫu thuật nhiều ca mắc XHC Delta ở Phú Yên. Vậy, theo nhận định của ông, tình hình mắc XHC Delta ở Phú Yên có những điểm khác biệt nào đối với những nơi khác?
- XHC Delta phát hiện ở miền Bắc có số lượng người mắc rất lớn, nhưng ở miền
Điểm khác biệt lớn nhất ở những bệnh nhân XHC Delta ở Phú Yên so với những nơi khác là lứa tuổi phát hiện đã khá cao. Trong khi những địa phương khác coi đây là căn bệnh của thiếu nhi, thì độ tuổi mắc bệnh trung bình ở Phú Yên đã là thanh niên, từ 16 đến 22 tuổi. Cá biệt, có người mắc bệnh cách đây đã 30 năm, có em bị XHC Delta vẫn bị cho đi nghĩa vụ quân sự. Việc phát hiện chậm trễ như thế sẽ khó tạo được phục hồi 100% sau khi phẫu thuật. Chính vì thế, chúng tôi quyết định sau phẫu thuật, điều trị hậu phẫu là tất cả các bệnh nhân sẽ được chuyển đến tập luyện một thời gian tại Bệnh viện phục hồi chức năng trước khi trở về nhà.
* Xin cám ơn ông.
NGUYỄN QUỐC KHƯƠNG (thực hiện)
