Vượt qua nhiều khó khăn của buổi ban đầu, công tác điều trị bệnh nhân AIDS ở Phú Yên đang có những chuyển biến tích cực. 11 bệnh nhân được điều trị ARV ngoại trú hầu hết đều đáp ứng tốt, sức khỏe tạm ổn định, chưa có dấu hiệu tác dụng phụ và kháng thuốc.
Truyền thông trực tiếp phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS tại Bến xe nội tỉnh (TP Tuy Hòa) - Ảnh: M.NGUYỆT
Phú Yên hiện còn 44 bệnh nhân AIDS, một số là phạm nhân ở Trại giam Xuân Phước, trại viên ở Cơ sở Giáo dục A1, Trung tâm Xã hội; một số sống tại cộng đồng. Từ năm 2008, cơ sở điều trị ngoại trú của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Phú Yên đi vào hoạt động, điều trị cho 11 bệnh nhân AIDS đang sống tại các huyện, thành phố trong tỉnh. Đó là những người đã được Ban xét duyệt kết luận đủ điều kiện để điều trị bằng ARV, như có kết quả xét nghiệm HIV dương tính, nhiễm trùng cơ hội nặng, giảm hơn 10% trọng lượng cơ thể so với trước, CD4 (chỉ số miễn dịch) dưới 200 hoặc lympho bào dưới 1.200... Thời gian đầu là hàng tuần, sau đó là hàng tháng, họ đến cơ sở điều trị ngoại trú của trung tâm để được kiểm tra về mặt lâm sàng và tư vấn. Đối với bệnh nhân AIDS, khâu tư vấn cực kỳ quan trọng giúp họ ổn định tinh thần, hợp tác với thầy thuốc và tuân thủ quy trình điều trị, tránh tình trạng uống thuốc không đúng thời gian quy định, mất tác dụng và nguy hiểm hơn là dẫn đến kháng thuốc. Trường hợp cần thiết, bác sĩ điều trị cho bệnh nhân xét nghiệm CD4, chức năng gan cùng một số xét nghiệm khác để đánh giá tác động của thuốc đối với các chức năng của cơ thể. Bác sĩ Nguyễn Thị Xuân Thanh phụ trách cơ sở điều trị ngoại trú của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Phú Yên cho biết: “Hầu hết bệnh nhân được điều trị bằng ARV đều đáp ứng tốt, nhiễm trùng cơ hội thuyên giảm, tăng cân, một số người có thể lao động để kiếm sống; bệnh nhân và gia đình họ hợp tác với thầy thuốc. Chỉ có một trường hợp kết quả không khả quan, bệnh diễn biến nặng hơn”.
Đa số bệnh nhân AIDS đều nghèo. Cũng có những người trước đây khá giả nhưng sau một thời gian mắc bệnh, không thể lao động, kinh tế gia đình đã sa sút. Bên cạnh đó, có những người túng thiếu đến mức không xoay xở đủ tiền để làm các xét nghiệm cơ bản, cần thiết cho việc theo dõi, điều trị bằng ARV. Chính vì vậy, bệnh nhân nghèo rất vui khi biết rằng từ năm 2009, chi phí làm các xét nghiệm phục vụ việc điều trị được Cục Phòng chống HIV/AIDS hỗ trợ. Cũng từ năm 2009, cục hỗ trợ một lượng thuốc tương đối để điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội cho bệnh nhân AIDS. Trước đó, từ năm 2008, tỉnh Bình Định đã miễn phí xét nghiệm CD4. Như vậy, để kiểm tra chỉ số miễn dịch, bệnh nhân ở Phú Yên chỉ phải tốn tiền tàu xe. Theo bác sĩ Biện Ngọc Tân, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Phú Yên, những sự hỗ trợ đó đã tạo thuận lợi trong điều trị cho bệnh nhân AIDS.
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi trên, công tác điều trị AIDS ở Phú Yên còn gặp không ít khó khăn. Trước tiên là cơ sở điều trị ngoại trú chưa có quyết định thành lập nên chưa được đầu tư trang thiết bị. Và cũng chính vì cơ sở chưa “danh chính ngôn thuận” nên những người tham gia công tác điều trị tại đây (gồm một bác sĩ chuyên khoa 1 và một điều dưỡng) chưa có chế độ để động viên, khích lệ họ làm công việc đặc thù này. Về phía bệnh nhân, do nghèo khó túng thiếu nên chế độ dinh dưỡng của họ không đảm bảo. Điều này cũng gây khó khăn trong việc điều trị.
Bác sĩ Biện Ngọc Tân nói: Với những căn bệnh thông thường, điều trị khoảng một tuần thì hết phác đồ, có thể cho bệnh nhân xuất viện. Nhưng bệnh nhân AIDS thì khác, phải điều trị cả đời. Mặt khác, số bệnh nhân AIDS tăng hàng năm. Để nâng cao chất lượng điều trị, cơ sở điều trị ngoại trú của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Phú Yên cần có quyết định thành lập, hoạt động một cách “danh chính ngôn thuận”, được đầu tư trang thiết bị, phương tiện cần thiết, có chế độ động viên những người tham gia điều trị. Bác sĩ Tân cho biết, sắp tới, Ban xét duyệt sẽ họp, tiếp tục đưa các bệnh nhân AIDS vào danh sách điều trị; đồng thời tăng cường tư vấn để họ đến với trung tâm, đảm bảo 100% bệnh nhân AIDS ở cộng đồng được điều trị ARV và các nhiễm trùng cơ hội.
Đến thời điểm này, Phú Yên đã phát hiện 408 trường hợp nhiễm HIV, trong đó có 172 trường hợp chuyển sang AIDS, 128 trường hợp tử vong do AIDS.
LÂM VY
