Kết thúc 3 năm thực hiện Dự án chăm sóc mắt cộng đồng do tổ chức Fred-Hollows (FHF-Úc) tài trợ (2005-2008), Phú Yên được đánh giá là tỉnh đạt hiệu quả cao về việc nâng cao năng lực chăm sóc mắt toàn diện và phục hồi thị lực trong 9 tỉnh ở khu vực miền Trung- Tây Nguyên được triển khai dự án. Báo Phú Yên có cuộc trao đổi với Giám đốc Trung tâm Mắt Phú Yên Huỳnh Phúc Nhĩ về hiệu quả của dự án này.

Phẫu thuật mắt, đem lại ánh sáng cho người mù- Ảnh: THÚ THỦY

 

* Ông có thể đánh giá hiệu quả của dự án đối với công tác phòng chống mù lòa trên địa bàn tỉnh Phú Yên?

- Qua nguồn tài trợ của dự án (435.483 USD của FHF và 800 triệu đồng đối ứng của tỉnh), ngành Mắt tỉnh Phú Yên đã phát triển vượt bậc cả về nguồn nhân lực, trang thiết bị và kinh nghiệm thực hiện công tác phòng chống mù lòa. Gần 4.000 người nghèo được phẫu thuật mắt miễn phí, giúp sáng mắt, đồng thời gián tiếp trả lại sức lao động cho người thân phải phục vụ người mù. Ước tính trong 3 năm qua, Phú Yên đã tiết kiệm chi phí chăm sóc đối với người mù khoảng 500.000 USD, không kể trong đó có hàng ngàn người mù được sáng mắt tiếp tục lao động sản xuất. Nhờ vào các hoạt động của dự án, nhận thức bệnh tật của nhân dân trong tỉnh cũng thay đổi. Người dân đã có kiến thức nhất định về chăm sóc mắt.

Một điều đáng ghi nhận qua dự án, đó là cán bộ của Trung tâm Mắt được đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức, khả năng thực hiện các hoạt động tại cộng đồng, có điều kiện tham quan học hỏi, tiếp cận với tài liệu mới để nâng cao khả năng chuyên môn, quản lý. Dự án đã cung cấp một lượng lớn trang thiết bị hiện đại giúp nâng cao khả năng chẩn đoán và điều trị. Từ đó, giảm bớt khoảng cách về chất lượng trong dịch vụ chăm sóc mắt giữa tuyến trung ương và tuyến tỉnh.

Mạng lưới y tế cơ sở cũng được đào tạo các kỹ năng cơ bản về chăm sóc mắt, được cung cấp đầy đủ trang thiết bị cần thiết. Nhờ đó, cán bộ y tế xã có thể khám, chẩn đoán và điều trị một số bệnh thông thường về mắt tại cộng đồng.

* Mô hình hoạt động điển hình của Phú Yên khi thực hiện dự án là gì, thưa ông?

- Phú Yên đã đưa các hoạt động chăm sóc mắt ở trẻ em vào dự án. Song song với sự chuẩn bị về nguồn lực, dự án đã cấp các trang thiết bị hiện đại và đồng bộ phục vụ cho việc khám và cắt kính, gây mê hồi sức, phẫu thuật nhãn nhi. Qua 3 năm thực hiện, tỉnh đã triển khai thành công chương trình khúc xạ học đường. Đã đo thị lực cho 48.355 học sinh (phát hiện 3.484 em có thị lực thấp, xác định 1.682 em mắc tật khúc xạ và cấp 925 đôi kính), phẫu thuật được 187 bệnh nhi mắc các bệnh như lé, sụp mi, đục thủy tinh thể bẩm sinh… Đây là kết quả rất đáng kích lệ, là tiền đề cho việc phát triển toàn diện lĩnh vực nhãn nhi sau này.

Cuối năm 2005, Trung tâm Mắt Phú Yên được trang bị máy PHACO và kính hiển vi phẫu thuật hiện đại. Đến nay, trung tâm đã mổ hơn 800 ca đục thủy tinh thể bằng phương pháp PHACO. Phương pháp này có ưu điểm vượt trội so với các phương pháp mổ khác, không những đem lại thị lực tốt nhất cho bệnh nhân mà còn rút ngắn thời gian hậu phẫu rất nhiều. Từ khi triển khai mổ PHACO tại chỗ, bệnh nhân ngày càng tin tưởng vào chất lượng khám và điều trị mắt tại trung tâm, nhờ vậy nguồn thu viện phí cũng tăng lên. Có được nguồn kinh phí này, trung tâm đã đầu tư thêm một số trang thiết bị, nâng cấp cơ sở khám, điều trị và chi trả công phẫu thuật đối với những ca miễn phí….

* Ngành Mắt Phú Yên sẽ duy trì hiệu quả của dự án và định hướng phát triển trong những năm đến như thế nào?

- Với nguồn nhân lực, vật lực hiện có, ngành Mắt Phú Yên tiếp tục thực hiện bốn mục tiêu của chương trình phòng chống mù lòa. Cụ thể, duy trì và phát triển chương trình mổ đục thủy tinh thể, chương trình chăm sóc mắt học đường nhằm giảm nhanh tỉ lệ mù lòa và thị lực thấp trong cộng đồng. Tăng số lượng mổ đục thủy tinh thể bằng PHACO để tăng nguồn thu, tạo nguồn kinh phí hỗ trợ chương trình mổ đục thủy tinh thể cho người nghèo, chương trình khúc xạ học đường.

Từng bước nâng cấp đồng bộ trang thiết bị trong chẩn đoán điều trị các bệnh về võng mạc do đái đường, cao huyết áp. Hoàn thiện và duy trì hệ thống tuyên truyền, giáo dục sức khỏe đều khắp các tuyến. Mở rộng và duy trì các hình thức truyền thông, nhất là chú trọng đến mô hình truyền thông nhóm giúp thay đổi hành vi có lợi trong bảo vệ mắt. Đặc biệt, sẽ xây dựng Bệnh viện Mắt với quy mô 50 giường bệnh đủ tiêu chuẩn, có khả năng tiếp nhận 35.000 lượt khám và thu dung 3.000-4.000 lượt bệnh nhân điều mỗi năm.

*Xin cảm ơn ông!

THU THỦY (thực hiện)