Hỏi: Khi bị bỏng, có thể dùng kem đánh răng, nước mắm bôi lên sẽ làm vết bỏng mau lành phải không thưa bác sĩ? Có nên chích các nốt phồng cho xẹp bớt?

(Lê Anh Thái, xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa)

Trả lời: Bỏng là một tai nạn thường gặp trong sinh hoạt hằng ngày. Điều trị bỏng rất khó khăn, công phu. Bỏng không chỉ gây tổn thương thể xác mà cả về tinh thần cho nạn nhân. Cách xử trí ban đầu cũng ảnh hưởng không ít đến việc làm trầm trọng hoặc hạn chế tổn thương do bỏng. Sau đây là vài lưu ý:

- Việc bôi thuốc lên vết bỏng: Nhiều người khi bị bỏng, trước khi đến bệnh viện, đã bôi: kem đánh răng, mỡ trăn, nước mắm, dầu cá,… Việc bôi như vậy đã không làm hạn chế tổn thương mà còn cản trở quá trình lành vết bỏng. Đến bệnh viện phải mất công tẩy rửa các chất đã bôi, gây đau đớn thêm cho người bệnh.

- Việc ngâm rửa vết bỏng: Nhiều người không dám ngâm rửa vết bỏng, sợ làm nặng thêm. Thực ra ngoài những vùng bỏng rõ ràng, xung quanh còn những vùng cận sinh, có thể phục hồi hoặc tiếp tục tổn thương. Việc ngâm rửa sớm sẽ giúp cứu sống các vùng này.

Cách xử trí tốt nhất là khi bị bỏng cần đưa ngay nạn nhân ra khỏi nơi gây bỏng. Nếu bỏng do nhiệt, làm giảm nhiệt tại chỗ bằng nước lạnh sạch (ngâm, đắp hay dội lên vùng bỏng) để giảm đau, phù nề và dự phòng ngay từ 10-30 phút đầu tiên sau bỏng (nếu chậm quá 45 phút thì không còn tác dụng trên nữa). Sau khi ngâm lạnh, băng vải ép vừa phải vùng bỏng để hạn chế nốt phồng, phù nề, làm chỗ bỏng đỡ bị nhiễm bẩn và đỡ đau. Không nên làm vỡ các nốt phồng, sẽ dễ gây nhiễm trùng.

Nếu bỏng axit, cởi bỏ ngay quần áo, dày dép còn dính hóa chất; dùng nước lạnh sạch dội lên hay ngâm vùng tổn thương vào nước lạnh để làm loãng độ axit từ 10-15 phút. Nếu uống phải axit, cho súc miệng bằng nước natri bicarbonat 5%, sau đó uống nước lòng trắng trứng gà. Nếu bị bỏng chất kiềm, cũng ngâm rửa bằng nước lạnh sạch như trên.

- Vấn đề ăn uống: Nhiều người có suy nghĩ sai lầm là không cho người bệnh uống nhiều nước, ăn cam, chanh (vì nghĩ sẽ làm vết bỏng chảy nước vàng); không cho ăn thịt bò, gà vì sợ bị lồi thịt. Khi bị bỏng, nhất là những trường hợp bỏng rộng, sâu có thể mất rất nhiều nước kèm theo mất chất khoáng. Do đó việc phục hồi đầy đủ nước, chất khoáng, chất dinh dưỡng cho người bệnh là cần thiết. Cần cho người bệnh uống đủ nước, ăn đầy đủ dinh dưỡng bao gồm các chất đạm, bột, béo, vitamin và khoáng chất.

BS ĐOÀN VĂN HẢI