Thời gian qua, công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Phú Yên đã đạt được những kết quả đáng mừng, trong đó phải kể đến chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Trao đổi với phóng viên Báo Phú Yên, bác sĩ Vũ Thị Ngọc Bích, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Yên, cho biết:

- Trung tâm đã triển khai rất nhiều hoạt động, đặc biệt là trong Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 1/12. Các kế hoạch hoạt động được triển khai đến tuyến cơ sở, như truyền thông lưu động; nói chuyện chuyên đề tại 9 huyện, thị xã, thành phố; tập huấn cho cán bộ chuyên trách và cộng tác viên… Tham gia nói chuyện chuyên đề có cán bộ các ban ngành, đoàn thể, đặc biệt là cán bộ, hội viên phụ nữ, đoàn viên thanh niên. Tại một số xã, chúng tôi đến tận cơ sở y tế xã để nói chuyện chuyên đề và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

* Phụ nữ trong độ tuổi sinh con được cập nhật kiến thức về phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS như thế nào, thưa bác sĩ?

- Chương trình điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại Phú Yên được triển khai từ năm 2016. Trước đây, Trung tâm Chăm sóc SKSS phối hợp với Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS triển khai chương trình này, nay Bệnh viện Sản - Nhi phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh triển khai, đặc biệt là trong các chiến dịch Chăm sóc SKSS. Trên 80% số phụ nữ mang thai và phụ nữ trong độ tuổi sinh con được cập nhật thông tin này, qua các buổi truyền thông nhóm và qua các CLB phụ nữ. Đồng thời, chúng tôi tư vấn trực tiếp trong các chiến dịch Chăm sóc SKSS. Khi triển khai chiến dịch tại các huyện, thị xã, thành phố, chúng tôi lồng ghép hoạt động này, vừa khám thai vừa tư vấn dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Trong các đợt tiêm chủng cho phụ nữ mang thai, cũng tư vấn về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp với một số đơn vị tuyến xã tư vấn, lấy mẫu xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai.

Bác sĩ Vũ Thị Ngọc Bích

* Một số người cho rằng trong thời gian mang thai, người mẹ nhiễm HIV thì đứa trẻ sinh ra cũng nhiễm HIV. Bác sĩ nói gì về điều này?

- Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và các văn bản của Bộ Y tế, nếu phụ nữ mang thai nhiễm HIV mà không được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con thì tỉ lệ lây nhiễm cho đứa trẻ là 40%. Còn nếu phụ nữ mang thai nhiễm HIV được tiếp cận với dịch vụ điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con sớm, thì nguy cơ lây nhiễm cho con của họ chỉ còn dưới 2%.

Tại Phú Yên, hiệu quả của chương trình điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trong những năm gần đây đạt 100%. Trong 3 năm qua, hàng năm chúng tôi điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con từ 3-5 trường hợp, hiệu quả mang lại là những đứa trẻ được các bà mẹ này sinh ra không bị nhiễm HIV. Tại Phú Yên, trong 3 năm qua, tỉ lệ điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cho phụ nữ mang thai mà phát hiện sớm, trong giai đoạn đầu của thai kỳ đạt 100%.

* Chương trình điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại Phú Yên có những khó khăn nào cần tháo gỡ, thưa bác sĩ?

- Tại Phú Yên, khó khăn là chúng ta chưa có nguồn kinh phí để triển khai xét nghiệm sàng lọc HIV cho tất cả phụ nữ mang thai, mà chỉ có thể sử dụng số kinh phí rất nhỏ từ nguồn kinh phí của UBND tỉnh cấp cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật để mua test xét nghiệm. Số test này chúng tôi phân phối cho các đơn vị tuyến dưới, dùng để sàng lọc những người có hành vi nguy cơ cao và một số phụ nữ mang thai trong các đợt chiến dịch. Phụ nữ mang thai chưa được sàng lọc 100%.

Chúng tôi cũng đã kiến nghị hỗ trợ kinh phí cho hoạt động này; đưa dịch vụ xét nghiệm sàng lọc HIV cho phụ nữ mang thai được thanh toán qua bảo hiểm y tế.

* Xin cảm ơn bà!

YÊN LAN (thực hiện)