Hỏi: Tôi có cháu bé được 12 tháng tuổi, thường hay bị sốt, có khi 1-2 ngày, có khi kéo dài nhiều ngày, phải đi khám thường xuyên. Tại sao bé hay bị như vậy, bác sĩ có thể hướng dẫn thêm cách chăm sóc bé khi chưa đi khám được.
(Nguyễn Thị Thùy Lan, phường Phú Lâm TP Tuy Hòa)
Trả lời: Trẻ nhỏ 1-2 tuổi thường hay có những đợt sốt tái đi tái lại. Có rất nhiều nguyên nhân: sốt do thay đổi sinh lý như mọc răng, phản ứng do biến đổi thời tiết; sốt do viêm đường hô hấp trên hay dưới, sốt do nhiễm trùng đường ruột… Không phải mọi trường hợp bé đều cần được điều trị tại bệnh viện. Đa số, bé có thể được chăm sóc, theo dõi tại nhà. Những điều nên làm khi chăm sóc trẻ sốt như sau:
Nơi nằm của bé cần thoáng mát về mùa hè và đủ ấm về mùa đông. Nếu đóng kín tất cả các cửa gây không khí ngột ngạt tù hãm sẽ có hại hơn cho bé, chỉ cần tránh chỗ gió lùa.
Hàng ngày, vẫn lau mặt, cổ, rửa tay, chân cho cháu như bình thường. Có thể tắm cho cháu nhưng chú ý pha nước ấm và phòng tắm phải kín, không có gió.
Chỉ mặc một bộ quần áo cho thoáng. Không đắp chăn dạ hoặc len. Nếu cần, chỉ đắp chăn đơn. Không mặc nhiều quần áo, trùm kín khăn, nhất là về mùa hè, có thể làm cho bé sốt thêm.
Trong suốt thời gian bị ốm, sốt, cháu bé nào cũng muốn có bố hoặc mẹ, ông, bà... ở bên cạnh. Việc này làm cho bé thấy yên tâm và an ủi bé rất nhiều, mỗi khi bé bị khó chịu. Không nên để bé nhận thấy nét mặt lo lắng, u sầu của người lớn về bệnh tình của bé.
Theo dõi nhiệt độ bằng ống đo thân nhiệt và đo ở hậu môn: lau sạch ống đo, vẩy ống để mức thủy ngân xuống dưới 36oC rồi bôi một ít vadơlin vào đầu ống (đầu có thủy ngân). Đặt bé nằm ngửa, một tay nắm lấy 2 chân bé giơ lên, còn tay kia đút từ từ đầu ống vào hậu môn của bé, tới gần hết phần này, tiếp tục giữ phần còn lại của ống đo trong tay, giữ ít nhất 2 phút. Có thể đo bằng cách cho kẹp ở nách hoặc ngâm dưới lưỡi nhưng ít chính xác.
Nếu trẻ sốt cao từ 400C trở lên, cần cho uống thuốc hạ nhiệt. Thường dùng là loại Paracetamol, nên dùng loại gói bột cho dễ uống (có nhiều biệt dược khác nhau: Babimol, Bé nóng, Efferalgan…). Liều dùng từ 30-50mg/kg/ngày, chia đều, cách 4 giờ cho uống 1 lần. Nếu bé không uống được do nôn, có thể dùng viên đặt hậu môn, nhưng chú ý tránh quá liều do vừa uống vừa đặt.
Nếu dùng thuốc rồi mà thân nhiệt vẫn chưa hạ xuống, có thể tắm hoặc lau mình cho cháu bé bằng nước có nhiệt độ thấp hơn thân nhiệt của bé từ 1 - 2oC, trong thời gian 10 phút. Có thể cho cháu ngâm nước 2 - 3 lần trong ngày. Cẩn thận, nếu thấy mặt bé tái hoặc người run phải bế cháu ra khỏi nước; choàng khăn và lau khô ngay cho cháu.
Nếu bé vẫn sốt cao liên tục hơn 2 ngày hoặc sốt kèm theo ho nhiều, nổi ban, cần đưa bé đi khám.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
