Mùa lễ hội sau Tết là khoảng thời gian có nhiều thay đổi trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người nói riêng, cộng đồng xã hội nói chung. Từ ăn uống, sinh hoạt… đến vui chơi giải trí đều thay đổi so với ngày thường, do đó làm thay đổi nhịp sinh học của cơ thể, dễ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Hoạt động sinh lý người trong ngày có các thời điểm khác nhau, các thời điểm này cứ lặp đi lặp lại rất nhiều lần và có quy luật, quy luật đó gọi là nhịp sinh học hay đồng hồ sinh học.
Cũng có quan điểm rằng nhịp sinh học là những phản ứng của cơ thể, bao gồm các quá trình sinh lý, sinh hóa và trao đổi chất (physiology and metabolism) diễn ra trong một chu kỳ có độ dài gần 24 giờ. Trái đất quay một vòng mất 24 giờ.
Trong 24 giờ đó cơ thể của sinh vật nói chung, của con người nói riêng đều có sự thay đổi cho phù hợp với vòng quay của trái đất để duy trì hoạt động của cơ thể ở mức tốt nhất. Hiểu được nhịp sinh học, chúng ta sẽ điều tiết hoạt động phù hợp với sinh lý của cơ thể giúp cho sức khỏe tốt hơn.
Vì vậy để bảo vệ sức khỏe, nhất là trong mùa lễ hội, mỗi người cần giữ nhịp sống bình thường, nếu bắt buộc phải thay đổi thì không nên thay đổi nhiều và cần làm tốt một số điểm sau đây:
Ăn, uống điều độ: Đây là điều quan trọng nhất bởi vì ăn uống cung cấp năng lượng, dinh dưỡng và các chất cần thiết cho hoạt động của tế bào sống và toàn bộ cơ thể; nếu thiếu hoặc thừa đều ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nhu cầu của mỗi người khác nhau tùy theo cân nặng, độ tuổi, cường độ lao động, sinh hoạt, tùy theo thời điểm trong ngày. Nên ăn đúng bữa, không thay đổi giờ giấc so với những ngày bình thường, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh tình trạng bỏ bữa hay “no dồn, đói dập”, nhất là với trẻ em và người lớn tuổi.
Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ hết sức quan trọng trong quá trình hồi phục của cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể. Mỗi người phải ngủ đủ 7-8 giờ/ngày; trẻ em cần ngủ nhiều hơn. Nếu không ngủ đủ giấc sẽ làm quá trình hồi phục của các cơ quan trong cơ thể trở nên kém đi, từ đó dễ gây nhiều rối loạn khác.
Trong các đợt lễ hội, nhiều người thường vui chơi quá mức, thức khuya, dậy quá sớm nên không đảm bảo thời gian và chất lượng của giấc ngủ, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là thanh thiếu niên.
Tránh lạm dụng bia rượu: Bia rượu là những đồ uống khá phổ biến, nhất là trong các dịp lễ hội; việc sử dụng bia rượu hợp lý sẽ có tác dụng cho sức khỏe, nhưng nếu lạm dụng bia rượu thì sẽ đem lại nhiều hậu quả khôn lường. Vì vậy, mỗi người phải biết sử dụng bia rượu như thế nào để vừa vui, vừa có lợi cho sức khỏe.
Không tham gia các trò chơi không lành mạnh: Trong các dịp lễ hội, bên cạnh những trò chơi lành mạnh, một số người tổ chức những trò chơi “đỏ đen” để thu lợi nhuận.
Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử phạt những người tổ chức các trò chơi không lành mạnh. Cơ quan văn hóa nên tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh để thu hút người chơi xuân, giảm các tệ nạn xã hội, giảm lạm dụng bia rượu…
Không mời nhau hút thuốc lá: Thuốc lá nguy hại cho sức khỏe bởi trong thuốc lá có hàng ngàn chất độc, hàng trăm chất có thể gây ung thư.
Vì vậy, tốt nhất không mời khách hút thuốc, không để gạt tàn thuốc trên bàn, đặc biệt là cấm bán thuốc lá ở những nơi đông đúc, những nơi vui chơi giải trí. Người dân, cộng đồng dân cư, các cơ quan chức năng cần thực hiện nghiêm túc Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
TTƯT. BSCKI NGUYỄN VINH QUANG
Giám đốc Trung tâm TTGDSK Phú Yên
