Nghiện chất dạng thuốc phiện là một bệnh mãn tính cần được điều trị lâu dài. Việc điều trị phải trải qua các giai đoạn: khởi liều, điều chỉnh liều, điều trị duy trì, giảm liều tiến tới ngừng điều trị.
Đánh giá ban đầu
Bệnh nhân có thể được bác sĩ chuyển đến chương trình methadone, hoặc tự đến một cơ sở điều trị và đăng ký. Sau khi nộp đơn đăng ký, họ sẽ được bác sĩ và tư vấn viên đánh giá toàn diện nhằm kiểm tra sức khỏe và đánh giá về mặt tâm lý - xã hội. Điều này sẽ quyết định liệu họ có phù hợp để tham gia chương trình điều trị methadone hay không và xác định liều khởi đầu cho bệnh nhân. Kiểm tra sức khỏe bao gồm cả xét nghiệm máu và nước tiểu. Sau đó hồ sơ của bệnh nhân sẽ được xem xét và đánh giá trước khi có quyết định chính thức tiếp nhận tham gia vào điều trị. Trong suốt quá trình này, bệnh nhân sẽ được hỗ trợ và cung cấp thông tin về chương trình điều trị methadone; gia đình họ cũng được mời để cùng tham gia các buổi tư vấn và cung cấp thông tin.
Giai đoạn dò liều
Trong giai đoạn này, bác sĩ sẽ theo dõi tiến triển và sẽ thay đổi liều methadone của bệnh nhân cho phù hợp. Bác sĩ luôn bắt đầu từ liều thấp, từ 15-30mg (trung bình là 20mg) tùy thuộc vào độ dung nạp chất dạng thuốc phiện của người bệnh. Vì thế, bệnh nhân có thể vẫn gặp các triệu chứng cai do liều methadone thấp. Trong vài tuần điều trị đầu tiên, người bệnh cần thường xuyên đến gặp bác sĩ và tư vấn viên, phản hồi những gì họ đang cảm thấy khi uống methadone để điều chỉnh liều. Thường sau 3-5 ngày, bệnh nhân sẽ cảm nhận được tác dụng của methadone và sau khoảng 3 tuần sẽ quen với methadone, khi mà cơ thể của họ đã thay đổi phù hợp với liều methadone dùng hàng ngày.
Một điều rất quan trọng là không sử dụng heroin, các chất gây nghiện khác hoặc rượu trong suốt giai đoạn này, bởi nguy cơ quá liều sẽ cao hơn. Cần xác định rằng dừng sử dụng heroin là mục đích cuối cùng của điều trị.
Giai đoạn ổn định
Khi liều methadone mà bệnh nhân dùng hàng ngày khiến họ không còn hội chứng cai, làm giảm đáng kể sự thèm nhớ ma túy, họ đã bước vào giai đoạn “ổn định” với liều duy trì phù hợp. Hàng ngày họ sẽ tiếp tục đến cơ sở điều trị để uống thuốc, bác sĩ sẽ khám và bệnh nhân gặp tư vấn viên một tháng một lần. Nếu cảm thấy không khỏe và cần hỗ trợ thêm trong giai đoạn này, người bệnh có thể yêu cầu được gặp bác sĩ hoặc tư vấn viên. Điều trị methadone là một quá trình lâu dài, nhiều người đã duy trì điều trị suốt đời. Methadone an toàn để sử dụng trong nhiều năm. Nếu người bệnh thật sự muốn dừng điều trị methadone và cảm thấy rằng họ có thể không dùng heroin thì nên trao đổi với bác sĩ và tư vấn viên. Họ sẽ cho bệnh nhân lời khuyên và chuẩn bị một kế hoạch giảm liều từ từ thích hợp.
Bệnh nhân chỉ nên xem xét việc giảm liều methadone khi cuộc sống của mình đã trở nên ổn định, ít nhất là đã có chỗ ở ổn định, công việc phù hợp và các mối quan hệ hỗ trợ.
Nếu bỏ lỡ một liều?
Methadone hiệu quả nhất nếu được uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Sự cam kết của bệnh nhân với chương trình điều trị methadone rất quan trọng, và việc đến cơ sở điều trị sẽ trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của họ. Nếu không thể đến uống thuốc vì bất kỳ lý do gì, họ cần thông báo trước cho cơ sở điều trị. Nếu bỏ lỡ 5 liều liên tục, bác sĩ sẽ phải thực hiện dò liều lại.
Nội quy cơ sở điều trị methadone
Nội quy của cơ sở điều trị methadon được ban hành nhằm đảm bảo sự an toàn của tất cả cán bộ và người bệnh tại cơ sở điều trị methadone. Bệnh nhân cần phải tuân theo các quy định này. Nếu vi phạm nội quy, tùy mức độ vi phạm, bệnh nhân sẽ bị nhắc nhở hoặc cảnh cáo, hoặc thậm chí có thể bị đưa ra khỏi chương trình.
Xét nghiệm nước tiểu phát hiện chất gây nghiện
Khi tham gia chương trình điều trị methadone, bệnh nhân sẽ được xét nghiệm nước tiểu thường kỳ để kiểm tra các chất dạng thuốc phiện (không bao gồm methadone). Việc xét nghiệm được tiến hành ngẫu nhiên dưới sự giám sát nghiêm ngặt của nhân viên y tế…
Theo vaac