Theo các chuyên gia y tế, bệnh mạch vành là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, và biến chứng nguy hiểm thường gặp nhất là suy tim. Tại Hội nghị khoa học tim mạch toàn quốc năm 2017 vừa diễn ra ở Thanh Hóa, nhiều vấn đề mới về những thành tựu và thách thức trong lĩnh vực chẩn đoán, điều trị suy tim đã được cập nhật, chia sẻ.

Câu hỏi đặt ra đối với mỗi người dân là làm thế nào loại trừ những yếu tố nguy cơ mắc bệnh mạch vành, phòng ngừa suy tim?

Suy tim - biến chứng nguy hiểm

Theo các tài liệu y khoa, suy tim là tình trạng cơ tim ngày càng yếu đi, không thể bơm đủ máu giàu oxy nuôi các cơ quan trong cơ thể, không hút được máu đã thiếu oxy về tim nên máu bị ứ lại, gây tình trạng phù nề, mệt mỏi, khó thở. “Đó là sự tổn thương của cơ tim trong quá trình phải chịu đựng lâu dài các bệnh lý như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, các bệnh van tim, cơ tim…, thậm chí những trường hợp bị suy giảm miễn dịch, thiếu máu nặng kéo dài… cũng dẫn đến suy tim và kết cục không mong muốn là tử vong. Do đó, suy tim gần như là mẫu số của các bệnh lý không lây nhiễm nhưng có tỉ lệ tử vong cao”, GS-TS-Thầy thuốc Nhân dân Huỳnh Văn Minh, Phó Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam, Chủ tịch Hội Tim mạch miền Trung, cho biết.

Với chủ đề “Tiếp cận toàn diện trong chẩn đoán và điều trị suy tim”, Hội nghị khoa học tim mạch toàn quốc năm 2017 do Hội Tim mạch học Việt Nam tổ chức vừa diễn ra tại khách sạn Mường Thanh, TP Thanh Hóa. Trong 2 ngày, với các phiên toàn thể, các hội thảo chuyên đề, hội thảo vệ tinh, các diễn đàn…, hàng loạt nội dung quan trọng được cập nhật, phân tích và chia sẻ tại hội nghị khoa học này, từ những vấn đề lớn trong chẩn đoán và điều trị suy tim đến các vấn đề đáng chú ý như suy tim cấp, suy tim ở trẻ em và người có bệnh tim bẩm sinh, suy tim ở người có bệnh van tim, suy tim ở người có bệnh mạch vành, suy tim sau nhồi máu cơ tim… Qua hàng loạt báo cáo khoa học tại hội nghị, các chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước đã cập nhật nhiều vấn đề mới về những thành tựu và thách thức trong lĩnh vực chẩn đoán, điều trị suy tim.

Theo Thầy thuốc Ưu tú - BSCKII Châu Khắc Toàn, Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, phụ trách đơn nguyên Tim mạch can thiệp (Bệnh viện Đa khoa Phú Yên), trong nhiều nguyên nhân dẫn đến suy tim, thường gặp nhất hiện nay là bệnh mạch vành. Đây là tình trạng động mạch vành (động mạch cung cấp máu nuôi dưỡng quả tim) bị hẹp do xơ vữa động mạch, dẫn đến lượng máu cung cấp cho cơ tim bị giảm sút. Căn bệnh nguy hiểm này thường báo động bằng triệu chứng đau thắt ngực. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, bệnh nhân không chú ý đến dấu hiệu báo động đó cho đến khi động mạch vành bị hẹp đáng kể, thậm chí bị tắc khi mảng xơ vữa vỡ ra tạo huyết khối, gây nhồi máu cơ tim.

Bác sĩ Châu Khắc Toàn cho biết, mỗi năm có khoảng 70 trường hợp bệnh nhân nhập viện tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh vì nhồi máu cơ tim cấp ST chênh lên. Còn số ca nhập viện do hội chứng mạch vành cấp (những biểu hiện lâm sàng liên quan đến tình trạng tổn thương động mạch vành có tính chất cấp tính, gồm nhồi máu cơ tim ST chênh lên, nhồi máu cơ tim không ST chênh lên và đau thắt ngực không ổn định) lên đến 200 ca mỗi năm.

Loại bỏ những yếu tố nguy cơ

Một ngày cuối năm 2016, đột nhiên ông N.M.T (66 tuổi, ở xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa) bị đau thắt ngực, choáng váng. “Tự nhiên tôi xây xẩm mặt mũi và té. Tôi mệt không thở được nên gọi điện hai đứa con trai về, kịp thời đưa tới bệnh viện. Các bác sĩ chẩn đoán tôi bị nhồi máu cơ tim cấp”, bệnh nhân T cho biết sau khi được kíp bác sĩ Bệnh viện Thống Nhất TP Hồ Chí Minh và Bệnh viện Đa khoa Phú Yên can thiệp cấp cứu, tái tưới máu cơ tim. Những trường hợp như thế này nếu không được điều trị tái tưới máu kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong, nếu không thì cũng bị biến chứng suy tim.

Bệnh mạch vành là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, bên cạnh đó còn có biến chứng vô cùng nguy hiểm. Làm thế nào giảm đến mức thấp nhất những yếu tố nguy cơ mắc bệnh mạch vành, phòng ngừa suy tim? Theo bác sĩ Châu Khắc Toàn, điều quan trọng trước tiên là loại bỏ những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được bằng cách thường xuyên tập thể dục thể thao, nếu đi bộ thì đi ít nhất trong 30 phút; nếu có thói quen hút thuốc thì hãy bỏ thuốc; giảm cân nếu như thừa cân béo phì; điều trị tốt những bệnh như cao huyết áp, đái tháo đường… Khi có triệu chứng đau ngực thì hãy đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch để tầm soát. Bằng cách đo điện tâm đồ, điện tâm đồ gắng sức, chụp CT mạch vành, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh nhân có bị hẹp mạch vành hay không. Phương pháp chẩn đoán chính xác nhất là chụp mạch vành. “Khi có triệu chứng đau ngực dữ dội thì phải khẩn trương nhập viện. Nếu bị nhồi máu cơ tim thì sẽ được can thiệp sớm, điều trị tái tưới máu mạch vành. Cơ tim không chết thì bệnh nhân không bị suy tim. Còn nếu đã suy tim thì phải được bác sĩ chuyên khoa điều trị theo đúng phác đồ”, bác sĩ Châu Khắc Toàn nói.

Theo GS-TS-Thầy thuốc Nhân dân Huỳnh Văn Minh, để chẩn đoán suy tim, trước đây người thầy thuốc dựa vào những biểu hiện như gan to, tĩnh mạch cổ nổi, kết quả đo điện tâm đồ, siêu âm tim… Bây giờ, nhờ những chỉ điểm sinh học (những thành phần có sẵn trong cơ thể, khi có bệnh lý thì bắt đầu phóng thích vào máu) có độ nhạy cao, thầy thuốc xác định bệnh nhanh, cứu sống được nhiều bệnh nhân, nhất là những trường hợp nhồi máu cơ tim, suy tim.

YÊN LAN