Theo các bác sĩ, tai biến sản khoa là những biến chứng trầm trọng có thể xảy ra từ lúc mang thai, trong quá trình sinh nở, thậm chí trong thời kỳ hậu sản (6 tuần sau sinh). Những tai biến này nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với cả sản phụ và thai nhi, trong đó, nặng nề nhất có thể gây tử vong cho mẹ và bé.
Một số tai biến sản khoa thường gặp
ThS.BS Đinh Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em (Bộ Y tế) cho biết: “Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 800 bà mẹ tử vong do các nguyên nhân liên quan đến thai sản. Trong đó, tỉ lệ tử vong mẹ ở khu vực nông thôn cao gấp 3 lần so với khu vực thành thị. Các nguyên nhân chính gây tử vong mẹ là các tai biến sản khoa như: Băng huyết sau sinh, tiền sản giật, vỡ tử cung, nhiễm trùng sau sinh…”.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), băng huyết sau sinh là một tai biến sản khoa thường gặp và là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tử vong ở các bà mẹ trên thế giới hàng năm. Băng huyết sau sinh xảy ra khi sản phụ bị mất máu từ 500ml trở lên trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Có hai nguyên nhân thường gặp nhất gây ra băng huyết là: tử cung bị giảm độ đàn hồi và âm đạo, cổ tử cung bị rách. Vỡ tử cung cũng được coi là một tai biến sản khoa nghiêm trọng trong mỗi lần sinh nở của thai phụ. Nguyên nhân là do chất lượng tử cung kém khiến tử cung không chịu nổi khối thai hay cuộc chuyển dạ. Nghiên cứu cho thấy, với những phụ nữ đã sinh nhiều lần hay đã từng sinh đôi, sinh ba làm cho cơ tử cung bị nhão, thành tử cung mỏng và yếu thường có nguy cơ vỡ tử cung cao hơn các sản phụ sinh ít (65% các trường hợp vỡ tử cung xảy ra ở các sản phụ đã sinh từ 3-6 lần).
Tiền sản giật là tình trạng huyết áp cao, mất đạm qua nước tiểu và có thể bị phù cơ thể, xảy ra khi thai phụ mang thai trên 20 tuần. Tiền sản giật thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai lần đầu, tuy nhiên, cũng có thể gặp ở phụ nữ mang song thai hoặc đa thai, nhất là những phụ nữ trên 35 tuổi, có mắc các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc ở những thai phụ có những bất thường của nhau thai như nhau quá lớn, nhau quá bé. Ngoài ra, nhiễm trùng hậu sản cũng là loại tai biến thường gặp trong sản khoa. Nguyên nhân là nhau thai bị sót trong khi sinh hoặc nhiễm trùng đường sinh dục do vệ sinh kém.
Phòng ngừa các tai biến sản khoa
Theo các chuyên gia, trong các loại tai biến sản khoa, một số tai biến có dấu hiệu báo trước, tuy nhiên, cũng có tai biến xảy ra đột ngột, khó có thể lường trước được. Vì vậy cho đến nay, y học trên thế giới chưa dám khẳng định có thể đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các sản phụ trong quá trình sinh nở mà không xảy ra bất kỳ biến chứng nào.
Để chuẩn bị tốt nhất cho một ca sinh an toàn, thai phụ cần tuân thủ việc khám thai định kỳ. Việc này sẽ giúp đảm bảo sức khỏe của mẹ, có thể phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm như: Tiền sản giật, thiếu máu, tiểu đường thai kỳ, tim mạch...
Bên cạnh đó, thai phụ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn đa dạng, đủ chất. Bởi lẽ, ăn không đủ dinh dưỡng có thể gây thiếu máu, khiến sản phụ dễ bị tụt huyết áp và chảy máu khi sinh. Ngoài ra, thai phụ nên tham gia các lớp học tiền sản để có được kiến thức về dinh dưỡng của mẹ khi mang thai, nhận biết các dấu hiệu trước sinh, chuyển dạ, cách thể dục giữ gìn sức khỏe cũng như những nguy cơ của các loại tai biến có thể xảy ra khi sinh để có thể dự phòng một cách tốt nhất.
Theo các bác sĩ, sinh đẻ có kế hoạch, tránh sinh quá nhiều con cũng sẽ hạn chế tình trạng vỡ tử cung do tử cung bị mỏng và yếu đi khi mang thai nhiều lần. Với nhiễm trùng hậu sản, cách tốt nhất là giữ vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục trước và sau khi sinh. Trong trường hợp phá thai, cần đến những cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện và điều kiện vô trùng tốt để tránh bị nhiễm khuẩn.
Các chuyên gia khuyến cáo, trong quá trình mang thai hoặc sau khi sinh, nếu thấy có một trong các dấu hiệu bất thường như: Đau bụng, ra huyết âm đạo, thai máy yếu, đau đầu, khó thở, sốt, dịch âm đạo ra nhiều, có mùi hôi… cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.
TUYẾT TRẦN (tổng hợp)
