Bệnh dời cùng nhóm bệnh trái rạ (thủy đậu), do siêu vi Varicella gây ra. Loại siêu vi này không chết hẳn sau khi lành bệnh trái rạ. Bào tử tiềm ẩn nhiều năm, thậm chí hàng chục năm, sau đó bộc phát trở lại thật dữ dội, tái đi tái lại nhiều lần nhưng không lây nhiễm cho người khác như bệnh trái rạ.
Người bị dời thường cảm thấy ngứa, bỏng rát, đau nhức khó chịu, bứt rứt, cáu tính. Cơn đau nóng rát giảm dần sau vài tuần lễ nhưng cũng có khi dai dẳng đến hàng tháng hoặc hàng năm. Thông thường vết phồng rộp thường xẹp và đóng vảy sau mười ngày.
Nguyên nhân:
- Do virus Varicella (gây bệnh trái rạ). Bào tử tiềm ẩn trong cơ thể nhiều năm sau bộc phát.
- Do hệ thống miễn nhiễm suy yếu bởi: căng thẳng thần kinh, cảm cúm, tuổi tác, sức khỏe kém…
Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác chưa minh định…
Điều trị: Trong dân gian có rất nhiều phương thuốc bằng thảo dược đơn giản song điều trị hiệu quả bệnh dời.
- Cây diệp hạ châu tươi (còn tên gọi khác là diệp hòe thái), tên thông thường là cây chó đẻ răng cưa rửa sạch giã nát, thêm ít nước, vắt lấy nước cốt thoa lên vết phồng. Đến khi chỗ thoa khô, lại thoa thêm cho đến khi lành bệnh. Diệp hạ châu kháng sinh cao, tính mát, làm giảm bỏng rát.
- Cây lưỡi hổ (hổ thiệt) hay cây nha đam, cách làm y như trên.
- Lá thuốc dời, cách làm y như trên.
- Lục đậu (đậu xanh) tán bột, pha trộn thiệt nhuyễn với nước lọc, phết lên vết phồng rộp nhiều lần rất hiệu quả.
- Rau trai 100g, thạch cao (phi 20g, giã lấy nước 1/2 uống và 1/2 phết lên chỗ phồng, xác thuốc đắp lên chỗ phồng, hiệu quả cao).
- Gặp loại dời lửa, nóng rát như lửa đốt, dời vắt khăn mọc lên như khăn choàng qua vai, ngực, lưng (giáp nối lại với nhau là rất nặng), dùng 1 cuống bí rợ mài với giấm nuôi, phết lên chỗ dời đang mọc, dời được chận lại không mọc tiếp.
- Dùng nhang trầm đốt cháy thổi hơi nóng và khói nhang vào điểm dời phồng lên vào lúc sáng sớm và tối, ngày 2 lần, mỗi lần 20 phút.
- Mực tàu (loại thiệt tốt) mài với rượu hay nước lọc đậm đặc, phết đều lên vết phồng rất hiệu quả.
- Nhai trầu (có vôi, cau, rễ) phun vào chỗ dời phồng, dời sẽ xẹp, khô và mau lành.
- Phương thuốc bắc hiệu nghiệm chữa bệnh dời:
+ Huyền sâm 20g, các căn 40g, mạch môn 20g, trúc diệp 12g
+ Thăng ma 10g, thanh hao 10g, sanh hoàng kỳ 10g
+ Sanh cam thảo 10g, kim ngân hoa 20g, ngưu bàn tử 10g
+ Liên kiều 10g, xuyên sơn giáp 10g (sao cáp phấn), hoài sơn 20g sắc uống ngày 1 thang, uống liền trong 10 ngày.
Lương y NGUYỄN HỮU DƯ
