Hỏi: Nước tiểu thường bị vàng hay đau lưng, xét nghiệm có cặn oxalat, có phải bị sỏi thận; nước tiểu màu đỏ có phải là biểu hiện của ung thư không thưa bác sĩ? Tôi thường bị đi tiểu láu, có lúc tiểu hơi đau, rất khó chịu, mất ngủ… cần điều trị như thế nào thưa bác sĩ?
NGUYỄN HOÀNG NAM
(Phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Nước tiểu bình thường có thể trắng hoặc vàng nhạt. Làm việc ban ngày nhịn tiểu lâu hoặc đi ngoài trời nắng về nước tiểu sẽ có màu vàng sẫm hơn, không phải là bệnh lý. Nước tiểu vàng sẫm, có khi như nước trà đậm gặp trong bệnh viêm gan, tắc mật, tan máu; phải xét nghiệm tìm các sắc tố mật, muối mật trong nước tiểu để xác định. Chẩn đoán các bệnh trên còn dựa vào các triệu chứng lâm sàng và nhiều xét nghiệm khác như xét nghiệm máu, siêu âm.
Để chẩn đoán sỏi thận phải dựa vào các xét nghiệm siêu âm, chụp X quang. Chất oxalat hiện diện trong nước tiểu không có ý nghĩa bệnh lý, không cần điều trị. Một người bị sỏi thận (đã được xác định) nếu xét nghiệm có oxalat trong nước tiểu có thể nghi sỏi đó là loại sỏi oxalat. Đau lưng thường do đau cột sống hoặc phần mềm quanh cột sống.
Nước tiểu đỏ thường do nước tiểu có máu, gặp trong bệnh sỏi thận (do viên sỏi di chuyển trong các đường dẫn tiểu làm trầy xước niêm mạc gây chảy máu); hoặc bệnh viêm cầu thận, lao, khối u trong đường tiểu. Chẩn đoán dựa vào bệnh cảnh chung, kết hợp xét nghiệm nước tiểu, siêu âm, chụp X quang… Cũng có trường hợp đái máu không tìm thấy nguyên nhân, chỉ thoáng qua một hai lần rồi hết, cần được theo dõi thêm. Một số thuốc kháng sinh như Ciprofloxacin có thể gây phản ứng phụ là đái ra máu, sẽ hết khi ngưng thuốc. Ngoài ra, thuốc Rifampicine dùng phối hợp trong điều trị bệnh lao sẽ làm cho nước tiểu có màu đỏ, không phải là đái máu.
Tiểu láu thường là triệu chứng của nhiễm trùng đường tiểu, thường kèm tiểu đau rát, xét nghiệm nước tiểu sẽ thấy nhiều bạch cầu, điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu sẽ khỏi. Ngoài ra có chứng tiểu láu do rối loạn co thắt cơ vòng bàng quang, thường gặp ở trẻ em, phụ nữ tuổi tiền mãn kinh; xét nghiệm nước tiểu có kết quả bình thường. Bệnh thường tự khỏi hoặc cần điều trị hỗ trợ bằng các thuốc chống co thắt, an thần nhẹ.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
