Giữa vườn hoa Bình Kiến (TP Tuy Hòa) có một gia đình người Ê Đê luôn ngập tràn hạnh phúc trong ngôi nhà dài. Hơn 13 năm trước, phong trào văn nghệ quần chúng đã đưa anh Kpá Y Chứ (huyện Sơn Hòa) gặp gỡ và kết duyên cùng chị H’Hương (huyện Đồng Xuân). Giờ đây, hai phát thanh viên tiếng Ê Đê của Đài Phát thanh Truyền hình Phú Yên này tiếp tục “giữ lửa” văn nghệ và mang nét độc đáo của văn hóa Tây Nguyên về giữa phố Tuy Hòa.
Ngôi nhà dài của gia đình anh Y Chứ lúc nào cũng ngập tràn tiếng hát - Ảnh: HÀ MY
NÊN DUYÊN NHỜ VĂN NGHỆ QUẦN CHÚNG
Kpá Y Chứ vốn là giáo viên của Trường tiểu học Suối Trai (huyện Sơn Hòa). Từ nhỏ, anh đã say mê âm nhạc. Sở hữu chất giọng khỏe khoắn và truyền cảm, năm 1999, Y Chứ được Phòng VHTT huyện Sơn Hòa mời làm CTV cho Đội Thông tin lưu động của huyện. Trong một lần giao lưu văn nghệ quần chúng, chàng trai Ê Đê đã để ý cô gái Chăm H’roi H’Hương (CTV của Phòng VHTT huyện Đồng Xuân) có giọng hát cao vút và rực lửa. Tình yêu bén duyên, hai người cùng về xã Ea Ly (huyện Sông Hinh) lập nghiệp. Anh Y Chứ làm giáo viên của Trường tiểu học Tân Lập, còn chị H’Hương là CTV của Phòng VHTT huyện Sông Hinh. Mỗi khi Đội Thông tin lưu động huyện có lịch phục vụ cho bà con khắp các buôn làng, H’Hương và Y Chứ lại cùng nhau đi hát. Họ đốt cháy sân khấu bằng giọng ca Tây Nguyên phóng khoáng, nhiệt tình như thác đổ. Anh Y Chứ tâm sự: “Được hát đã vui, được hát cho buôn làng mình nghe, chúng tôi còn vui gấp bội. Chỉ cần được đứng hát trên sân khấu, chúng tôi cứ thế đốt cháy mình và quên hết mọi sự”.
Một thời gian sau, Đài Phát thanh huyện Sông Hinh mở chuyên mục phát thanh tiếng Ê Đê và chị H’Hương trở thành phát thanh viên dịch và đọc các bản tin. Chị H’Hương bộc bạch: “Tôi là người Chăm H’roi nên làm phát thanh viên chương trình tiếng Ê Đê gặp nhiều khó khăn, nhất là về cách phát âm và cách dùng từ ngữ. Là người Ê Đê, nên anh Y Chứ đã hướng dẫn và động viên tôi rất nhiều. Anh bảo tôi cứ nói như đang tâm tình cho buôn làng mình nghe”.
Năm 2008, chị H’Hương nhận công tác tại Đài Phát thanh truyền hình tỉnh, anh Y Chứ thôi làm nghề gõ đầu trẻ, gia đình nhỏ chuyển xuống TP Tuy Hòa. Cả hai vợ chồng cùng đảm nhận chương trình phát thanh tiếng Ê Đê vào các ngày thứ ba, thứ năm và chủ nhật của đài. Họ gắn bó với nhau trong từng bản tin, chương trình. “Khi đó, con trai lớn K’Lin vừa tám tuổi, còn hai bé gái sinh đôi Ly Na và Ly Sa chỉ mới hai tuổi. Chưa mua được nhà, nên gia đình năm người chúng tôi hết xin ở nhờ nhà người quen, lại sống nhờ trong một căn phòng nhỏ tại đài. Khó khăn là thế nhưng chưa bao giờ gia đình tôi thiếu vắng tiếng hát và tiếng cười”, chị H’Hương tâm sự.
GIỮ GÌN VĂN HÓA ĐỘC ĐÁO
Cuối năm 2011, gia đình anh Y Chứ dọn ra ngôi nhà mới ở cây số 5, xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa). Một ngôi nhà dài mang đậm nét văn hóa của dân tộc Ê Đê nằm giữa vườn hoa tỏa sắc. Người dân thôn Liên Trì 1 tò mò rủ đến xem, thấy thú vị, ai cũng rỉ tai nhau: “Cuối xóm có ngôi nhà dài của vợ chồng người dân tộc Ê Đê đẹp lắm!”. Anh Y Chứ tâm sự: “Nhà dài là nét văn hóa độc đáo của dân tộc Ê Đê nên dù đi đâu, làm gì, chúng tôi cũng phải gìn giữ và phát huy”.
Gia đình anh Y Chứ thường xuyên đón bạn ở các huyện Sơn Hòa, Sông Hinh và các tỉnh lân cận như Gia Lai, Đắk Lắk xuống thăm nhà. Bên ché rượu cần, trong khi hai bé gái song sinh của vợ chồng Y Chứ thổi kèn acmonica, mọi người say sưa hát những khúc dân ca nồng thắm của dân tộc mình. Văn nghệ luôn rộn ràng trong ngôi nhà nhỏ. Thấy vợ chồng Y Chứ hát hay, một người bạn đã thương tặng cho anh chị cây đàn guitar để luôn giữ lửa phong trào văn nghệ.
Mỗi khi có chương trình giao lưu văn nghệ các Đài phát thanh truyền hình các tỉnh duyên hải miền Trung hay Liên hoan Tiếng hát hay nhà báo khu vực Tây Nguyên - Nam Trung Bộ, vợ chồng anh Y Chứ lại gửi nhờ các con cho người quen trông hộ để tham dự. Chị H’Hương từng là giọng ca vàng, đạt nhiều giải A
Hội diễn Văn nghệ quần chúng tỉnh. Năm 2004, chị tham gia chương trình “Những ngày văn hóa Chăm” tại Hà Nội và xuất sắc đoạt Huy chương vàng đơn ca với bài dân ca Chăm. Mới đây, vợ chồng anh Y Chứ đoạt giải nhất song ca Liên hoan Tiếng hát hay nhà báo khu vực Tây Nguyên - Nam Trung Bộ lần thứ nhất với bài hát Chờ em xuống núi. Chị H’Hương tâm sự: “Chúng tôi chỉ thích hát những bài mang đậm chất Tây Nguyên. Khi hát những ca khúc đó, chúng tôi như được đốt cháy mình trên sân khấu. Mang tiếng hát và những bài dân ca của buôn làng giao lưu với các nơi, chúng tôi cũng muốn quảng bá nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình”.
HÀ KIỀU MY
