Đừng đốt - bản anh hùng ca được đạo diễn Đặng Nhật Minh xây dựng từ cuốn sách Nhật ký Đặng Thùy Trâm - đã làm rất nhiều khán giả rơi nước mắt vì xúc động. Bộ phim này sẽ đến với khán giả Tuy Hòa từ 27/7, tại rạp Hưng Đạo. 

Hình ảnh Đặng Thùy Trâm qua sự thể hiện của Minh Hương. - Ảnh: TƯ LIỆU

KHÁT VỌNG HÒA BÌNH

Một bệnh xá bị bỏ quên trong rừng. Lệnh sơ tán khẩn cấp đã khiến bác sĩ và thương binh phải di chuyển hết. Bác sĩ Thùy Trâm cùng hai y tá được phân công ở lại trông nom những thương binh quá nặng. Đồng đội ra đi với lời hẹn ba ngày sau quay lại đón.

Nhưng họ chờ đã ba ngày, sáu ngày, chín ngày. Họ bị bỏ quên khi trên đầu là máy bay, bom đạn và những trận mưa rừng nhiệt đới, xung quanh đầy biệt kích. Nhưng đêm đêm ngọn đèn dầu tự tạo vẫn sáng. Cô bác sĩ trẻ người Hà Nội ngồi nhớ nhà, nhớ mẹ, nhớ người yêu, cô viết lại những trận bom và những nỗi đau cô phải chứng kiến.

Và ngày đêm cô mơ thấy hòa bình, hòa bình chấp chới trên vành nón nữ sinh, quay tròn quanh bánh xe đạp, đậm đà trong mùi bún chả mẹ cô quạt để ăn mừng sinh nhật cô, ngây ngất trong vòng quay của điệu valse mà cô ôm em gái để dạy khiêu vũ... Cổ tích lên phim và khán giả khi xem có quyền quên câu chuyện cổ tích ngoài đời thực đi để dõi theo nhân vật trong phim.

Tâm hồn, tình cảm trong sáng, cao đẹp của nữ bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm đã tái hiện qua từng trang nhật ký, qua hồi ức của những người đồng đội và người mẹ. Đan xen quá khứ và hiện tại, đặt các tình huống có vẻ như đối lập nhau để so sánh, trong một tiết tấu phim tương đối nhanh, tất cả dựng lên một Đặng Thùy Trâm bằng xương bằng thịt.

Đó không chỉ là một nữ bác sĩ dũng cảm, kiên gan đầy tinh thần trách nhiệm trong việc cứu chữa, chăm sóc thương bệnh binh mà còn là một người con gái Hà Nội lãng mạn “tiểu tư sản” khát khao yêu thương, nhất là trong bối cảnh ở một trạm xá trơ trọi giữa bom đạn khốc liệt và những cơn mưa rừng xối xả.

Đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh đã xử lý bộ phim theo tư duy sáng tạo riêng. Ông chọn lọc những chi tiết đắt giá và để tự nó toát lên tính khốc liệt của cuộc chiến, các nhân vật đóng rất tiết chế trong phản ứng tình cảm, không quá đà, không thừa thãi. Những cảnh khói lửa trong phim được dàn dựng rất chuyên nghiệp, hơn hẳn nhiều bộ phim Việt Nam khác về đề tài chiến tranh.

Phép so sánh, ẩn dụ trong thủ pháp đạo diễn của ông ở nhiều bộ phim truyện nhựa trước, lần này cũng được áp dụng khá thành công. Cảnh sinh nhật của Đặng Thùy Trâm qua hồi ức mẹ cô đặt cạnh cảnh gia đình Fred quần tụ mừng sinh nhật người mẹ Mỹ như một phép ẩn dụ. Rồi hai lần tiếng hát của bác sĩ Thùy Trâm và người lính da đen đều bị tiếng bom cắt nghẹn.

Tiếng hát - âm nhạc của tình yêu khát khao hòa bình - được cất lên từ những người lính tham dự cuộc chiến ở cả hai phía là một thái độ phản kháng chiến tranh...

THÔNG ĐIỆP CỦA TÌNH YÊU

Tình yêu thương những bà mẹ dù là Việt hay Mỹ, dù ở bất cứ đất nước nào đều rộng lớn và không biên giới. Chính mẹ Fred đã bắt con trai đi tìm để trao trả cuốn nhật ký cho gia đình Đặng Thùy Trâm và bà biết rằng “nó - cuốn nhật ký - sẽ thiêu đốt cả đời con” (Fred). Bà muốn cuốn nhật ký đó được công bố vì tâm hồn của nữ bác sĩ “Việt cộng” đó thật cao đẹp. Fred cũng nhận ra “cô ấy đã dạy cho con bài học về tình yêu thương con người”. Và “ai trong đời cũng chết một lần. Nhưng mình không muốn chết theo cách này”. Sự cảm thông - cũng có thể coi là quyền lực tinh thần về sự đồng cảm đã giúp Fred quyết tâm tìm lại gia đình bác sĩ Đặng Thùy Trâm trao trả cuốn nhật ký và công bố nó, dù người em phản đối quyết liệt vì làm như thế là xúc phạm danh dự một gia đình quân nhân.

Tên phim ban đầu Đừng đốt, trong đó có lửa nghe cảm xúc hơn cái tên sau này Đừng đốt - như một mệnh lệnh. Nhưng phải chăng đó cũng là ý đồ của đạo diễn: Đừng đốt - không chỉ như lời khuyên mà còn là mệnh lệnh - đối với quyền năng vô hạn của tình yêu thương.

Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh cho biết: “Đoàn làm phim đã làm hết sức mình trong một tâm nguyện chung: Bộ phim như một nén hương tưởng nhớ nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm và những ai đã hy sinh vì sự nghiệp chung của đất nước”. Còn bà Doãn Ngọc Trâm, mẹ liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, rưng rưng: “Tôi không biết nói gì hơn để diễn tả lòng biết ơn đoàn làm phim. Bộ phim sẽ giúp thế giới hiểu thêm tâm hồn, tình cảm con người Việt Nam”.

Đừng đốt dài 102 phút, do Hãng phim Hội Điện ảnh Việt  Nam sản xuất, có sự tham gia diễn xuất của 7 diễn viên chuyên nghiệp người Mỹ đến từ Hiệp hội Diễn viên New York, (một quay phim người Mỹ cùng với hai quay phim người Việt Nam là Vũ Đức Tùng và Lý Thái Dũng); âm nhạc do hai nhạc sĩ người Hungari đảm nhận. Đoàn làm phim “đa quốc tịch” nhưng tất cả phối hợp khá ăn ý, nhịp nhàng dưới bàn tay đạo diễn của Đặng Nhật Minh. Đó cũng là thông điệp của tình đoàn kết, lòng yêu thương.

Y.LAN (tổng hợp)