Gabriel Jose Garcia Marquez, nhà văn, nhà báo và một người hoạt động chính trị nổi tiếng người Colombia, từng được trao giải Nobel Văn học năm 1982. Garcia Marquez là đại diện tiêu biểu của nền văn học Mỹ Latinh, tên tuổi gắn liền với chủ nghĩa hiện thực huyền ảo và được bạn đọc khắp thế giới biết đến với các tiểu thuyết “Tình yêu thời thổ tả”,” Mùa thu của vị trưởng lão”, “Tướng quân giữa mê hồn trận” và hơn cả là “Trăm năm cô đơn”.

Nhà văn Gabriel Garcia Marquez gặp gỡ Chủ tịch Cuba Fidel Castro ngày 12/3/2007 - Ảnh: AFP

 

Ông sinh tại Aracataca, một thị trấn bên bờ biển Caribean, thuộc miền Bắc Colombia, trong một gia đình trung lưu. Năm 1947, Garcia Marquez tới Bogota, thủ đô của Colombia theo học tại Đại học Quốc gia Colombia và bắt đầu tham gia viết báo cho tờ El Espectador và bắt đầu những tác phẩm văn học đầu tiên gồm 10 truyện ngắn nổi tiếng. Năm 1948, ông cùng các sinh viên thủ đô tham gia biểu tình phản đối vụ ám sát Jorge Eliecer Gaitan, một chính khách tiến bộ, ứng cử viên tổng thống Colombia.

Sau khi học được năm học kỳ, Garcia Marquez quyết định bỏ học rồi chuyển về Barranquilla thực sự bước vào nghề báo và viết tiểu quyết đầu tay Bão lá. Ông cũng tham gia vào “Nhóm Barranquilla”, một nhóm gồm các nhà báo xuất sắc và thông qua họ, Garcia Marquez bắt đầu tiếp xúc với các tác giả về sau có ảnh hưởng mạnh mẽ tới ông: Franz Kafka, James Joyce, đặc biệt là William Faulkner, Virginia Woolf và Ernest Hemingway.

Năm 1954, Mutis, một người bạn, thuyết phục Garcia Marquez trở lại Bogota tiếp tục làm báo và ông đã có một số phóng sự nổi tiếng, sau đó tới một loạt các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và viết nhiều thiên phóng sự về các quốc gia này. Ngay sau khi Cách mạng Cuba thành công năm 1960, Garcia Marquez tới quốc gia này làm phóng viên cho hãng thông tấn Prensa Latina và làm bạn với Fidel Castro. Năm 1961, ông tới New York với tư cách phóng viên thường trú của hãng Prensa Latina của Cuba. Sau đó ông quyết định tới cư trú ở Mexico và bắt đầu với điện ảnh bằng việc viết kịch bản phim.

Từ đầu năm 1965, Garcia Marquez bắt đầu viết tác phẩm quan trọng nhất của mình: Trăm năm cô đơn. Hai năm sau, Trăm năm cô đơn được xuất bản và ngay lập tức giành thành công lớn, được cả giới phê bình và độc giả mến mộ.

Từ năm 1974, Garcia Marquez sống ở Mexico, Cuba, thành phố Cartagena của Colombia và Paris, tham gia các hoạt động chính trị với tư cách một nhà văn nổi tiếng. Năm 1981, ông bị chính phủ bảo thủ Colombia vu cáo là đã bí mật cung cấp tài chính cho phong trào du kích cánh tả M-19, Garcia Marquez phải sang sống lưu vong tại Mexico trong tình trạng thường xuyên bị đe dọa ám sát.

Năm 1982, Viện hàn lâm Thụy Điển trao giải Nobel Văn học cho Garcia Marquez. Trước đó ông cũng được chính phủ Pháp tặng huân chương Bắc đẩu bội tinh. Năm 1985, Garcia Marquez xuất bản cuốn tiểu thuyết lớn tiếp theo của ông, “Tình yêu thời thổ tả”, lấy cảm hứng chính từ mối tình của cha mẹ ông. Garcia Marquez cũng là người vận động thành lập Quỹ Điện ảnh mới của Mỹ Latinh và trực tiếp thành lập Trường điện ảnh San Antonio de los Banos ở Cuba, nơi hàng năm ông tới giảng dạy một khóa ngắn về viết kịch bản. Năm 2002, mặc dù sức khỏe yếu, Garcia Marquez đã hoàn thành cuốn hồi ký đầu tiên “Sống để kể lại” về 30 năm đầu của đời mình, trước khi tới châu Âu lần thứ nhất. Tháng 10 năm 2004, Garcia Marquez xuất bản cuốn “Hồi ức về những cô gái điếm buồn của tôi”.

“Trăm năm cô đơn” là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Garcia Marquez. Cho đến nay, tác phẩm đã chuyển dịch qua hơn 30 ngôn ngữ trên thế giới trong đó có Việt Nam, được tặng giải Chianchiano của Ý, được Pháp công nhận là cuốn sách hay nhất trong năm và được giới phê bình văn học Mỹ đánh giá là một trong 12 cuốn sách hay nhất trong thập niên 1960. Đây được coi là một kiệt tác của Garcia Marquez, mang đến cho tác giả vinh dự đoạt giải Nobel Văn học.

NGỌC KHÁNH (tổng hợp)