Trong suốt một năm, mẹ tôi tận dụng hiên nhà để đặt một vài chậu ớt, cải rổ, thùng hẹ và để vài vật dụng của gia đình ở cuối hiên… Gần đến tết, hiên nhà được mẹ dọn trống trải sạch sẽ.
Và tôi, trong cái nắng ấm vàng màu hoa cải của những ngày cuối Chạp giáp tết, sau khi phụ giúp mẹ những công việc lặt vặt, thường ngồi ở hiên nhà ngắm trời, ngắm mây, nhìn những tấm lá chuối mẹ phơi trên sân để ngày ba mươi tết gói bánh tét… Tôi nghĩ “Tết này, cha có trồng cây nêu như mọi năm không?”.
Tôi nhìn ra sân, nơi có hoa vạn thọ và các chậu hoa mai, hoa thược dược… được cha bài trí ngay ngắn dọc theo bờ sân, nhìn hàng đỗ cô ve xanh mượt dày đặc trái do cha trồng để xào cúng trong ba ngày tết, nhìn con chim én chao lượn trong nắng ấm, những đôi chim sẻ đậu trên cây hoa điệp trước ngõ, ríu rít... Tết đã thật gần!
Hai ba tháng Chạp, sau khi cha cúng tiễn ông Táo về trời, anh em tôi phụ cha quét mạng nhện trên mái hiên, chà dội rong rêu bám các chân trụ hiên nhà… Chúng tôi náo nức chờ đến lúc mẹ và bà nội làm rim gừng, rim bí, đổ bánh thuẫn cùng các thím ở gần nhà, sau đó thì cha tôi gói bánh tét.
Anh em chúng tôi đứa nào đứa nấy lăng xăng phụ quạt lửa, lấy rổ, lấy mâm…, hóng chờ bánh thuẫn ra lò, trông cho có cái bánh không nở để ăn. Tôi sơ ý bước qua rổ bánh và bị mẹ quất một roi đau điếng. Mẹ mắng: “Hỗn hào, bánh trái để cúng ông bà mà bước qua…”. Theo quan niệm của người lớn, lễ vật cúng ông bà tổ tiên phải thanh sạch. Sau đó để an ủi tôi, thím năm đang sên rim gừng, liền nói: “Thôi, cháu lại đây phụ quạt lửa, chút nữa thím cho... cạo chảo”.
Sáng ba mươi tết, tôi dậy sớm. Lúc này cha đã chuẩn bị đầy đủ từ xấp lá chuối phơi nắng ngày hôm qua, bó lạt tre tươi để cột bánh tét, thau thịt heo ướp gia vị, đậu xanh ngâm sẵn, đặc biệt là thúng nếp ngâm từ chiều qua đã ráo nước được bày dưới hiên nhà khi những tia nắng tết đang lấp ló soi chiếu. Bên chiếc nia, anh em chúng tôi xúm xít ngồi xem cha gói bánh tét. Mỗi cây bánh cha gói to và đều, lạt buộc thật chặt. Cha nói: “Phải buộc chặt để giữ nếp khi nở, bánh chín để mấy ngày cúng rồi ăn cũng không thiu…”.
Gói xong, cha đặt bánh tét vào thúng rồi đem ra sau nấu. Đêm ấy tôi thức cùng cha bên bếp lửa ấm góc bếp, nghe cha kể chuyện hồi nhỏ, được ông nội tập gói bánh, được ông gói cho cặp bánh tét nhỏ để gánh khoe với bạn bè trong xóm.
Sáng mùng một tết, ánh nắng tinh khôi chiếu rọi xuống hiên nhà, sắc màu hoa tết càng thêm rực rỡ.
Ký ức của những ngày hiên nhà hòa nắng tết vẫn mãi trong tôi.
HOÀNG HÀ THẾ
