Là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân Nam Bộ, đờn ca tài tử đã lan tỏa đến nhiều vùng đất, trong đó có Phú Yên - nơi bao năm qua luôn có những nghệ nhân tâm huyết truyền dạy loại hình nghệ thuật này, góp phần gìn giữ vốn quý của dân tộc.

Mới đây, tại buổi giao lưu đờn ca tài tử do Hội Văn học Nghệ thuật (VHNT) Phú Yên phối hợp với Hội Liên hiệp VHNT Đồng Tháp tổ chức, các nghệ sĩ, nghệ nhân đã biểu diễn đờn ca tài tử, bài chòi, tân cổ giao duyên, cải lương… và nghe TS Lê Hồng Phước chia sẻ nhiều thông tin thú vị về nét đặc sắc, về sự khác biệt giữa cải lương với đờn ca tài tử.

Theo nhà văn Trần Quốc Cưỡng, Chủ tịch Hội VHNT Phú Yên, buổi giao lưu được tổ chức nhân dịp nhà thơ Hữu Nhân (Hội Liên hiệp VHNT Đồng Tháp), TS Lê Hồng Phước, Phó Trưởng khoa Ngữ văn Pháp - Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh), Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Hải Yến, Trưởng phân hội Sân khấu thuộc Hội Liên hiệp VHNT Đồng Tháp và ThS - nghệ sĩ Nam Thanh Phong, giảng viên Trường đại học Sân khấu - Điện ảnh TP Hồ Chí Minh đến thăm Hội VHNT Phú Yên. Tình yêu đờn ca tài tử đã kết nối các nghệ sĩ, nghệ nhân đến từ những vùng miền khác nhau. Họ trở nên gần gũi, thân tình, dẫu trước đây chưa từng gặp mặt.

Tại buổi giao lưu, các nghệ nhân, nghệ sĩ đã chia sẻ niềm đam mê đờn ca tài tử - loại hình nghệ thuật của đàn và ca, được cải biên từ nhạc cung đình Huế và sáng tác mới trên nền tảng dân ca, hát đối, hò vè của vùng đất Nam Bộ. Đờn ca tài tử đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của LHQ (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân Nam Bộ, đờn ca tài tử đã lan tỏa đến nhiều vùng đất, trong đó có Phú Yên - nơi bao năm qua luôn có những nghệ nhân tâm huyết truyền dạy loại hình nghệ thuật này, góp phần gìn giữ vốn quý của dân tộc. Nghệ nhân Mai Hoàng (ở phường 2, TP Tuy Hòa) chia sẻ về hành trình tầm sư học nhạc và đắm đuối với đờn ca tài tử, miệt mài truyền dạy cho các em, các cháu bằng phương pháp riêng. Ông nói: “Tôi như ông giáo làng, biết gì chỉ nấy. Đây là dịp rất may mắn khi có các anh em ở TP Hồ Chí Minh, Đồng Tháp giao lưu, trao đổi về đờn ca tài tử”.

NSƯT Hải Yến và nghệ sĩ Nam Thanh Phong biểu diễn trích đoạn cải lương Xuân Nương biệt Lâm Sanh. Ảnh: YÊN LAN

Buổi giao lưu cuốn hút bởi phần biểu diễn của các nghệ nhân, nghệ sĩ Chi hội Sân khấu (Hội VHNT Phú Yên), các CLB và nghệ sĩ đến từ phương xa. Nghệ nhân Ưu tú Thanh Kính, Chủ nhiệm CLB Dân ca - Nhạc cổ thuộc Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh và CLB Đờn ca tài tử - Cải lương và Dân ca bài chòi thôn Mỹ Thạnh Trung 1 (xã Hòa Phong, huyện Tây Hòa) bày tỏ tình yêu với mảnh đất này qua bản nhạc Tự tình quê hương do chính ông viết lời. Nghệ nhân Bình Thảng, Phó Chủ nhiệm CLB Dân ca bài chòi (TX Đông Hòa) hát giao lưu 4 câu bài chòi với các làn điệu: Xuân nữ, xàng xê, cổ bản, hò Quảng. NSƯT Hải Yến và giọng ca Lê Anh Tú (cộng tác viên CLB Đờn ca tài tử - Nẫu ca) hát tân cổ giao duyên Cung đàn mới; nghệ sĩ Nam Thanh Phong ca điệu nam xuân Người đưa đò; NSƯT Hải Yến và nghệ sĩ Nam Thanh Phong biểu diễn trích đoạn cải lương Xuân Nương biệt Lâm Sanh…

Đặc biệt, TS Lê Hồng Phước, người tâm huyết với công tác nghiên cứu, lý luận, phê bình nghệ thuật đờn ca tài tử và cải lương, đã chia sẻ nhiều thông tin có giá trị, rất thú vị về nét đặc sắc, về sự khác biệt giữa đờn ca tài tử với cải lương. Đồng thời, TS Lê Hồng Phước nhắn nhủ: “Mỗi loại hình nghệ thuật đều có cái hay riêng. Chúng ta giữ gìn các loại hình nghệ thuật truyền thống vì đó là bản sắc văn hóa của dân tộc ta. Và chúng ta không so sánh; không tự tôn cũng không tự ti. Trong văn hóa, không có chuyện coi thường văn hóa của dân tộc khác”.

Nghệ sĩ Lê Văn Hiếu, Chi hội trưởng Chi hội Sân khấu, cảm nhận: “Buổi giao lưu rất ý nghĩa. Anh em trong chi hội và các CLB rất ít khi có dịp giao lưu với những người cùng niềm đam mê ở các vùng miền khác. Buổi giao lưu, đặc biệt là những gì mà TS Lê Hồng Phước trao đổi, giúp anh em mở mang hiểu biết”. 

YÊN LAN