Theo truyền thống, gia đình Việt Nam được xây dựng trên nền tảng của gia đạo, gia phong và gia lễ. Trong đó, gia đạo là đạo đức của gia đình như: đạo hiếu, đạo ông bà, đạo cha con, đạo vợ chồng...
Tuy nhiên, trước tác động nhiều mặt của đời sống xã hội, các giá trị truyền thống của gia đình Việt Nam đang có những biến đổi nhất định cần được nhận biết, đánh giá, từ đó đưa ra những nhiệm vụ, giải pháp phù hợp nhằm xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Bảo lưu các giá trị truyền thống
Trong số các giá trị đạo đức, tâm lý, tình cảm của gia đình, chung thủy là giá trị rất được coi trọng trong quan hệ hôn nhân và gia đình, được người dân đánh giá cao nhất, sau đó đến các giá trị tình yêu thương, bình đẳng, có con, chia sẻ việc nhà, hòa hợp, có thu nhập... Kết quả khảo sát mới đây cho thấy, có tới 41,6% coi chung thủy là “quan trọng”, và 56,7% coi chung thủy là “rất quan trọng” trong hôn nhân. Đồng thời, nghiên cứu cho thấy hiện tượng bảo lưu những tiêu chuẩn kép khắt khe với phụ nữ và xu hướng vị tha hơn cho nam giới trong vấn đề chung thủy (giá trị “chung thủy quan trọng hơn với phụ nữ” có tỉ lệ đồng ý cao là 66,2%). Điều này cho thấy, chung thủy vẫn là thước đo phẩm giá của người phụ nữ khi họ được kỳ vọng là nhân tố giữ gìn cho sự êm ấm, tốt đẹp của gia đình và xã hội.
Chị Kiều Thị Kim Thoa ở xã An Mỹ (huyện Tuy An) quan niệm sự chung thủy là một trong những yếu tố hàng đầu giúp duy trì hạnh phúc, tình yêu và sự bền vững của mỗi gia đình. Chị cho biết: “Vợ chồng tôi xác định khi đã kết hôn thì cả hai phải có tình cảm trước sau như một, tin tưởng ởnhau, không thay đổi trước bất cứ sóng gió, cám dỗ nào. Bởi vậy, chúng tôi giữ vững lập trường, không bị ngả nghiêng và luôn cố gắng giữ lửa hạnh phúc trong gia đình, giữ thăng bằng, tránh vội vã từ bỏ hạnh phúc hay chạy theo tiếng gọi của tình cảm nhất thời mà quên đi những giá trị và tình cảm đã được vun đắp qua những năm tháng bên nhau”.
Còn anh Phan Xuân Thanh ở xã An Phú (TP Tuy Hòa) chia sẻ: Xã hội hiện đại, gia đình Việt Nam có nhiều biến đổi. Nhiều cặp vợ chồng sống thoáng hơn nhưng đối với tôi: “Đạo nào bằng đạo phu thê/Tay ấp, má kề, sinh tử có nhau”, vẫn là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng hạnh phúc gia đình như ông bà ta đã đúc kết.
Hiện Việt Nam đang xây dựng gia đình hướng đến mục tiêu “no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và phát triển bền vững”, dựa trên các chuẩn mực: thương yêu, giúp đỡ, chia sẻ lẫn nhau; làm cha, mẹ phải có đức nhân từ, hy sinh; làm con phải có đức hiếu kính; làm anh em phải có sự thương yêu nhường nhịn, trong đó hạt nhân của mỗi gia đình chính là vợ và chồng. Cái gốc của lòng yêu nước thương người trước hết chính là yêu thương cha mẹ mình, anh em của mình. “Với những quan niệm như vậy, nhiều thành viên gia đình thế hệ trẻ đã nhận thức được điểm tích cực của các giá trị truyền thống và mong muốn phục hồi, bảo lưu những giá trị tốt đẹp này. Các gia đình này đều có quan niệm khá thống nhất trong việc kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tích cực, loại bỏ những yếu tố không phù hợp, đồng thời xây dựng và bổ sung những giá trị hiện đại vào nội dung xây dựng gia đình”, ông Nguyễn Đức Thành, nguyên Phó Trưởng Phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở VH-TT-DL) nhìn nhận.
Tiếp thu các giá trị hiện đại
Những năm gần đây, nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của việc bảo lưu các giá trị truyền thống vừa tiếp thu các giá trị hiện đại, các cấp chính quyền, đoàn thể và cộng đồng xã hội hết sức quan tâm, chú trọng nghiên cứu và xây dựng những giải pháp hướng tới việc củng cố và phát huy những giá trị tích cực của gia phong, xây dựng các mối quan hệ gia đình và xã hội lành mạnh, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH đất nước. Từ mục tiêu“xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc thật sự là tế bào lành mạnh của xã hội” chuyển dần sang “xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, phồn thịnh, là thiết chế quan trọng của các quá trình kinh tế - xã hội và nguồn nhân lực ổn định, chất lượng”.
Theo bà Nguyễn Thị Hồng Thái, Quyền Giám đốc Sở VH-TT-DL, thời gian tới, Sở VH-TT-DL tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác quản lý nhà nước về gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình theo hướng dẫn của Bộ VH-TT-DL; tiếp tục triển khai các đề án, chiến lược phát triển gia đình Việt Nam và Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình; đẩy mạnh công tác phòng, chống bạo lực gia đình và thực hiện các chỉ thị, kế hoạch về công tác gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình. Tập trung triển khai Kế hoạch 33 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Chỉ thị 06, ngày 24/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới. Đồng thời tổ chức hội thảo, tọa đàm, hội thi, hội diễn văn nghệ, thể thao gắn với công tác gia đình nhân Ngày Quốc tế hạnh phúc (20/3), Ngày Gia đình Việt Nam (28/6), Ngày Thế giới xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ (25/11); kiện toàn bộ máy tổ chức cán bộ làm công tác gia đình; tham gia tập huấn và tổ chức tập huấn nghiệp vụ về công tác gia đình, bình đẳng giới trong gia đình cho cán bộ làm công tác gia đình các cấp...
“Sở VH-TT-DL tiếp tục tham mưu giúp lãnh đạo chính quyền các cấp nghiên cứu, xây dựng nội dung giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình; xây dựng con người Phú Yên phát triển toàn diện. Tiếp tục phối hợp với các ban ngành, đoàn thể trong việc lồng ghép tuyên truyền, vận động các gia đình giữ gìn nề nếp gia phong gắn với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa...”, bà Thái nhấn mạnh.
THIÊN LÝ