Bộ phim Cây táo nở hoa đang thu hút khán giả trên sóng truyền hình lẫn trên mạng xã hội. Thế nhưng, sau những lời khen ban đầu thì công chúng cũng bày tỏ sự mệt mỏi vì tình tiết rối rắm khó tin và nội dung dông dài vô lối. Từ trường hợp Cây táo nở hoa, có lẽ cũng đã đến lúc nghiêm khắc hơn với xu hướng “nở nồi” phim nhiều tập gây chán ngán về giá trị nghệ thuật.

Bộ phim Cây táo nở hoa phản ánh trực diện đề tài gia đình, rất được khán giả quan tâm. Phim đề cao vai trò người anh cả Ngọc đối với bốn đứa em Ngà, Châu, Báu, Dư.

Đức tính chịu đựng và sự hy sinh của người anh cả Ngọc không chỉ dừng ở mức độ “quyền huynh thế phụ” mà còn có sự bao dung đến mức khó tin. Người anh cả Ngọc chấp nhận mọi sự ngỗ ngược, ích kỷ của các em. Thậm chí, Ngọc sẵn sàng sử dụng chiêu trò với vợ mình - Hạnh để bao bọc cho các em một cách vô lối. Từ sự yêu thương mù quáng, Ngọc dần dần biến thành một gã đàn ông bạc nhược và ngây ngô.

Ngoài diễn viên Thái Hòa trong vai người anh cả Ngọc, bộ phim Cây táo nở hoa còn có sự góp mặt của nhiều diễn viên tên tuổi như Hồng Ánh (vai Hạnh), Trương Thế Vinh (vai Ngà), Thúy Ngân (vai Châu), Nhã Phương (vai Báu), Song Luân (vai Dư)… Dàn diễn viên ấy đủ sức lôi cuốn khán giả, nhưng càng xem càng thấy thất vọng với Cây táo nở hoa vì bộ phim được làm theo kiểu “nở nồi”. Cơm nở nồi đã khó nuốt, mà phim nở nồi thì càng khó chịu.

Vì sao tính cách người anh cả Ngọc - đầu tàu của đoàn tàu anh em Ngọc - Ngà - Châu - Báu - Dư lại gây phản cảm? Vì sao nhiều tình huống trong bộ phim Cây táo nở hoa khiên cưỡng đến mức lố bịch? Rất đơn giản, vì Cây táo nở hoa được làm lại từ bộ phim What’s Wrong Poong San của Hàn Quốc, nhưng lại không tuân thủ đường dây kịch bản gốc.

Lỗi ở đây không phải ở sự kém cỏi của vai diễn, mà do sự tham lam của những người làm phim. Bản gốc chỉ 30 tập, mà bản mô phỏng đến 80 tập thì không thể tránh khỏi sự rườm rà và ngớ ngẩn.

Đó là điều mà đạo diễn Lê Cung Bắc, người vừa qua đời vào tháng 6/2021 ở tuổi 75, đã cảnh tỉnh: “Gần đây có một số kịch bản nước ngoài được Việt hóa. Điều đó cũng không có gì lạ, nhưng khi Việt hóa một bộ phim nước ngoài, điều quan trọng cốt lõi là Việt hóa tâm hồn của nhân vật thì mới có thể gần gũi được người xem. Nếu chúng ta cứ bê nguyên tâm lý của các nhân vật nước ngoài thì rất xa lạ với nếp nghĩ, nếp sống của người Việt Nam. Do đó, đòi hỏi người chuyển thể phải rất tài giỏi và người đạo diễn phải rất tinh tế để đưa vào phim những hình ảnh thuần Việt, mặc dù đó là một câu chuyện của nước ngoài. Tốt nhất, như tôi đã nhiều lần nhắc nhở là chúng ta phải trở về với chúng ta, trở về với cuộc sống vô cùng phong phú của xã hội chúng ta. Chúng ta chưa có nhiều kịch bản hay vì chúng ta chưa khai thác đúng và khai thác đủ những khía cạnh cuộc sống, những bức xúc và khát vọng của con người đương đại”.

Hậu quả của việc làm phim theo kiểu “nở nồi” là gì? Thêm một chút nguồn lợi từ quảng cáo và tài trợ, nhưng mất hẳn giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Lời thoại thêm thắt loạn xạ, chi tiết thêm thắt tùy tiện, cá tính mỗi nhân vật cũng mờ nhạt dần và nội dung cũng vô vị dần. Có thể hình dung thực trạng Việt hóa kịch bản nước ngoài như sau: Thấy bộ phim nào ăn khách ở nước ngoài thì nhà sản xuất mua bản quyền để chuyển ngữ rồi thuê người Việt hóa sao cho có chút “hương vị quê nhà”.

Thông thường, một nhóm biên kịch sẽ được thuê viết lại, họ vừa dán mắt vào màn hình vừa đối chiếu bản chuyển ngữ để “soạn” thành kịch bản Việt hóa. Khi cần “nở nồi” thì nhà sản xuất hạ lệnh cho đạo diễn, và đạo diễn lại “mông má” tiếp tục. Khi xem lại phim, chính các biên kịch cũng không thể ngờ những tập phim mà mình từng Việt hóa lại “nở nồi” khủng khiếp như vậy.

Sự “nở nồi” của bộ phim Cây táo nở hoa không phải trường hợp ngoại lệ. Một bộ phim ăn khách trước đây là Gạo nếp gạo tẻ cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Từ bản gốc của Hàn Quốc chỉ có 80 tập, những người làm phim Gạo nếp gạo tẻ hào hứng “nở nồi” lên 109 tập rồi còn làm tiếp phần hai! Cả hai bộ phim Gạo nếp gạo tẻ và Cây táo nở hoa đều có bàn tay của đạo diễn Thạch Thảo.

Thế nhưng, đừng oán trách đạo diễn Thạch Thảo, vì quyết định cho bộ phim “nở nồi” cỡ nào hoàn toàn phụ thuộc vào những nhà đầu tư. Chỉ cần nghe ngóng thị hiếu và cảm thấy có thể thả dây dài câu cá lớn, thì những nhà đầu tư sẽ lên kế hoạch tăng số lượng tập phim hết mức chịu đựng của công chúng.

Bài toán kinh tế cho việc sản xuất phim không hề đơn giản. Áp lực về doanh thu khiến những nhà đầu tư luôn muốn “nở nồi” mọi bộ phim mà họ lên kế hoạch hợp tác công chiếu trên truyền hình. Những nhà đầu tư chỉ ước lượng số tập phim và số chi phí, mà không có khả năng ước lượng khả năng của biên kịch và đạo diễn nước nhà.

Với một xứ sở đã có công nghệ điện ảnh như Hàn Quốc thì họ cũng đã tính toán sự “nở nồi” phù hợp nhất cho từng bộ phim. Khi phải làm lại từ kịch bản (và thường xuyên bắt chước cả bối cảnh dàn dựng) của họ, mà lại đòi khôn hơn họ để thoải mái “nở nồi” thì sẽ nghe khán giả thở dài ngao ngán.

TUY HÒA