Lương Văn Chánh là người có công lớn trong việc mở đất, hình thành tỉnh Phú Yên vào năm 1611. Khi mất, ông được các vua triều Lê, Nguyễn ban cấp sắc phong thần. Đền thờ Lương Văn Chánh ở thôn Long Phụng, xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa hiện đang phụng thờ 14 sắc phong, sắc chỉ của các vua triều Lê, Nguyễn phong cấp cho Lương Văn Chánh, trong đó có 12 sắc phong thần với các thần hiệu Bảo Quốc, Bảo Quốc Hộ Dân, Tráng Du Cộng Võ Linh Ứng Hiển Hựu Chiêu Uy Trác Vĩ Dực Bảo Trung Hưng, Trấn Biên Dinh Tham Tướng Lương Quý Phủ...
Năm Thiệu Trị thứ 2 (1842), nhà Nguyễn có quy định thần hiệu Đại Vương, Thánh Phi, Công Hầu, Quý Phủ… đều phải thay thế bằng danh xưng Tôn Thần, Chi Thần, Phu Nhân, Phủ Quân (*). Do đó, sắc phong từ năm Thiệu Trị thứ 3 (1843) và sắc phong của các vua Nguyễn sau đó gia phong cho Lương Văn Chánh đều sử dụng thần hiệu là Lương Phủ Quân thay thế cho Lương Quý Phủ trước đó.
Trong quá trình sưu tầm, nghiên cứu di sản Hán Nôm Phú Yên ở một số địa phương trong cả nước, nhóm nghiên cứu phát hiện tại chùa Hoa Sơn, TP Quảng Ngãi hiện đang lưu giữ 1 sắc phong cho Lương Văn Chánh thần hiệu Lương Phủ Quân Uy Dũng Trung đẳng thần với mỹ tự Tương Vũ Chiêu Nghị Dực Nghiêm Vệ Chính Quang Ý.
Sắc phong Lương Văn Chánh được ban tặng dưới triều vua Tự Đức thứ 3 (1850) cho thôn Phú Thọ, huyện Chương Nghĩa (nay thuộc TP Quảng Ngãi), tỉnh Quảng Ngãi phụng thờ. Do chiến tranh diễn ra khốc liệt, các đền, miếu bị hủy hoại nên sắc phong được nhân dân trong vùng gửi chùa Hoa Sơn lưu giữ cho đến nay.
Sắc phong thần cho Lương Văn Chánh được làm từ giấy long đằng hiện trạng còn nguyên vẹn, thể loại chữ mảnh còn rõ nét, có chiều dài khoảng 1,3m, chiều rộng 0,5m, mặt trước trang trí họa tiết hoa văn hình rồng, chữ triện, chấm tròn màu nâu, xung quanh được viền bằng các họa tiết hình vạch kẻ song song liền nhau. Nội dung sắc phong như sau:
Phiên âm: Sắc Uy Dũng Công thần Lương Phủ Quân nguyên tặng Tương Vũ Chiêu Nghị Dực Nghiêm Vệ Chính Trung đẳng thần, hộ quốc tý dân, nẫm trứ linh ứng, tiết mông ban cấp tặng sắc chuẩn hứa phụng sự. Tứ kim phi ưng, cảnh mệnh miến niệm thần hưu, khả gia tặng Tương Vũ Chiêu Nghị Dực Nghiêm Vệ Chính Quang Ý Trung đẳng thần. Nhưng chuẩn hứa Chương Nghĩa Phú Thọ thôn y cựu phụng sự. Thần kỳ tương hựu bảo ngã lên dân.
Khâm tai.
Tự Đức tam niên thập nhất nguyệt sơ bát nhật.
Dịch nghĩa: Sắc cho Lương Phủ Quân Uy Dũng Công thần vốn được phong tặng Tương Vũ Chiêu Nghị Dực Nghiêm Vệ Chính Trung đẳng thần, bảo vệ cho nước che chở cho dân, linh ứng lâu năm, đã được ban cấp sắc phong chuẩn cho phụng thờ. Nay Trẫm cả vâng mệnh lớn, nghĩ đến ơn đức của thần, tặng thêm mỹ tự là Tương Vũ Chiêu Nghị Dực Nghiêm Vệ Chính Quang Ý Trung đẳng thần. Vẫn chuẩn cho thôn Phú Thọ, huyện Chương Nghĩa được thờ phụng như cũ. Thần hãy che chở trợ giúp dân ta.
Kính thay!
Ngày 8/11 năm Tự Đức thứ 3 (1850).
Việc tìm thấy sắc phong thần Lương Văn Chánh có niên đại gần 170 năm được thờ phụng tại một địa phương ở tỉnh Quảng Ngãi đã bổ sung thêm vào nguồn sử liệu về nhân vật Lương Văn Chánh. Đặc biệt, việc nghiên cứu sắc phong này càng khẳng định vai trò, công lao của Lương Văn Chánh trong hành trình mở rộng bờ cõi về phương nam của chúa Nguyễn trong các thế kỷ 16-17 tại các tỉnh phía bắc Phú Yên.
--------------
(*) Nội các triều Nguyễn, Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, NXB Thuận Hóa, Huế 1993, trang 179.
TS. ĐÀO NHẬT KIM
