Mưa rồi cũng vãn, đây là thời gian đồng ruộng xôn xao nhất - bắt đầu một vụ mùa mới. Dù trời còn chăng chăng(*) mưa nhưng mọi nhà đã bắt đầu rục rịch phân giống cuốc cày và sửa soạn tơi nón để sẵn sàng cho vụ lúa mới.

Hồi còn nhỏ, khi chưa biết cuốc góc chải bờ thì tôi cực thích ra ruộng, đặc biệt vụ này, vụ lúa đông xuân. Ngày đó bé xíu, tôi chưa có bất kỳ một ý niệm nào về việc làm đồng đỡ đần ba mẹ mà chỉ hong hóng ra ruộng bắt cua. Đồng mùa này ăm ắp nước nên có nhiều cua - tôi thích nhất là trời lạnh được ăn món canh cua nấu với trái đu đủ, nêm ít lá gừng.

Bắt cua kiểu tôi khỏe lắm, không phải thọc tay vào hang để bị những cái càng to kẹp tứa máu hay gồng tay lôi ra một con rắn nước rồi tái mặt vừa chạy vừa khóc đâu. Tôi thèm ăn canh cua, ham vị ngọt của những cái càng to nhưng không có gan đi dọc theo các bờ ruộng tìm hang để bắt nên tranh thủ xin mẹ ra ruộng vào kỳ cày sạ cho tiện việc bắt cua. Chỉ cần lang thang ở các bờ ruộng, những chú bác đang làm sẽ không phiền mà dừng cày (cuốc), kêu tôi lại bỏ vào cái giỏ bên hông con cua mới lượm. Chắc họ thấy bộ dạng mang cái túi kè kè, tay cầm cái cây thất thểu bước trên các đám ruộng đã cày để tìm những con cua đi lạc tội nghiệp quá nên không nỡ không giúp.

Còn một lý do nữa, lý do đặc biệt hơn để tôi một hai đòi được ra đồng khi mùa còn lớt phớt mưa là niềm vui đem cơm cho ba đi cày. Hồi ấy làm ruộng chưa có máy cày như bây giờ, khi trời còn chưa sáng thì ba đã vác cày đi sau đàn bò, và tôi sẽ không thèm ngủ nướng mà phấn khởi thi hành nhiệm vụ - đem cơm ra đồng. Đoạn đường từ nhà ra đồng, phải đi bộ chừng hai mươi phút nhưng tôi vẫn rất hăng hái. Còn phải hỏi, đem cơm ra đồng, niềm vui của tôi là tập làm nông dân nên xin ba lại cầm cày, huơ con cộ bước tới. Điều đặc biệt hơn là được tận hưởng sự sung sướng của việc ăn cơm ngoài ruộng. Tuyệt lắm cái thú ăn cơm ngoài đồng. Tôi cũng chẳng hiểu vì sao cũng cơm trắng, trứng vịt kho hay chỉ là con sặc con rô dầm mắm nhưng ra đồng ngồi ăn thì ngon ơi ngon, ngon khủng khiếp, tôi tin là nó ngon hơn bất cứ một món sơn hào hải vị nào nếu phải ăn ở nhà. Giờ nhớ lại vẫn còn thấy thèm! Thương lắm cảnh ba loay hoay mắc lại cày khi con gái tranh thủ phá phách lúc ba ăn cơm. Còn thương hơn khi biết ba cũng bóp bụng nhường con gái niềm vui được ăn cơm ngoài ruộng.

* * *

Hai mươi năm rồi, dù không còn quanh quẩn bên đồng ruộng thì trong ký ức của mình, tôi chưa bao giờ quên niềm vui thuở nhỏ, niềm vui được ra đồng sau khi trời vãn mưa và thi thoảng hửng nắng. Có người bảo, những đứa trẻ quê phải lam lũ sớm nên thường nhiều thiệt thòi nhưng giờ ngồi nhớ lại ngày xưa của mình, tôi nghĩ tuổi thơ ấy thật là… giàu có. Tôi cũng thường tự hào giới thiệu với học trò mình là cô giáo gốc rạ.

------

(*) Phương ngữ Phú Yên: (thường mưa, lúc mưa lúc tạnh)

BÍCH NHÀN