Xứ sở dã quỳ vàng Pleiku không chỉ có thắng cảnh, di tích và không gian mộng mơ đi vào thi ca nhạc họa, phố núi còn những vòng tay ấm áp tình người cao nguyên ở bản địa hay hội tụ từ mọi miền đất nước về đây. Chúng tôi đến với Pleiku vào lúc mùa xuân đang về càng cảm nhận thêm nhiều điều thú vị, nồng ấm…

Nói đến Pleiku, mọi người thường nhớ đến bài thơ Còn chút gì để nhớ của nhà thơ Vũ Hữu Định được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc: “Phố núi cao phố núi đầy sương/ Phố núi cây xanh trời thấp thật buồn/ Anh khách lạ đi lên đi xuống/ May mà có em đời còn dễ thương…”. Và nói về Pleiku những người tếu táo cũng hay nhắc tới hai câu thơ dân gian chơi chữ độc đáo, nghịch ngợm kiểu Bút Tre: “Anh đi công tác Plei/ Ku dài dằng dặc biết ngày nào ra”.

Vào cuối năm 2016, mùa xuân chớm về, tôi cùng một đoàn nhà văn, nhà báo từ TP Hồ Chí Minh đã lên Pleiku công tác “dằng dặc” một tuần. Pleiku bây giờ đã thay đổi rất nhiều so với thời nhà thơ Vũ Hữu Định ngồi phố núi làm thơ năm 1970 giữa lúc chiến tranh còn diễn ra ác liệt mà nơi đây là một trong những chiến trường nóng bỏng. Pleiku bây giờ cũng khác so với gần 5 năm trước tôi đến đây, với nhiều công trình hoành tráng, tòa nhà cao, con phố mới xuất hiện bên cạnh những thắng cảnh, di tích như Biển Hồ, nhà ngục Pleiku, chùa Minh Thành, quảng trường Đại Đoàn Kết, khu du lịch Đồng Xanh, đường thông cổ thụ… được tiếp tục giữ gìn, tôn tạo hoặc phát triển.

Nhà thơ Xuân Trường, người thiết kế chuyến đi, từng là Chánh Văn phòng UBND TX Pleiku trước khi lên thành phố, tâm đắc: “Mỗi lần trở về Pleiku tôi đều xúc động và ngỡ ngàng. Pleiku được quy hoạch xây dựng có khoa học, các thắng cảnh thiên nhiên được lưu giữ, cuộc sống nhiều đổi mới, người dân hiền lành thân thiện chơn chất. Vì vậy tôi luôn muốn giới thiệu Pleiku đến bạn bè khắp nơi và ai khi đã đến phố núi này rồi đều mong có dịp trở lại”.

Xuân Trường họ Nguyễn người gốc Quảng Nam, học Đại học Văn khoa Sài Gòn và tham gia phong trào sinh viên xuống đường đấu tranh trước năm 1975, từng dạy học ở Bình Định, rồi gắn bó vùng cao nguyên Pleiku và Gia Lai tới 43 năm trước khi xuôi về TP Hồ Chí Minh trong quãng đời còn lại. Nghe anh tâm sự, tôi chợt nhớ đến bài thơ Pleiku ngày tôi xa đầy da diết của anh, với đoạn mở đầu:

“Ngày tôi đi

Mặt hồ quanh co khói sương như muốn khóc

Thông chụm đầu thủ thỉ nói lời xa

Pleiku đã hóa linh hồn quanh quẩn trong tôi

Chuyến xe đêm cũng nấn ná khởi hành

Gió đủ ướt sương vào tóc

Phút chờ xe chầm chậm giọt cà phê”

Và nhà thơ nhớ nhung, luyến tiếc:

“Còn đâu hoa quỳnh trâm nở đêm giáo đường thánh lễ

Và tiếng chuông chùa leo dốc chợ Thần Phong

Những sáng đâu lưng, cà phê cho bớt lạnh

Và đếm mưa con gái tím sân trường

Đâu thấy nữa cánh cò chiều rạch vào hoàng hôn An phú

Tiếng chim mở cửa rừng những sáng mai xa…”

Chỉ sống và yêu thương hết mình với Pleiku mới có thể viết được những vần thơ đau đáu rút ruột như vậy. Và cũng chính vì tình yêu lớn với Pleiku mà nhà thơ luôn trở về phố núi, sống lại cùng bao kỷ niệm, tiếp thêm năng lượng cho hồn thơ thêm thăng hoa.

Cùng đi với chúng tôi, những người từng gắn bó với Pleiku là nhà văn Nguyễn Minh Ngọc, nhà thơ Nguyễn Vũ Quỳnh, nhà giáo Đào Quốc Toàn, nhà văn Chu Quang Mạnh Thắng, nhà biên kịch Trương Huỳnh Như Trân cũng chia sẻ với tâm trạng của nhà thơ Xuân Trường. Cả nhà thơ trẻ Du Nguyên lần đầu lên Pleiku cũng “nghịch” rằng, nếu nhà thơ Xuân Trường còn trẻ thì nhiều cô gái phố núi sẽ “chết” vì tình yêu và thơ của anh!

Ngày đầu tiên Pleiku đón chúng tôi bằng những cơn mưa dai dẳng. Trong cái lành lạnh, ướt át, phố núi càng trở nên mơ màng thơ mộng. Chúng tôi quyết tâm đội mưa đi thăm thú các di tích, thắng cảnh, chùa chiền. Và đêm đầu tiên ấy trở nên ấm áp khi đoàn chúng tôi được tiếp đón nồng hậu trong lời ca điệu nhạc cùng các món ẩm thực đậm chất Tây Nguyên, với sự có mặt của anh Trần Xuân Quang - Chủ tịch UBND TP Pleiku, chị Trần Thị Tâm - Phó Chủ tịch cùng nhiều cán bộ trẻ năng động. Điều thú vị là anh Trần Xuân Quang và chị Trần Thị Tâm đều từng là những cộng sự thân thiết với anh Xuân Trường thời ở Văn phòng UBND Pleiku lúc còn là thị xã.

Với phong cách gần gũi và giọng nói mộc mạc gốc người Bình Định, Chủ tịch Trần Xuân Quang cho biết Pleiku là thành phố lớn thứ ba của Tây Nguyên, sau Đà Lạt và Buôn Ma Thuột, giữ một vị trí chiến lược rất quan trọng về chính trị, kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng. Pleiku đang tập trung huy động mọi nguồn lực đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng, chỉnh trang đô thị và hoàn thiện các chỉ tiêu còn thiếu để phấn đấu trở thành đô thị loại I thuộc tỉnh Gia Lai trước năm 2019. Đồng thời, Pleiku cũng tích cực triển khai các chương trình kinh tế sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thương mại, dịch vụ, tài nguyên và môi trường phù hợp với điều kiện xây dựng và phát triển thành phố.

Về lĩnh vực văn hóa - xã hội, Phó Chủ tịch Trần Thị Tâm cho hay Pleiku tiếp tục đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, giáo dục nếp sống văn minh đô thị, khuyến học, phòng chống tội phạm; triển khai các hoạt động văn hóa văn nghệ, giải trí, thể dục thể thao, bảo vệ sức khỏe người dân đến từng cơ sở phường xã, thôn bản. Pleiku có nhiều đồng bào thiểu số các dân tộc sinh sống nên chính quyền luôn quan tâm thực hiện tốt các chế độ đối với những người có uy tín trong các bản làng nhân các dịp lễ tết. Gia Lai là tỉnh được Chính phủ giao tổ chức Festival cồng chiêng nên TP Pleiku cũng rất chú ý đến loại hình văn hóa quan trọng này, mở lớp dạy đánh cồng chiêng tại làng Ốp thuộc phường Hoa Lư thu hút nhiều con em người dân tộc thiểu số tham gia.

Tất nhiên, chính quyền và nhân dân Pleiku còn làm rất nhiều việc hữu ích khác để có được bộ mặt thay đổi lớn của thành phố cao nguyên như hôm nay và hướng tới tương lai. Trong đó, có việc đón tiếp, giao lưu các đoàn khách như đoàn nhà văn, nhà báo chúng tôi đến Pleiku nhằm tìm hiểu, sáng tác để góp phần quảng bá hình ảnh TP Pleiku nói riêng và tỉnh Gia Lai nói chung.

Dù sinh ra và lớn lên ở Phú Yên giáp giới với Gia Lai, nhưng đây mới là lần thứ hai tôi lên Pleiku và là lần đầu tiên thực sự được sống trong hơi thở tình bạn cao nguyên. Chẳng những anh Trần Xuân Quang, chị Trần Thị Tâm mà tôi còn được gặp những cán bộ trẻ năng động của Pleiku như Nguyễn Xuân Hà, Nguyễn Thị Thanh Hiền, Võ Đăng Yên, Trần Quang Vinh cùng các đồng nghiệp văn nghệ sĩ, nhà báo Lê Xuân Hoan, Văn Công Hùng, Thu Loan, Bùi Quang Vinh, Huỳnh Kiên, Hoàng Thanh Hương, Đào An Duyên, Ngô Thị Thanh Vân, Tạ Ngọc Điệp, Thuận Ánh… Tôi cũng không thể quên buổi chiều tối tham quan và thưởng thức ẩm thực tại trang trại được xây dựng công phu và thi vị của anh Phạm Thế Dũng - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, một người tài năng và bản lĩnh đã đóng góp nhiều công lao xây dựng TP Pleiku lẫn tỉnh Gia Lai, với dấu ấn hầu khắp các công trình.

Cảm ơn Pleiku, cảm ơn Gia Lai qua cầu nối của nhà thơ Xuân Trường, tôi ghi vội mấy vần thơ trước lúc rời phố núi tặng anh, con người hồn hậu nhưng đầy nhiệt huyết trong cuộc sống và tình yêu, yêu người và yêu đời:

“Cao nguyên mơ màng đón ta phiêu lãng rừng mưa

bạn bè ngỡ ngàng đón ta ấm nồng vòng tay

và men rượu vít cần nghiêng nghiêng phố núi

thấp tha thấp thỏm ta trốn tìm em

tìm em tìm em ta trốn tìm em

hỡi đóa dã quỳ vàng thắm đắm đuối rừng xưa

em lạc đâu trong tiếng mưa rơi suối reo thác đổ

em lạc đâu trong ngân vang t’rưng

tiếng đàn từng vô tình biến ta mạnh hơn mãnh thú

nhanh hơn gió hú

nóng hơn lửa dại

đuổi tuổi ngực hực trăng

vồ vập bập bùng em nương rẫy thanh xuân…” 

PHAN HOÀNG