Trong Câu lạc bộ Hát then Hội Người cao tuổi xã Ea Ly có bà Hoàng Thị Thư (SN 1964) đàn giỏi, hát hay nhất. Người cao tuổi trên địa bàn huyện đều biết đến cái tài của bà Thư thông qua các hội diễn và giao lưu văn nghệ.
Đầu năm 2012, vợ chồng bà Hoàng Thị Thư, người Tày của đất Hà Quảng (tỉnh Cao Bằng), chuyển vào xã Ea Ly (huyện Sông Hinh) sinh sống cùng người con trai thứ hai. Bà Thư cho biết: Trong một lần vào thăm con trai, bà thấy cuộc sống nơi đây rất tốt, sinh hoạt hàng ngày thuận tiện lại có nhiều anh chị em cùng có đam mê hát then giống mình… nên bà quyết định chuyển hẳn vào huyện Sông Hinh mà ở.
Ngay sau khi chuyển vào xã Ea Ly sinh sống, bà Thư tham gia ngay vào Câu lạc bộ Hát then Hội Người cao tuổi xã Ea Ly. Biết hát then từ năm 13 tuổi, lại được người anh trai từng tham gia trong đội văn nghệ quân đội chỉ dạy rất tận tình nên “máu” hát then đã thấm sâu trong người bà kể từ đó. Tuy đã có tuổi nhưng bà rất nhiệt tình tham gia các buổi tập đánh đàn và hát với anh chị em trong câu lạc bộ. Ngoài những buổi tập, bà còn chủ động chia sẻ những gì mình biết về cây đàn tính, bài hát then, cách hát, cách đánh đàn như thế nào cho đúng, cho hay cho những ai yêu thích loại hình nghệ thuật này.
Bà Thư chia sẻ: “Có những lúc đi diễn ở xa, dù rất mệt mỏi vì bị say xe nhưng tôi vẫn cố gắng tham gia nhiệt tình để không uổng phí công sức tập luyện của anh chị em trong câu lạc bộ”. Không những thế, bà Thư luôn nhận được sự ủng hộ rất nhiệt tình từ phía gia đình. Chồng của bà là ông La Văn Cao, người luôn bên cạnh ủng hộ hết mình cho niềm đam mê hát then của vợ. Ông Cao cho biết: “Tôi tham gia câu lạc bộ hát then với bà ấy cho vui, phần nữa là vì tôi cũng thích môn nghệ thuật này lắm. Thấy bà ấy mê hát như vậy tôi cũng vui. Có một nơi sinh hoạt lành mạnh lúc về già như thế này thì còn gì bằng. Chỉ cần thấy bà ấy cầm trên tay cây đàn tính hát thật say sưa thì tôi hạnh phúc lắm rồi”. Biết vợ yêu hát then như vậy nên những lúc vợ đi diễn ở xa, ông lại nhận nhiệm vụ coi ngó nhà cửa, lo cho bầy gà cùng đàn heo để bà yên tâm. Còn khi bà Thư đi diễn ở gần thì ông Cao đi cùng để xóc nhạc cho bà. Ông còn góp ý để bà luyện giọng thật hay, chọn bài cho phù hợp và luôn động viên tinh thần của bà. Đó chính là nguồn động lực giúp bà Thư luôn giữ được trong mình ngọn lửa đam mê với hát then.
Bà Dương Thị Ngân cùng sinh hoạt trong Câu lạc bộ Hát then Hội Người cao tuổi xã Ea Ly cho biết, khi bà Hoàng Thị Thư mới chuyển vào xã Ea Ly sinh sống, biết bà có khả năng đàn và hát then nên bà Ngân đã đến thăm hỏi và vận động bà Thư cùng tham gia sinh hoạt trong câu lạc bộ. Trong câu lạc bộ hát then, bà Thư là người rất nhiệt tình, đặc biệt cả hai vợ chồng cùng tham gia. Về khả năng đánh đàn của bà Thư thì phải nói là rất tuyệt vời vì bà ấy đã có kinh nghiệm từ thời trẻ.
Nói về thành viên đàn giỏi, hát hay nhất nhì trong câu lạc bộ của mình, ông Dương Công Lữu, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Hát then Hội Người cao tuổi xã Ea Ly, cho biết: “Cô Thư có năng khiếu vừa đàn vừa hát, tiếng đàn cùng giọng hát trầm bổng rất hay. Cô ấy rất chịu khó tìm tòi, học tập; được bà con xóm làng rất quý mến”.
Không chỉ riêng bà Thư mê hát then mà cả chồng và con của bà đều biết và rất yêu thích làn điệu đặc trưng của dân tộc mình. Mỗi lần nói về then, khuôn mặt bà lại bừng sáng. Then như thể là một thứ không thể thiếu trong cuộc sống của bà. “Mình đã già rồi, nếu các cháu nhỏ trong thôn yêu thích và muốn học đàn hay hát then thì mình sẽ dạy cho các cháu, truyền đạt lại những gì mình biết với một mong muốn là cùng nhau gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc mình”, bà Thư cười nói rồi như vui quá mà hát ngay bài Non xa xa của nhạc sĩ Hoa Cương: Non xa xa nước xa xa/ Nào phải thênh thang mới gọi là/ Đây suối Lênin kìa núi Mác/ Hai tay gây dựng một sơn hà/ Trăng xuống nhòm cửa Bác đòi thơ/ Bác bận quá trăng ơi hãy đợi/ Thơ Bác Hồ chỉ lối ta đi/ Sáng ra bờ suối tối vào hang/ Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng/ Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng/ Cuộc đời cách mạng thật là sang...
Không chỉ đàn và hát theo sở thích, bà Thư cùng các thành viên trong câu lạc bộ còn tham gia rất sôi nổi trong các liên hoan, hội diễn văn nghệ quần chúng của xã, huyện. Không ngại tuổi cao sức yếu, bà cùng các anh chị em đã đi đến các buôn làng, qua những lời ca tiếng hát của mình ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước... đưa hình ảnh người phụ nữ Tày trong bộ trang phục truyền thống ngân nga những làn điệu mượt mà của then trở nên quen thuộc hơn, gần gũi hơn với người dân nơi đây.
ANH ĐÀO
